Wstęp Starość i starzenie się społeczeństwa stanowi aktualny problem w wielu krajach i jest tematem podejmowanych badań i publikacji. Najszybciej zwiększającą się liczebnie grupą wiekową są osoby w wieku powyżej 80 lat, szczególnie narażeni na wystąpienie wielkich problemów geriatrycznych, do których należą upadki. Upadki są główną przyczyną niezamierzonych urazów oraz związanej z nimi niepełnosprawności, chorobowości i śmiertelności. Upadki osób starszych stanowią istotny problem medyczny, społecznym i ekonomiczny. Dotychczas przeprowadzone badania dotyczyły ryzyka upadków i ich występowania wśród osób starszych w środowisku zamieszkania. Nieliczne badania poświęcono upadkom osób starszych w trakcie hospitalizacji. Cel pracy Celem pracy była ocena ryzyka oraz częstości występowania upadków u pacjentów w wieku geriatrycznym w trakcie hospitalizacji. Materiał i metody Badania przeprowadzono w dwóch etapach i objęto nimi pacjentów leczonych w Klinice Chorób Wewnętrznych i Geriatrii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie w okresie od kwietnia 2018 roku do kwietnia 2019 roku. W pierwszym etapie przebadano 256 pacjentów dokonując oceny ryzyka upadku, a w drugim etapie badaniem objęto 60 pacjentów, u których doszło do upadku w trakcie hospitalizacji. Do zebrania danych posłużono się metodą analizy dokumentów i sondażu diagnostycznego wykorzystując ; standaryzowane narzędzia badawcze tj.: Test Tinetti, Test Upośledzenia Funkcji Poznawczych (MMSE), Skalę Aktywności Dnia Codziennego (ADL), Skalę Czynności Złożonych (IADL), Geriatryczną Skalę Oceny Depresji według Yesavage’a (GDS), Skalę MNA oraz kwestionariusz autorski. Analizę statystyczną wykonano za pomocą programu statystycznego IBM SPSS Statistics 26.0 wraz z modułem Exact Tests. Zmienne ilościowe przedstawiono w postaci średniej arytmetycznej, odchylenia standardowego, minimum, maksimum, mediany. Analizę zmiennych jakościowych przeprowadzono, wyliczając liczbę i procent wystąpień każdej z wartości. Porównanie wartości zmiennych jakościowych w grupach wykonano za pomocą testu Chi-kwadrat. Do określenia siły związku wykorzystano współczynniki Phi oraz V Kramera. W przypadku zmiennych porządkowych wykorzystano odpowiednio współczynniki: Tau-b Kendalla dla tabel o takiej samej liczbie kolumn i wierszy oraz Tau-c Kendalla dla tabel o różnej liczbie kolumn i wierszy. W sytuacji kiedy zmienna zależna mierzona była na skali ilościowej a niezależna na jakościowej wykorzystano nieparametryczny test oceny różnic Kruskala Wallisa Korelacje między zmiennymi porządkowymi lub ilościowymi, gdy nie zostały spełnione warunki korzystania z testów parametrycznych, wykonano za pomocą współczynnika rho Spearmana. W analizie przyjęto poziom istotności ; wynoszący α=0,05 (p < 0,05). Wyniki Duże i średnie ryzyko upadku w trakcie hospitalizacji stwierdzono u 61,7% badanych (21,9% vs 39,8%). Stwierdzono istotnie statystycznie związek między występowaniem ryzyka upadku a czynnikami takim jak: sprawność funkcjonalna (p=0,0001), funkcjonowanie poznawcze (p=0,049), przyjmowanie powyżej 5 leków dziennie (p=0,020). Nie wykazano zależności między ryzykiem upadku a danymi socjodemograficznymi (wiek, płeć, stopień wykształcenia, miejsce zamieszkania), objawami depresji i stanem odżywienia. Upadku w trakcie hospitalizacji doznało 23,4% badanych. Do upadków dochodziło najczęściej między 1 a 7 dobą hospitalizacji, w godzinach nocnych i rannych, na sali chorych w pobliżu łóżka pacjenta oraz w łazience, podczas chodu oraz podejmowania samodzielnej aktywności. W opinii badanych możliwymi przyczynami zewnętrznymi upadków było nie przestrzeganie zaleceń personelu medycznego, brak barierek przy łóżku i brak koniecznego sprzętu pomocniczego. Do głównych przyczyn wewnętrznych upadku należały zaburzenia chodu, zawroty głowy i zaburzenia równowagi. Dla 66,7% badanych upadek miał niepożądane konsekwencje takie jak: przerwanie ciągłości naskórka, stłuczenie, krwiak, ból. Subiektywny lęk przez kolejnym upadkiem towarzyszył co trzeciej osobie, która doświadczyła upadku w czasie pobytu w szpitalu. Wnioski Ze względu n ; a obserwowany wzrost liczby osób hospitalizowanych w wieku starszym u każdego pacjenta przyjmowanego do szpitala w wieku powyżej 65 lat powinno się przeprowadzać kompleksową ocenę geriatryczną. Skutecznym narzędziem prewencji upadków jest wczesne rozpoznawanie osób nimi zagrożonych, modyfikacja czynników ryzyka upadków, edukacja pacjentów, rodzin i personelu medycznego.
Feb 20, 2024
Feb 20, 2024
7
0
http://dl.cm-uj.krakow.pl:8080/publication/5045
Edition name | Date |
---|---|
ZB-139545 | Feb 20, 2024 |
Padykuła, Marlena
Zaczyk, Iwona
Kruszecka-Krówka, Agnieszka
Gołąb, Agnieszka
Krawczyk, Bożena Ewa
Matla, Maria Anna