Object
Title: Zastosowanie ultrasonografii dwuwymiarowej (2D) i objętościowej (3D) w ocenie stopnia klinicznego zaawansowania raka błony śluzowej jamy macicy
Abstract:
Wstęp: Rak błony śluzowej jamy macicy, inaczej rak endometrium, należy do najczęstszych nowotworów złośliwych u kobiet. Zachorowalność i umieralność z powodu tego guza jest na świecie znacznie zróżnicowana i zależy przede wszystkim od poziomu życia społeczeństwa. Najczęstszy typ histologiczny, rak endometrioidalny, stanowi około 80% wszystkich przypadków raka endometrium i rozwija się w wyniku nadmiernej stymulacji błony śluzowej jamy macicy przez endogenne lub egzogenne estrogeny. Pomimo dobrego rokowania zasadnicza trudność terapeutyczna w tym nowotworze wynika z faktu, że duża grupa pacjentów jest w zaawansowanym wieku i choruje na poważne schorzenia ogólnoustrojowe, co dodatkowo znacznie zwiększa ryzyko leczenia. Postępowaniem z wyboru w raku endometrium jest leczenie chirurgiczne a zakres zabiegu, zgodnie z obecnie panującymi trendami indywidualizacji terapii, powinien zostać dostosowany do rzeczywistego zasięgu nowotworu. Wymaga to precyzyjnego określania klinicznego zaawansowania choroby, jeszcze przed podjęciem decyzji co do zakresu leczeniu operacyjnego. W tym celu stosuje się różne badania obrazowe, przede wszystkim tomografię komputerową rezonans magnetyczny, a w krajach o wysokich nakładach na ochronę zdrowia pozytronową tomografię emisyjną. Postęp, jaki dokonał się w ostatnich latach w dziedzinie ultrasonografii sprawia, że także ta metoda może stać się przydatna, ; na równi z innymi badaniami obrazowymi, w prognozowaniu stopnia zaawansowania raka endometrium. Cele: Celem pracy było ustalenie wartości diagnostycznej ultrasonografii dwuwymiarowej - 2D i trójwymiarowej - 3D w przedoperacyjnej ocenie klinicznego zaawansowania raka trzonu macicy oraz wypracowanie własnego protokołu przezpochwowego i przezbrzusznego badania ultrasonograficznego kobiet chorych na raka błony śluzowej trzonu macicy, z wykorzystaniem technik przestrzennych: wielopłaszczyznowej i cienkowarstwowej. Materiały i metody: Badanie przeprowadzono w grupie 87 kobiet z rakiem endometrioidałnym błony śluzowej trzonu macicy. W badaniu zastosowano aparat firmy GE Healthcare, serii Voluson E6 BT12, wyposażony w objętościowe głowice: endovaginalną, przezbrzuszną i liniową. Przed zabiegiem operacyjnym oceniono ultrasonograficznie głębokość naciekania mięśniówki trzonu macicy i obecność nacieku szyjki macicy. Zastosowano następujące, znane z literatury lub zmodyfikowane przez autora, sposoby ustalania stopnia naciekania mięśniówki: stosunek maksymalnej grubości guza i wymiaru przednio - tylnego trzonu macicy w płaszczyźnie strzałkowej w 2D i 3D (sposób I, II), stosunek głębokości inwazji i grubości ściany mięśnia macicy w płaszczyźnie strzałkowej w 2D i 3D (sposób III, IV), odległość wolna od nacieku guza do surowicówki w 2D i 3D (sposób V, VI) oraz stosunek objętości guza i obj ; ętości trzonu macicy w 3D (sposób VII). Do grupy z głębokim naciekiem kwalifikowano w przypadkach, gdy stosunek wymienionych pomiarów był większy niż 50% albo odległość wolna od nacieku guza do surowicówki mniejsza niż 10mm. Na podstawie analizy wyników i własnego doświadczenia w obrazowaniu ultrasonograficznym opracowano półilościowy sposób szacowania nacieku w obrębie macicy (sposób VIII). Użyto w nim następujących kryteriów: 1) charakter granicy endometrium - miometrium, 2) stosunek głębokości inwazji miometrium metodą 3D, 3) obecność hiperechogenicźnej granicy endometrium - miometrium, 4) obecność nacieku szyjki macicy, 5) gęstość unaczynienia zmiany w bloku objętościowym w trybie B mapowanym Dopplerem Mocy. Używano obrazowania trójwymiarowego w trybie prezentacji wielopłaszczyznowej, wzmocnionej obrazowaniem cienkowarstwowym. Każdemu z kryteriów przypisano wartość punktową. Suma punktów równa lub większa od 9 została uznana jako wartość progowa dla głębokiego nacieku mięśnia macicy. Określanie naciekania szyjki macicy przeprowadzano w obrazach trójwymiarowych z bloków objętościowych, zawierających informacją o trzonie i szyjce macicy. Za zajęciem szyjki macicy przemawiało przekraczanie przez guz ujścia wewnętrznego i obecność nacieku w zrębie szyjki. Ocena zasięgu odległego raka endometrium obejmowała określenie stanu surowicówki macicy, przydatków, pochwy i przymacicz, ; węzłów chłonnych przestrzeni zaotrzewnowej, węzłów chłonnych pachwinowych, śluzówki pęcherza moczowego i odbytnicy, sieci większej oraz wątroby. Wyniki badania ultrasonograficznego porównano z protokołem operacyjnym i rezultatami badania patomorfologicznego preparatów operacyjnych. Na tej podstawie przeprowadzono statystyczną analizę trafności i zgodności metod ultrasonograficznych w ocenie zaawansowania raka trzonu macicy. Wyniki: Średnia wieku w grupie badanej wyniosła 62 lata, średnia masa ciała 83 kg, średni indeks masy ciała BMI przekraczał 30. U prawie 80% kobiet występowały nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych. Po zabiegu operacyjnym naciek mięśnia macicy do połowy grubości miometrium stwierdzono u 47 (54%) chorych. W pozostałych przypadkach (40 chorych - 46%) nowotwór obejmował ponad połowę grubości mięśnia trzonu macicy. Najwyższą zgodność ultrasonograficznego szacowania miejscowego zaawansowania nowotworu uzyskano przy zastosowaniu metody opracowanej przez autora. Dokładność tej metody wyniosła 88,5%, a współczynnik zgodności Kappa 0,77. Dokładność sposobu I i II (stosunek maksymalnej grubości guza i wymiaru przednio - tylnego trzonu macicy w 2D i 3D) wyniosła odpowiednio 75,86% i 78,16%, a współczynnik zgodności odpowiednio 0,5 i 0,56. Wysoka zgodność (współczynnik Kappa 0,7), zbliżona do sposobu autorskiego, wystąpiła również w sposobie IV (stosunek głębokości i ; nwazji i grubości ściany mięśnia macicy w płaszczyźnie strzałkowej w 3D). Wskaźniki obliczone dla pozostałych sposobów były znacznie niższe, niż te przedstawione powyżej. Dokładność ultrasonograficznej oceny zajęcia szyjki macicy przez nowotwór została wyliczona na 88,5%, a współczynnik zgodności na 0,62. Wartości te zwiększyły się odpowiednio do 92% i 0,71 po wykluczeniu ogniskowego naciekania zrębu szyjki macicy, którego stwierdzenie jest możliwe tylko mikroskopowo. Spośród 15 chorych z zaawansowanym rakiem endometrium zgodność badania ultrasonograficznego z wynikiem ostatecznym zaobserwowano w 8 przypadkach (53%). Trafna ocena węzłów chłonnych co do obecności przerzutów dotyczyła 81 z 87 badanych kobiet. Dokładność w grupie bez zajęcia węzłów chłonnych osiągnęła wartość 94%, a w grupie z przerzutami do węzłów chłonnych 80%. Współczynnik Kappa dla całej badanej grupy ustalono na 0,54. Wnioski: Żaden z możliwych do zastosowania parametrów obrazów ultrasonograficznych 2D nie pozwala na dokładne określenie głębokości naciekania miometrium. Obrazowanie trójwymiarowe podnosi wartość ultrasonografii w ocenie miejscowego zawansowania raka trzonu macicy. Ultrasonografia 2D i 3D oparta na wieloparametrowej interpretacji obrazu jest przydatną kliniczne metodą w ocenie nacieku mięśniówki macicy i zrębu szyjki. Przezpochwowa ocena miejscowego zasięgu raka powinna w każdym przypadku łącz ; yć się z przezbrzusznym badaniem regionalnych węzłów chłonnych oraz narządów jamy brzusznej.
Place of publishing:
Level of degree:
Degree discipline:
Degree grantor:
Promoter:
Date issued:
Identifier:
Call number:
Language:
Access rights:
Object collections:
Last modified:
Mar 15, 2023
In our library since:
Jun 19, 2015
Number of object content hits:
5
Number of object content views in PDF format
0
All available object's versions:
http://dl.cm-uj.krakow.pl:8080/publication/4000
Show description in RDF format:
Show description in OAI-PMH format:
| Edition name | Date |
|---|---|
| ZB-122889 | Mar 15, 2023 |
Objects
Similar
Nocuń, Agnieszka
Opławski, Marcin
Krzywoń, Jerzy
Mrevlje, Blaž
Kapuścińska, Katarzyna
Magoń, Wojciech
