Cynk, metal dwuwartościowy, bierze udział w bardzo wielu procesach komórkowych zaczynając od interakcji z palcami cynkowymi, kinazami białkowymi, a kończąc na modulacji transmisji synaptycznej. Rola cynku w ośrodkowym układzie nerwowym wydaje się być również powiązana z funkcjami umysłowymi. Staje się to szczególnie widoczne w okresach Jego niedoboru, w kontekście zaburzeń takich jak lęk czy depresja. Przeprowadzone dotychczas badania wykazały, że cynk jest związany z patofizjologią depresji. Badania przedkliniczne pokazały przeciwdepresyjną aktywność cynku w testach i modelach depresji. Największe zagęszczenie neuronów glutaminianergicznych sekwestrujących cynk lokalizuje się w strukturach, takich jak hipokamp i kora mózgowa, w których zaobserwowano postępujące zmiany morfologiczne w przebiegu depresji. Wiadomo, że cynk moduluje odpowiedź receptorów NMDA, chroniąc w ten sposób neurony przed nadmierną aktywacją. Wpływa on również na ekspresję BDNF, a pośrednio na procesy neurogenezy i plastyczności synaptycznej. Niejasny nadal natomiast pozostaje mechanizm działania przeciwdepresyjnego cynku. Celem niniejszej pracy było określenie mechanizmów przeciwdepresyjnej aktywności jonów cynku. Badania przeprowadzono przy zastosowaniu zarówno metod biochemicznych (radioreceptorowych) jak i behawioralnych (test wymuszonego pływania). Podjęte w pracy badania koncentrowały się na ukła ; dach glutaminianergicznym, serotoninergicznym i adrenergicznym. Pierwsza część pracy obejmowała zbadanie zmian adaptacyjnych w mózgu szczura i myszy powstałych pod wpływem przewlekłych podań cynku w mózgu szczura i myszy przy użyciu metody radioreceptorowej. W układzie glutaminianergicznym wykazano zmiany adaptacyjne polegające na zmniejszeniu powinowactwa glicyny do miejsca glicynowego receptora NMDA w korze mózgowej szczura. Nie stwierdzono zmian gęstości/wrażliwości receptorów mGluR5 w korze mózgowej szczura. W układzie serotoninergicznym zaobserwowano zwiększenie gęstości receptorów 5-HT1A (w hipokampie) i 5-HT2 (w korze mózgowej szczura). W przypadku układu noradrenergicznego stwierdzono redukcję gęstości receptorów B-adrenergicznych oraz zwiększenie gęstości receptorów a1-adrenergicznych w korze mózgowej myszy. Nie wykazano istotnych statystycznie zmian dla receptorów a2. Zmiany adaptacyjne spowodowane chronicznym podaniem cynku są analogiczne do zmian wywoływanych przez klasyczne leki przeciwdepresyjne (LPD) w przypadku receptorów: NMDA, 5-HT1A, B- oraz a1-adrenergicznych. Adaptacje w przypadku receptora 5-HT2A przypominają natomiast zmiany po zastosowaniu jednej z najskuteczniejszych form terapii depresji - elektrowstrząsów. W drugiej części pracy zastosowano test wymuszonego pływania w celu określenia zaangażowania układów glutaminianergicznego i serotoniner ; gicznego w mechanizm przeciwdepresyjnego działania jonów cynku. Wyniki tych eksperymentów wykazały, że aktywność przeciwdepresyjna cynku jest zależna od aktywności receptorów NMDA oraz AMPA, jak też od aktywności receptorów 5-HT1A oraz 5-HT2A/C· Wyniki zaprezentowane w niniejszej pracy wskazują na pewne podobieństwa mechanizmu działania cynku i LPD, co potwierdza możliwość zastosowania cynku w terapii klinicznej. Szczególnie istotnego znaczenia może nabierać ten biometal w aspekcie terapii depresji lekoopornych, gdzie jego funkcja polegać miałaby na potęgowaniu działania przeciwdepresyjnego innych LPD, nieskutecznych w monoterapii. Ponadto wśród chorych na depresję istnieje wiele subpopulacji o zróżnicowanych cechach psychopatologicznych i biochemicznych. Jedną z nich wydaje się być depresja z obniżonym poziomem cynku we krwi. U tych pacjentów suplementacja cynkiem miałaby kluczowe znaczenie w efektywności terapii. W kontekście danych wskazujących na fakt, że prawie połowa populacji ludności na świecie nie otrzymuje odpowiedniej ilości cynku, przy wzrastającej zachorowalności na depresję, określenie mechanizmów aktywności przeciwdepresyjnej jonów cynku staje się niezwykle istotne dla zmniejszenia ekspansji w/w schorzenia.
26 cze 2023
21 lis 2012
4 403
399
http://dl.cm-uj.krakow.pl:8080/publication/918
Nazwa wydania | Data |
---|---|
ZB-110277 | 26 cze 2023 |
Starowicz, Gabriela
Olbert, Magdalena
Jarosz, Magdalena
Płatek, Joanna