Wstęp: Przeszczep serca może dramatycznie poprawić jakość życia uwarunkowaną stanem zdrowia. Z chorego zżymającego się z dolegliwościami i ograniczeniami jakie niesie ze sobą ciężka niewydolność serca może stać się osobą z prawidłową funkcją serca, która w pełni wraca do życia zawodowego i rodzinnego. Niestety ten idealny scenariusz nie jest osiągalny dla wszystkich z powodu skomplikowanego reżimu medycznego, stresu emocjonalnego związanego z możliwością odrzucania przeszczepionego serca, zakażenia, choroby nowotworowej i przewlekłej niepewności co do występowania powikłań. Cel pracy: 1. Ocena funkcji przeszczepionego serca 10 lat po OHT z uwzględnieniem częstości występowania choroby naczyń wieńcowych przeszczepionego serca, oceny funkcji skurczowej i rozkurczowej, oceny funkcji zastawek serca, oceny rytmu serca, obrazu histopatologicznego przeszczepionego serca oraz wydolności wysiłkowej. 2. Ocena częstości występowania najczęstszych powikłań leczenia immunosupresyjnego 10 lat po OHT takich jak: nadciśnienie tętnicze, przewlekła niewydolność nerek, hiperlipidemia, choroby nowotworowe oraz cukrzyca. 3. Ocena jakości życia uwarunkowanej stanem zdrowia 10 lat po OHT w oparciu o polską wersję kwestionariusza jakości życia SF-36. Materiał: Badaniem objęto 35 pacjentów, którzy przeżyli 10 lat po OHT i żyli w trakcie przeprowadzania badania, u których wykonano rutynowe badania ; okresowe. Badana grupa składała się z 28 mężczyzn (80%) i 7 kobiet (20%). Po ponad dziesięciu latach po OHT proporcje płci praktycznie nie uległy zmianom. W wyjściowej grupie przeszczepionej w latach 1988-1994 meżczyżni stanowili 83,9%. W badanej grupie stanowili oni 80%. Średni wiek w grupie badanej wyniósł 55,14 (+/- 10,42) lat, średni wiek biorców w momencie transplantacji wyniósł średnio 43,82 (+/- 10,37) lat, a średni wiek dawców 30,5 (+/- 8,5) lat. Metody: U wszystkich chorych ocenione zostały parametry funkcji przeszczepionego serca tj. choroba naczyń wieńcowych przeszczepionego serca, funkcja skurczowa i rozkurczowa, funkcja zastawek serca, ocena rytmu serca, obrazu histopatologicznego przeszczepionego serca oraz wydolności wysiłkowej oraz częstość występowania powikłań leczenia immunosupresyjnego tj. choroby nowotworowe, przewlekła choroba nerek, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, nieprawidłowości profilu lipidowego, a także jakość życia związanej ze stanem zdrowia. Badania zostały przeprowadzone na podstawie standardowego protokołu okresowej oceny chorych pozostających w obserwacji po OHT po 10 latach. Wyniki: TxCAD stwierdzono u 54% chorych. U 7 chorych (20% badanej grupy) stwierdzono zwężenie większe niż 50% światła w 1 tętnicy wieńcowej, u 8 chorych (23%) w 2 tętnicach i u 4 chorych (11%) w 3 tętnicach. Średnia frakcja wyrzutowa w badanej grupie wyniosła 52,1 ; +/- 8,4%. U 3 chorych stwierdzono znaczne upośledzenie funkcji skurczowej z frakcją wyrzutową poniżej 35%, a u 13 chorych umiarkowane obniżenie kurczliwości lewej komory między 35-50%. U 13 chorych wymiar końcowo rozkurczowy lewej komory przekraczał górną granicę normy. Istotny przerost koncentryczny lewej komory serca stwierdzono u 12 chorych tj 34%. U 19 chorych (54%) stwierdzono zaburzenia funkcji rozkurczowej. Umiarkowaną niedomykalność trójdzielną stwierdzono u 10 chorych (28,6%). U 7 chorych tj. 20% stwierdzono jednynie umiarkowaną niedomykalność mitralną. 2 (5,7%) chorych wymagało wszczepienia rozrusznika serca na stałe w okresie wczesnym po OHT. U pozostałych chorych stwierdzono wydolny rytm zatokowy. 3 chorych miało przewlekłe migotanie przedsionków. Dzienna częstość rytmu serca w badanej grupie wyniosła średnio 117,8/min. W badanej grupie średnia i spoczynkowa częstość akcji serca wyniosła średnio 88,6 /min i nocna 73,7/min. W bioptatach 24 z 29 chorych nie stwierdzono cech ostrej reakcji odrzucania przeszczepionego serca – 0 według skali ISHLT. U 5 chorych stwierdzono cechy niewielkiego ostrego odrzucania komórkowego na poziomie 1 wg nowej klasyfikacji ISHLT. Badanie ergospirometryczne wykonano u 23 chorych z badanej grupy. 15 chorych wykonało maksymalny test wysiłkowy i osiągnęło punkt beztlenowy. Średnia wartość maksymalnego zużycia tlenu w badanej grupie wynio ; sła 18,8 ml/kg/min tj. 59,1% normy dla zdrowej populacji w tym samym wieku. W badanej grupie stwierdzono występowanie nowotworu narządu miąższowego u 3 chorych, ale w 5 narządach. U jednej chorej rozpoznano mięśniaki macicy, które były skutecznie leczone chirurgicznie. Natomiast w dwóch pozostałych przypadkach nowotwór był przyczyną śmierci. W badanej grupie u 3 chorych stwierdzono raka skóry. W wszystkich przypadkach przebieg choroby był łagodny. Leczeni byli chirurgicznie bez powikłań. W badanej grupie 19 (54%) chorych stwierdzono eGFR poniżej 60 ml/min. 4 (11%) chorych wymagało dializ. Tylko 4 chorych (11%) miało prawidłową funkcję nerek. Tylko 2 chorych (6%) nie przyjmowało leków hipotensyjnych. 22 chorych (62,8%) przyjmowało lek z grupy blokerów kanałów wapniowych. 10 chorych przyjmujących tylko 1 lek hipotensyjny zażywało diltiazem. U 6 chorych średnie ciśnienie skurczowe oraz u 13 chorych średnie ciśnienie rozkurczowe było powyżej normy. Średnie ciśnienie tętnicze skurczowe w nocy w badanej grupie stwierdzono u 6 chorych powyżej normy, natomiast średnie ciśnienie rozkurczwe w nocy u 24 chorych (82,76%). Występowanie niewydolnosci nerek sprzyjało stosowaniu większej liczby leków hipotensyjnych, jednakże bez istotności statystycznej. 3 chorych (%) przyjmowało na stałe leki hipoglikemiczne, w tym jeden chory insulinę. Ponadto u innych 3 chorych stwierdzono podwyższone wa ; rtości glikiemii na czczo oraz w teście doustnego obciążenia glukozą i rozpoznano u nich cukrzycę. Łącznie stwierdzono 6 chorych w badanej grupie z cukrzycą. W badanej grupie 24 (68,5%) chorych otrzymywało leki obniżające stężenie cholesterolu. U 12 chorych całkowite stężenie cholesterolu było powyzej normy. U 18 chorych stężenie frakcji LDL, u 11 stężenie frakcji HDL, a u 16 chorych trójglicerydów. W badanej grupie 35 chorych żyjących dłużej niż 10 lat po OHT średnia wartość indeksu jakości życia w polskiej wersji kwestionariusza SF-36 wyniosła 71,8 (+/-34,1). Maksymalna liczba punktów tj. 171 oznacza najgorszą jakość życia. U 26 chorych wartość indeksu wyniosła poniżej 80. U 9 chorych była ona powyżej 80 punktów. Wymiar mentalny jakości życia w wersji polskiej kwestionariusza SF-36 wyniósł średnio 27 (+/- 13,7). Największa liczba punktów tj. 67 oznacza najgorszą jakość wymiaru mentalnego życia. W badanej grupie u 25 chorych wyniósł on mniej niż 35 punktów. U 10 chorych był on powyżej 35 punktów. Wymiar fizyczny jakości życia w wersji polskiej kwestionariusza SF-36 wyniósł średnio 44,8 (+/-23,6) punktów. Największa liczba punktów tj. 104 oznacza najgorszą jakość wymiaru fizycznego życia. U 20 chorych wyniósł on poniżej 50 punktów. U 6 chorych był on powyżej 70 punktów. Wnioski: 1. Funkcja przeszczepionego serca 10 lat po OHT jest u zdecydowanej większości chorych dobra, z ; prawidłową czynnością skurczową, funkcją zastawek serca, rytmem serca, wydolnością wysiłkową i obrazem histopatologicznym, pomimo częstego ( u ponad połowy chorych) występowania choroby tętnic wieńcowych w przeszczepionym sercu na podstawie koronarografii. 2. Powikłania leczenia immunosupresyjnego 10 lat po OHT występują często, szczególnie nadciśnienie tętnicze, hiperlipidemia i niewydolność nerek. Zdecydowanie rzadziej występują nowotwory złośliwe i cukrzyca. 3. Jakość życia jest zbliżona do ogólnej populacji i tylko kilku pacjentów jest znacząco ograniczonych w swoim stylu życia.
choroby układu krążenia ; transplantologia
26 cze 2023
21 lis 2012
171
133
http://dl.cm-uj.krakow.pl:8080/publication/844
Nazwa wydania | Data |
---|---|
ZB-113863 | 26 cze 2023 |
Wróbel, Krzysztof
Milaniak, Irena
Gawęda, Bogusław
Tyrka, Anna
Stompór, Małgorzata
Bury, Krzysztof
Kloch-Badełek, Małgorzata
Filipczak-Bryniarska, Iwona.