Obiekt
Tytuł: Lipohipertrofia poinsulinowa u dorosłych pacjentów chorujących na cukrzycę typu 1, leczonych za pomocą osobistej pompy insulinowej : epidemiologia, diagnostyka, czynniki ryzyka, efektywność interwencji edukacyjnej
Abstrakt:
Lipohipertrofia (LH) poinsulinowa (przerost tkanki podskórnej) to częste powikłanie insulinoterapii, które może prowadzić do pogorszenia kontroli glikemii u pacjentów. Znanych jest kilka czynników ryzyka jej występowania, do których należą między innymi: rzadka zmiana miejsc podawania insuliny, wielokrotne używanie tej samej igły, większa łączna dobowa dawka insuliny, większa długość igły, dłuższy czas stosowania insulinoterapii, wyższy wskaźnik BMI, niski poziom edukacji pacjenta. Uważa się, że mechanizm jej powstania związany jest z anabolicznym miejscowym działaniem insuliny w podskórnej tkance tłuszczowej. Dane na temat częstości występowania lipohipertrofii różnią się znacząco w poszczególnych badaniach, w zależności od charakterystyki badanej populacji, a także od zastosowanej metody diagnostycznej i doświadczenia osoby badającej. Szczególnie skąpe są dane dotyczące pacjentów chorujących na cukrzycę typu 1 leczonych za pomocą osobistej pompy insulinowej {continuous subcutaneous insulin infusion, CSU). Za złoty standard diagnostyczny uznaje się badanie ultrasonograficzne (USG) tkanki podskórnej. W ostatnich latach pojawiły się również doniesienia, podkreślające, że diagnostyka LH za pomocą USG połączona z interwencją edukacyjną, polegająca m.in. na zaleceniu unikania iniekcji insulin w miejscach lipohipertrofii, może wpływać na poprawę wyrównania metabolicznego. W populacj ; i pacjentów stosujących terapię pompową, edukacja pacjentów w zakresie prawidłowego użytkowania zestawów infuzyjnych, wsparta diagnostyką ultrasonograficzną miejsc iniekcji insuliny, mogłaby przyczyniać się do poprawy wyrównania metabolicznego pacjentów. Prezentowane w niniejszej rozprawie doktorskiej badania przeprowadzone zostały w wyselekcjonowanej grupie młodych pacjentów chorujących na cukrzycę typu 1, stosujących leczenie wyłącznie za pomocą osobistej pompy insulinowej. Wyniki pierwszej pracy ukazują, jak powszechnym problemem jest LH - w badanej kohorcie za pomocą USG wykryto LH aż u 94,9% pacjentów, podczas gdy za pomocą badania fizykalnego (obejmującego oceną wzrokową i palpacyjną) u 79,7% pacjentów. Uzyskane wyniki ukazują, że częstość LH jest w tej grupie wyraźnie wyższa niż w poprzednich doniesieniach obejmujących pacjentów z T1DM oraz że obecność LH na podstawie badanie fizykalnego jest znacznie niedoszacowana. U większości pacjentów występowały tzw. subkliniczne zmiany LH - widoczne w badaniu USG, a nieuchwytne w badaniu fizykalnym. Uzyskane wyniki potwierdzają, że badanie USG powinno być uważane za referencyjną metodę badania przesiewowego LH u pacjentów z T1DM. Zidentyfikowane czynniki ryzyka dla liczby zmian LH były związane z dawkowaniem insuliny, co jest zgodne z poprzednimi badaniami. Po raz pierwszy donosimy jednak, że nie tylko dawka insuliny, ale także ws ; półczynnik dawki insuliny na kilogram masy ciała był związany z nasileniem ilości zmian LH. Czynnikami ryzyka zaawansowanej LH (wg autorskiej skali uwzględniającej liczbę i rozmiar zmian) okazały się także większa długość stosowanej kaniuli w zestawach infuzyjnych i wyższa wartość wskaźnika BMI. Czynniki te powinny być uwzględnione w profilaktyce LH w codziennej praktyce klinicznej. Wyniki naszej drugiej obserwacji poszerzają wiedzę na temat zachowania pacjentów zTIDM leczonych CSU związanego z użytkowaniem przez nich zestawów infuzyjnych insuliny (insulin infusion set, IIS). Zauważyliśmy, że wielu pacjentów z T1DM nie przestrzega zalecanych zasad użytkowania IIS, nie stosuje optymalnej techniki rotacji miejsc oraz wydłuża odstęp czasu pomiędzy wymianą IIS. Aż jedna trzecia pacjentów, którzy zakładali IIS w rejonach objętych LH, była tego świadoma. Interwencja edukacyjna przeprowadzona w tej grupie pacjentów, polegająca na ocenie LH i ponownym przeszkoleniu pacjentów w zakresie prawidłowego użytkowania IIS, skutkowała poprawą przestrzegania zaleceń przez pacjentów, w tym zmniejszeniem odsetka pacjentów nie stosujących powtarzalnej metody rotacji IIS. Wielu pacjentów przyznało, że przed szkoleniem nie było świadomych możliwości zakładania IIS w innych rejonach ciała niż stosowane przez nich dotychczas oraz doceniło pozyskanie informacji o lokalizacji występujących u nich ognisk ; LH. Wyniki te pokazują, że warto, aby pacjenci byli stale edukowani na temat prawidłowego stosowania IIS nawet po wielu latach trwania T1DM i leczenia CSU. W trzeciej pracy wykazano, że ustrukturyzowana interwencja obejmująca ocenę LH opartą o badanie USG, połączoną z przeszkoleniem w zakresie prawidłowego stosowania IIS skutkuje poprawą wyrównania metabolicznego cukrzycy i redukcją całkowitej dziennej dawki insuliny. W wyniku zastosowanej interwencji zaobserwowano obniżenie odsetka HbA]C po medianie 22 tygodni, co jest zgodne z wcześniejszymi badaniami, w których stwierdzono lepszą kontrolę glikemii wynikającą z wyeliminowania wstrzyknięć insuliny w obszary LH. Nie wykazaliśmy jednak, aby przeprowadzona interwencja skutkowała poprawą krótkoterminowych parametrów kontroli glikemii - ograniczeniem naszego badania była jednak ocena oparta jedynie o dane z głukometrów oraz brak szczegółowych instrukcji dla pacjentów na temat możliwego zmniejszenia się dobowego zapotrzebowania na insulinę po omijaniu miejsc LH. Zaobserwowano również, że zastosowana interwencja skutkowała zmniejszeniem dziennego zapotrzebowania na insulinę, co jest zgodne z dotychczasowymi badaniami. Zauważono ponadto, że odsetek dawki bazalnej insuliny wzrósł, podczas gdy odsetek dawki bolusów zmniejszył się. Wyniki te, wraz z oceną danych z systemów ciągłego monitorowania glikemii, mogą być pomocne w ustanowieniu ; w przyszłości zaleceń dotyczących początkowej redukcji dawki insuliny po odbyciu sesji edukacyjnej w zakresie stosowania IIS oraz badania lokalizującego miejsca LH (docelowo za pomocą USG). W oparciu o wyniki naszych obserwacji, postulujemy, że okresowa interwencja, polegająca na przeszkoleniu pacjentów w zakresie prawidłowych zasad stosowaniem IIS wraz z oceną LH opartą o badanie USG, powinna stać się częścią rutynowej opieki nad pacjentami z T1DM leczonymi CSU. Wyniki przedstawionych badań wchodzących w skład rozprawy poszerzają wiedzę na temat występowania LH poinsulinowej u pacjentów z T1DM leczonych za pomocą CSU, podkreślając znaczenie USG w jej diagnostyce. Co więcej, uzupełniają wiedzę w zakresie zwyczajów pacjentów związanych z użytkowaniem IIS w ich codziennej praktyce. Potwierdzona została także efektywność interwencji edukacyjnej, obejmującej przypomnienie zasad użytkowania IIS, połączonej z ultrasonograficzną oceną LH, w zakresie poprawy kontroli glikemii i redukcji dobowego zapotrzebowania na insulinę.
Miejsce wydania:
Stopień studiów:
Dyscyplina:
Instytucja nadająca tytuł:
Rada Dyscypliny Nauki medyczne
Promotor:
Data wydania:
Identyfikator:
Sygnatura:
Język:
Prawa dostępu:
Kolekcje, do których przypisany jest obiekt:
Data ostatniej modyfikacji:
17 lut 2025
Data dodania obiektu:
17 lut 2025
Liczba wyświetleń treści obiektu:
0
Liczba wyświetleń treści obiektu w formacie PDF
0
Wszystkie dostępne wersje tego obiektu:
http://dl.cm-uj.krakow.pl:8080/publication/5200
Wyświetl opis w formacie RDF:
Wyświetl opis w formacie OAI-PMH:
| Nazwa wydania | Data |
|---|---|
| ZB-141641 | 17 lut 2025 |
Obiekty
Podobne
Ucieklak, Damian
Ucieklak, Damian
Wójcik, Małgorzata Anna
Wasyl-Nawrot, Barbara
Kosowska, Jadwiga
Górska, Aleksandra
Polimorfizmy w wybranych genach kandydatach dla insulinooporności a predyspozycja do cukrzycy typu 2
Wanic, Krzysztof
Pietrus, Miłosz
