Choroby metaboliczne i ich powikłania, pomimo postępów medycyny, są wciąż jedną z głównych przyczyn zgonów i wciąż potrzebujemy skutecznych i bezpiecznych leków przeciwdziałających tym zaburzeniom. Kilka chorób metabolicznych, takich jak cukrzyca, otyłość oraz NAFLD – znane czynniki ryzyka miażdżycy – mogą prowadzić do zwiększonego poziomu FFA, co z kolei może nasilać aktywację komórek zapalnych a w rezultacie prowadzić do utrzymania ogólnoustrojowego stanu zapalnego. W ostatnich latach scharakteryzowano kilka typów błonowych receptorów dla kwasów tłuszczowych, sprzężonych z białkiem G (ang. G-protein-coupled receptors, GPCR). Receptory te - FFAR (ang. free fatty acid receptors) należą do kilku podtypów, aktywowane są przez kwasy tłuszczowe o różnej długości łańcucha i mogą brać udział w modulacji wielu procesów komórkowych. Celem pracy była ocena i rozpoznanie mechanizmów komórkowych, biochemicznych i molekularnych przeciwmiażdżycowego i hamującego stłuszczenie wątroby działania receptora FFAR4 z szczególnym uwzględnieniem jego wpływu na fenotyp komórek uczestniczących w reakcji zapalnej oraz ekspresję białek zaangażowanych w metabolizm. W szczególności badano wpływ syntetycznego agonisty FFAR4 - TUG-891 - na rozwój miażdżycy i stłuszczenia wątroby w doświadczalnym modelu tych schorzeń – u myszy apoE knockout karmionych dietą z podwyższoną zawartością tłuszczu. Myszom podawano ; związek TUG-891 przez 16 tygodni. Badania histologiczne oraz immunohistochemiczne pokazało, że związek TUG-891 istotnie zmniejszył obszar zmian miażdżycowych oraz rdzeni martwiczych u myszy apoE-/-. Działanie przeciwmiażdżycowe było związane ze zmniejszeniem całkowitej zawartość makrofagów w zmianach miażdżycowych oraz zwiększeniem populacji komórek mięśni gładkich. Długotrwałe farmakologiczne stymulowanie FFAR4 skutkuje zahamowaniem aterogenezy, co jest związane z „przełączaniem” fenotypu makrofagów w kierunku M2. Analiza histopatologiczna tkanek wątrobowych wykazała, że związek TUG-891 znacząco hamował rozwój stłuszczenia wątroby, któremu towarzyszyły zmiany na poziomie molekularnym oraz spadek osoczowych markerów uszkodzenia wątroby. Ilościowa analiza proteomiczna z wykorzystaniem techniki spektrometrii mas wykazała zmiany w poziomie białek związanych z metabolizmem tłuszczów i węglowodanów, zidentyfikowało liczne czynniki związane z odpowiedzią immunologiczną, hemostazą, metabolizmem leków, retinolu oraz lipidów, jako potencjalne ścieżki związane z działaniem agonisty FFAR4. Przedstawione badania przyczyniły się do lepszego poznania receptora FFAR4 oraz jego antagonisty związku TUG-891 w patogenezie miażdżycy oraz powiązanego z nią niealkoholowego stłuszczenia wątroby.
Rada Dyscypliny Nauki medyczne
Oct 8, 2024
Oct 8, 2024
8
0
http://dl.cm-uj.krakow.pl:8080/publication/5165
Edition name | Date |
---|---|
ZB-140543 | Oct 8, 2024 |
Kiepura, Anna
Stachyra, Kamila
Wiśniewska, Anna
Totoń-Żurańska, Justyna
Pawłowska, Małgorzata
Stefan, Joanna
Jaśkowski, Piotr