Object
Title: Overkilling : analiza zabójstw z zadawaniem większej liczby obrażeń niż w celu pozbawienia życia
Abstract:
Wstęp: „Overkilling” to pojęcie nie posiadające, jak dotąd, jednolitej i ogólnie przyjętej definicji. W medycynie sądowej jest przypisywane w sposób dowolny do przypadków zabójstw z zadaniem nieprzeciętnie licznych obrażeń, w realiach polskich zazwyczaj przy pomocy narzędzi twardych, tępych albo ostrych i kończystych. Przypadki zabójstw dokonanych w szczególnie agresywny sposób, ad hoc są przypisywane osobom głęboko zaburzonym psychicznie i emocjonalnie. Poszukiwania sprawców zabójstw przebiegają w bardzo różny sposób, od szybkiego wytypowania i ujęcia sprawcy, po żmudne i długotrwałe postępowania, niekiedy nie przynoszące efektu. Tym samym zachodzi konieczność dokładnego zbadania zjawiska i ujęcia go w ramy statystyczne. Cel pracy: 1) ocena zjawiska „overkilling” na tle pozostałych zabójstw w populacji polskiej z podziałem analizowanych parametrów na pięć kategorii dotyczących: obrażeń ciała, osoby ofiary, osoby sprawcy, narzędzia zbrodni i okoliczności zdarzenia, 2) weryfikacja możliwości ustalenia jednoznacznej definicji zabójstw o typie „overkilling” na podstawie uzyskanych wyników. Materiał i metody: Niniejsza praca opiera się na przeprowadzonym badaniu retrospektywnym. Materiał obejmuje wstępnie ocenione 167 przypadków zabójstw, których sądowo-lekarskie sekcje zwłok zostały przeprowadzone w Katedrze i Zakładzie Medycyny Sądowej UJ CM w Krakowie w latach 2004–2016. Z powyż ; szej grupy dokonano dokładnej analizy uzyskanych za zgodą sądu pełnych akt sprawy do 70 przypadków – 38 przypadków „overkilling” i 32 pozostałych zabójstw. Każdy przypadek oceniono z uwzględnieniem parametrów wchodzących w skład pięciu kategorii dotyczących: obrażeń ciała, osoby ofiary, osoby sprawcy, narzędzia zbrodni i okoliczności zdarzenia. Otrzymane wyniki opracowano statystycznie z użyciem programu Imago Pro SPSS. Wyniki i wnioski: Szczegółowe wyniki przeprowadzonej analizy zaprezentowano w obszernych tabelach dołączonych do poszczególnych publikacji. Na ich podstawie można scharakteryzować „overkilling” jako typ zabójstwa o liczbie obrażeń w różnym stopniu przekraczającej potrzebną do spowodowania śmierci. Wprowadzony współczynnik Deadly Wound Factor (DWF), będący ilorazem liczby wszystkich ran i liczby ran śmiertelnych pozwolił na stopniowanie zjawiska „overkilling” w analizowanym materiale. W grupie „overkilling”, kiedy występowały obrażenia od narzędzi ostrych to najczęściej zlokalizowane były na tułowiu, szyi i kończynach, natomiast kiedy występowały obrażenia od narzędzi tępych to częściej zlokalizowane były na głowie. Ofiary najczęściej były w wieku 40-50 lat, częściej były to osoby o zmniejszonych możliwościach stawiania oporu, znajdujące się w pozycji leżącej lub siedzącej, w momencie kiedy doszło do ataku sprawcy. Charakterystyczną cechą było również występowani ; e dużej ilość obrażeń obronnych u ofiary, jak i występowanie uszkodzeń defensywnych na zwłokach. Sprawcami byli prawie wyłącznie mężczyźni, w wieku około 35 lat, stosunkowo rzadko będący pod wpływem alkoholu w momencie zdarzenia. Najczęściej sprawcy byli niespokrewnieni z ofiarą, lecz mogli być z nią w bliskiej relacji, często starali się ukryć czyn po fakcie, próbując w różnym stopniu zacierać ślady. Były to osoby o różnym stopniu wykształcenia, jednak najczęściej podstawowym, oraz o różnym poziomie inteligencji, bardzo często zaburzone psychicznie, przeważnie cierpiące na zaburzenia osobowości, lub ostre albo przewlekłe zaburzenia psychotyczne. Zabójstwa o typie „overkilling” nie charakteryzowały się wysokim stopniem planowania ich przez sprawcę: częściej nie przygotowywali oni narzędzia wcześniej, mimo że było ono ich własnością lub mieli do niego dostęp oraz zazwyczaj dokonywali zabójstwa w miejscach losowych, nie zwabiając na nie wcześniej ofiary. Sprawcy „overkilling” niekiedy dokonywali pobicia ofiary przed zabójstwem, lub okradali ją po dokonaniu zabójstwa, lecz niezwykle rzadko ją krępowali, czy też nadawali całemu zabójstwu cechy symboliczne. Wnioski płynące z prac stanowiących cykl rozprawy doktorskiej, poza przydatnością w codziennej praktyce sądowo-lekarskiej, mogą posłużyć organom procesowym i służbom śledczym, w przypadkach kiedy osoba sprawcy nie zostanie ustalo ; na bezpośrednio po ujawnieniu faktu zbrodni zabójstwa, dostarczając informacje o typowości szeregu zależności, potencjalnie pozwalających na szybsze i skuteczne rozwiązanie sprawy. Natomiast sformułowanie jednoznacznej definicji zjawiska „overkilling” wymagałoby podobnie szerokiej analizy analogicznych do uwzględnianych w niniejszej pracy czynników, dokonanej dla populacji innych niż polska o odpowiednim stopniu liczebności.
Place of publishing:
Level of degree:
Degree discipline:
Degree grantor:
Rada Dyscypliny Nauki medyczne
Promoter:
Date issued:
Identifier:
Call number:
Language:
Access rights:
Object collections:
Last modified:
Nov 29, 2024
In our library since:
May 22, 2024
Number of object content hits:
13
Number of object content views in PDF format
0
All available object's versions:
http://dl.cm-uj.krakow.pl:8080/publication/5111
Show description in RDF format:
Show description in OAI-PMH format:
| Edition name | Date |
|---|---|
| ZB-140336 | Nov 29, 2024 |
Objects
Similar
Kopacz, Paweł
Strona, Marcin
Moskała, Artur
Bolechała, Filip
Żaba,Czesław
