Metadata language
Title:
Etiopatogeneza nadciśnienia tętniczego
Author:
Subject:
nadciśnienie tętnicze ; interleukiny ; czynniki zapalne ; urokortyna 2 ; sztywność tętnic
Abstract:
Wprowadzenie: Nadciśnienie tętnicze jest jedną z najczęstszych chorób na świecie. Do uznanych, klasycznych, czynników biorących udział w rozwoju nadciśnienia pierwotnego należy nadmierna aktywność układu renina-angiotensyna-aldosteron i układu współczulnego. Coraz mocniej podkreśla się również udział układu immunologicznego w rozwoju nadciśnienia tętniczego i jego powikłań. Pomimo licznych dowodów w badaniach przedklinicznych na wpływ zapalenia na śródbłonek naczyniowy i wartości ciśnienia tętniczego krwi, brak jest prac oceniających związek interleukin zapalnych z wartościami ciśnienia tętniczego zarówno w zapalnych chorobach przewlekłych jak i samym nadciśnieniu tętniczym. Dodatkowo, poza interleukinami zapalnymi wpływać na rozwój nadciśnienia i regulację wartości ciśnienia krwi mogą także nowe czynniki takie jak urokortyna 2. Cel pracy: Celem pracy była ocena zależności pomiędzy markerami stanu zapalnego a wartościami ciśnienia tętniczego oraz określenie związku pomiędzy stanem zapalnym a nadciśnieniem tętniczym i sztywnością naczyń w przewlekłych chorobach zapalnych na przykładzie reumatoidalnego zapalenia stawów i zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa. Dodatkowo chcieliśmy także określić zależności pomiędzy wartościami ciśnienia tętniczego krwi a poziomem Ucn2, peptydu o postulowanym działaniu wazodylatacyjnym. Materiały i metody: Przebadano łącznie 177 pacjen ; tów w dwóch odrębnych populacjach. Grupę pierwszą stanowili chorzy na choroby zapalne stawów takie jak: reumatoidalne zapalenie stawów (26 pacjentów) i zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (45 pacjentów) oraz grupa kontrolna (29 pacjentów). Drugą grupą byli chorzy z nadciśnieniem tętniczym świeżo rozpoznanym (38 pacjentów) oraz grupa kontrolna (29 pacjentów). Od każdego z pacjentów w obu grupach uzyskano informację o chorobach towarzyszących, stosowanych lekach, paleniu tytoniu, obciążeniach rodzinnych w zakresie chorób układu sercowo- naczyniowego, przeprowadzono badanie fizykalne, wykonano pomiary antropometryczne oraz parametrów życiowych. Pacjenci z chorobami zapalnymi stawów mieli dodatkowo wykonaną ocenę aktywności choroby: chorzy z RZS – DAS 28; chorzy z ZZSK – BASDAI; natomiast pacjentom z nadciśnieniem tętniczym wykonano dodatkowo całodobowe monitorowanie ciśnienia tętniczego krwi. Ponadto oceniono sztywność naczyń oraz wykonano badania laboratoryjne, w tym ocenę poziomu interleukin zapalnych oraz wskaźników dysfunkcji śródbłonka naczyniowego. W grupie pacjentów z chorobami zapalnymi stawów i w grupie kontrolnej oceniono poziom: IL-6, IL-18, TNFα, fibrynogenu, pentraksyny 3, sICAM, sVCAM, E-selektyny, vWF, tkankowego aktywatora plazminogenu, fibrynogenu. W grupie pacjentów z nadciśnieniem tętniczym świeżo rozpoznanym oraz w grupie kontrolnej oceniono poziom: IT ; AC, GM-CSF, fractalkiny, IFN-, IL-10, MIP-3, IL-12, IL-13, IL-17A, IL-1, IL-2, IL-21, IL-23, IL-5, IL-6, IL-7, IL-8, MIP-1, MIP-1, TNF, IL-15 i Ucn2. Analizę statystyczną przeprowadzono z wykorzystaniem oprogramowania Statistica wersja12 i 13 oraz SPSS IBM wersja 28. Wyniki: Populacja pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów, zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa oraz grupa kontrolna. Wartości gabinetowego ciśnienia tętniczego oraz ciśnienia centralnego we wszystkich grupach były porównywalne. Pomiędzy grupami nie stwierdzono statystycznie istotnych różnic w sztywności tętnic ocenianych zarówno prędkością fali tętna, wzmocnieniem fali tętna aortalnego jak i indeksem wzmocnienia fali tętna. Pacjenci w poszczególnych grupach różnili się od siebie poziomem cholesterolu HDL, kreatyniny i HbA1c. Dodatkowo u pacjentów z RZS i ZZSK podwyższone były markery stanu zapalnego tj. OB, hsCRP, IL-6, fibrynogen oraz TNFα (poziom TNFα po standaryzacji do wieku i płci ostatecznie nie różnił się w populacji osób zdrowych i chorych). Również niektóre parametry funkcji śródbłonka naczyniowego tj. PTX-3, vWF, sVCAM były podwyższone u pacjentów z zapalnymi chorobami stawów; podczas gdy poziomy IL-18 i tPA nie różniły się pomiędzy grupami. Populacja pacjentów z nadciśnieniem tętniczym świeżo rozpoznanym oraz grupa kontrolna. Pacjenci z nadciśnieniem tętniczym charakteryzowali ; się niższym poziomem logUcn2 (2,09±0,63) niż zdrowi ochotnicy (2,44±0,70; p=0,04). LogUcn2 w grupie chorych z nadciśnieniem tętniczym korelował ujemnie z wartościami nocnego rozkurczowego ciśnienia tętniczego, nie wykazano związku pomiędzy wartościami ciśnienia tętniczego a Ucn2 w grupie zdrowych ochotników. Analogiczna zależność pomiędzy logUcn2 a nocnym ciśnieniem rozkurczowym została potwierdzona w analizie regresji wieloczynnikowej z uwzględnieniem płci i wieku w całej grupie. Dodatkowo nie stwierdzono związku logUcn2 z obecnością otyłości, zespołu metabolicznego lub insulinooporności. Zaobserwowano natomiast ujemną zależność pomiędzy logUcn2 a cholesterolem całkowitym i LDL w grupie zdrowej, podobnej zależności nie stwierdzono w grupie z nadciśnieniem tętniczym. Zależność pomiędzy logUcn2 a cholesterolem całkowitym utrzymywała się po uwzględnieniu w analizie wieku, płci i obecności nadciśnienia tętniczego. Pomimo różnic w wartościach ciśnienia tętniczego krwi grupy pacjentów z nadciśnieniem i zdrowych ochotników nie różniły się prędkością fali tętna (pacjenci z nadciśnieniem versus zdrowi ochotnicy: 9,6 [8,6-10,3] m/s versus 8,75 [7,9 – 10,5]ms; p=0,167) ani poziomem czynników zapalnych takich jak: TNFα, INFγ, IL-1β, IL-2, IL-4, IL-5, IL-6, IL-7, IL-8, IL-8, IL-10, IL-12, IL-13, IL-15, IL-17A, IL-21, IL-23, hs-CRP, MIP-1α, MIP-1β, MIP-3α, GM-CSF, fraktalkina, ITAC. Stwi ; erdzono zależność pomiędzy poziomem IL-5, IL-8, hs-CRP oraz ITAC a wartościami ciśnienia tętniczego, która utraciła istotność statystyczną w analizie wieloczynnikowej, po uwzględnieniu wieku, płci i BMI. Z markerów zapalnych stworzono dwa czynniki – czynnik 1- prozapalny (zawierający: IL-1β, IL-2, IL-6, IL-7, IL-12, IL-6, IL21, TNFα, INFγ) i czynnik 2 – przeciwzapalny (zawierający IL-13 i IL-5). Nie znaleźliśmy żadnego związku pomiędzy badanymi czynnikami a wartościami ciśnienia tętniczego krwi. Wnioski: Pacjenci ze świeżo rozpoznanym nadciśnieniem tętniczym charakteryzują się porównywalnym do osób zdrowych stężeniem markerów zapalnych ocenianych we krwi żylnej. Nie stwierdzono związku pomiędzy wskaźnikami zapalnymi i wartościami ciśnienia tętniczego krwi. Pacjenci z przewlekłymi chorobami zapalnymi stawów o krótkim czasie trwania, pomimo wyższych wartości wskaźników zapalnych oraz obecności cech uszkodzenia śródbłonka, nie różnią się wartościami ciśnienia tętniczego krwi ani sztywnością naczyń w porównaniu z osobami zdrowymi. Osoby ze świeżo rozpoznanym nadciśnieniem charakteryzują się obniżonym poziomem urokortyny 2 w porównaniu z osobami zdrowymi, a poziom Ucn2 wykazuje.
Place of publishing:
Level of degree:
Degree grantor:
Rada Dyscypliny Nauki medyczne
Promoter:
Grodzicki, Tomasz ; Walczewska, Jolanta