Wprowadzenie: Ocena ryzyka sercowo – naczyniowego oraz jego redukcja są jednymi z filarów postępowania zarówno w prewencji pierwotnej jak i wtórnej we współczesnej kardiologii zachowawczej. Obecnie w piśmiennictwie oprócz oceny stężeń frakcji klasycznych lipoprotein zwraca się uwagę na inne, nieklasyczne parametry lipidowe oparte na oznaczeniach podstawowych lipoprotein z krwi, obliczane za pomocą odpowiednich wzorów matematycznych. Dane z piśmiennictwa sugerują związek pomiędzy wartościami nieklasycznych wskaźników lipidowych, a zwiększonym ryzykiem wystąpienia niepożądanych zdarzeń sercowo- naczyniowym oraz śmiertelnością, jednakże nie ma dowodów na użyteczność tych parametrów w codziennej praktyce klinicznej, szczególnie wśród chorych z ostrym zespołem wieńcowym (OZW). W prezentowanej pracy ocenie poddano siedem nieklasycznych wskaźników lipidowych – TyG Index (ang. Triglyceride-Glucose Index), CRI I (ang. Castelli Risk Index I ), CRI II (ang. Castelli Risk Index II), TG/HDL-C (ang. Triglycerides to highdensity lipoprotein cholesterol ratio), AIP (ang. Atherogenic Index of Plasma), AC (ang. Atherogenic Coefficient) oraz LCI (ang. Lipoprotein Combine Index). Cele: Celem pracy było określenie wpływu badanych nieklasycznych wskaźników lipidowych na ryzyko wystąpienia złożonego punktu końcowego (ang. MACE) w obserwacji rocznej, zdefiniowanego jako: p ; onowny OZW, zakrzepica w uprzednio implantowanym stencie, niestabilna dusznica bolesna, udar mózgu lub przemijający epizod niedokrwienny lub hospitalizacja z powodu niewydolności serca. Ocenie poddano również związek pomiędzy badanymi wskaźnikami a roczną śmiertelnością z powodu dowolnej przyczyny. Materiał i metody: Do badania włączono chorych przyjętych do Oddziału Klinicznego Choroby Wieńcowej i Niewydolności Serca Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II z powodu OZW w latach 2013-2020. Ogólne kryteria włączenia do badania obejmowały: hospitalizację z powodu OZW (zawał serca z uniesieniem odcinka ST (STEMI) lub zawał serca bez uniesienia odcinka ST (NSTEMI)), obecność zmiany miażdżycowej w koronarografii odpowiedniej do rewaskularyzacji oraz dostępność pełnej dokumentacji medycznej. Z badania wyłączono chorych z OZW bez istotnej zmiany miażdżycowej w zakresie tętnic wieńcowych. W poszczególnych publikacjach stosowano też dodatkowe kryteria włączenia i wyłączenia szczegółowo omówione w metodyce pracy. U wszystkich chorych analizie poddano podstawowe dane kliniczne, dokonano oznaczenia stężenia podstawowych lipoprotein osocza, glukozy na czczo oraz kreatyniny, wykonano badanie echokardiograficzne z oceną frakcji wyrzutowej lewej komory (LVEF). Zaawansowanie miażdżycy tętnic wieńcowych oceniono według skali Gensini. Na podstawie ; zebranych danych obliczono wartości badanych nieklasycznych wskaźników lipidowych według stosownych wzorów matematycznych. Wyniki: W badaniu przeprowadzonym wśród chorych z OZW, bez cukrzycy nie wykazano różnicy w medianie wartości TyG Index pomiędzy pacjentami z MACE oraz bez MACE (8.73 (8.36–9.08) versus 8.81 (8.5–9.17); p = 0.09). Ponadto w jednoczynnikowej analizie regresji logistycznej TyG Index nie był istotnym predyktorem wystąpienia tych zdarzeń. Jedynym niezależnym, istotnym w modelu wieloczynnikowym predyktorem wystąpienia MACE w tej grupie chorych była uprzednio zdiagnozowana choroba tętnic wieńcowych (ChW). Badany wskaźnik nie wykazał też istotności w predykcji rocznej śmiertelności. W kolejnej badanej grupie chorych- z NSTEMI ocenie poddano trzy kolejne wskaźniki – CRI I, CRI II oraz TG/HDL-C W całej badanej populacji jedynie CRI II był predyktorem MACE (iloraz szans (OR)=0.83 (95 % CI:0.7–0.97, p=0.02)), jednakże jedynie w jednoczynnikowej analizie regresji logistycznej. Badany parametr był nieistotny w modelu wieloczynnikowym. Po podziale pacjentów na kolejne podgrupy ( cukrzyca versus bez cukrzycy; diagnoza ChW przed przyjęciem versus OZW jako pierwsza manifestacja ChW) żaden z badanych wskaźników nie był istotnym predyktorem MACE u chorych z cukrzycą, z uprzednio zdiagnozowaną ChW oraz z pierwszą manifestacją ChW. Jedynie w podg ; rupie chorych bez cukrzycy zarówno CRI I jak i CRI II były predyktorami MACE, jednak ponownie jedynie w jednoczynnikowej analizie regresji logistycznej (OR=0.73 (95 % CI: 0.58–0.92, p<0.01) dla CRI I; OR=0.65 (95 % CI: 0.49–0.86, p<0.01) dla CRI II). Oba wskaźniki były nieistotne w modelu wieloczynnikowym. Żaden z badanych parametrów lipidowych nie był predyktorem zgonu z powodu dowolnej przyczyny ani w analizie jednoczynnikowej, ani w modelu wieloczynnikowym. Trzy ostatnie nieklasyczne wskaźniki lipidowe oceniono w grupie chorych z NSTEMI ≥ 60 roku życia. W całej badanej grupie jedynie LCI był istotnym predyktorem MACE, jednakże jedynie w analizie jednoczynnikowej (OR=0.98 (95 % CI: 0.97–0.99, p=0.03)). Po podziale pacjentów na dwie grupy w zależności od wieku ( „młodzi-starzy” – wiek 60 – 74 lat; „starzystarzy” - wiek ≥ 75 lat) uzyskano niejednoznaczne wyniki. W grupie „młodych- starych” jedynie uprzednio zdiagnozowana ChW była niezależnym predyktorem wystąpienia MACE (OR = 2.2 (95% CI: 1.3–3.9, p < 0.01)). AIP oraz AC wykazały istotność w predykcji rocznej śmiertelności w tej grupie, jednakże jedynie w jednoczynnikowej analizie regresji logistycznej (OR=3.2 (95 % CI: 1.1–10.3, p=0.04) dla AIP; OR=1.2 (95 % CI: 1–1.4, p=0.04) dla AC). Oba wskaźniki były nieistotne w modelu wieloczynnikowym. W grupie „starych-starych” uzyskano odmienne wyniki. Wsz ; ystkie badane wskaźniki lipidowe były istotnymi, ujemnymi predyktorami MACE jednakże ponownie, jedynie w jednoczynnikowej analizie regresji logistycznej (OR=0.32 (95 % CI: 0.1–0.9, p=0.04) dla AIP; OR=0.65 (95 % CI: 0.5–0.85, p=0.01) dla AC; OR=0.94 (95 % CI: 0.91–0.98, p=0.03) dla LCI). W modelu wieloczynnikowym wykazano istotność jedynie dla cukrzycy. W grupie „starychstarych” w predykcji zgonu z powodu dowolnej przyczyny w obserwacji rocznej wykazano istotność zarówno w jednoczynnikowej analizie regresji logistycznej jak i w modelu wieloczynnikowym dla AC, eGFR oraz BMI. Wartość OR dla AC wynosiła 1.14 (95% CI: 1– 1.3, p = 0.036), miała więc niską wartość kliniczną. Wnioski: Pomimo, że w pracy wykazano wpływ kilku nieklasycznych wskaźników lipidowych na występowanie MACE oraz śmiertelność z powodu dowolnej przyczyny w rocznej obserwacji w badanych grupach zgromadzone dane są niewystarczające aby rekomendować użycie tych wskaźników w codziennej praktyce klinicznej. Żaden ze wskaźników nie był niezależnym predyktorem wystąpienia MACE w modelu wieloczynnikowym, a jedynie AC był niezależnym predyktorem zgonu, jednakże tylko w jednej podgrupie chorych, ponadto prezentował niską wartość kliniczną. Ocena ryzyka wystąpienia niepożądanych zdarzeń sercowo naczyniowych oraz zgonu wśród chorych z OZW powinna opierać się na podstawowych czynnikach ryzyka or ; az dużych walidowanych skalach.
Rada Dyscypliny Nauki medyczne
Jun 6, 2024
Apr 15, 2024
7
0
http://dl.cm-uj.krakow.pl:8080/publication/5079
Edition name | Date |
---|---|
ZB-140224 | Jun 6, 2024 |
Drwiła-Stec, Dominika
Cwynar, Marcin
Rudko, Rafał