Cel: W niniejszym badaniu przetestowano model teoretyczny, który łączy ustalenia z trzech linii prac empirycznych: analiz relacji pomiędzy doświadczeniami urazowymi a funkcjonowaniem seksualnym, analiz relacji pomiędzy stylem przywiązania u dorosłych a :funkcjonowaniem seksualnym i analiz łączących poziom organizacji osobowości z funkcjonowaniem seksualnym. Według zdobytej przez autorkę wiedzy, jest to pierwsze badanie, w którym sprawdzono pośredniczącą rolę stylu przywiązania i poziomu organizacji osobowości w wyjaśnianiu związków między traumą a funkcjonowaniem seksualnym. Metoda: Badania przeprowadzono na grupie 592 kobiet i 128 mężczyzn. Do pomiaru funkcjonowania seksualnego zastosowano: Arizona Sexual Experiences Scale (ASEX); Indeks Funkcji Seksualnych Kobiet (FSFI); Międzynarodowy Indeks Funkcji Seksualnych Mężczyzn (IIEF); Narzędzie diagnostyczne do oceny przedwczesnego wytrysku (PEDT); Kwestionariusz Eksternalizacja Seksualna (ES); Kwestionariusz Jakość Życia Seksualnego (SQoL). Do pomiaru poziomu organizacji osobowości użyto Inwentarza Organizacji Osobowości (IPO), zaś do pomiaru stylu przywiązania Inwentarza Doświadczeń w Bliskich Związkach (ECR-RS) oraz do oszacowania urazowych doświadczeń interpersonalnych Kwestionariusza poprzedzających traum (TAQ). Wyniki: Wykazano, iż doświadczenia urazowe w różnych okresach rozwoju korelują z gor ; szym funkcjonowaniem seksualnym, choć wyniki są niejednoznaczne zwłaszcza u kobiet. U mężczyzn doświadczenie zaniedbania było istotnym predyktorem dla dysfunkcji o charakterze seksualnym zaliczanych do kategorii internalizacji, a kobiet do kategorii eksternalizacji , podobnie jak przemoc seksualna i fizyczna. Doświadczana przez mężczyzn przemoc emocjonalna współwystępowała z eksternalizacją w seksie, a przez kobiety z gorszym ogólnym funkcjonowaniem seksualnym i brakiem zadowolenia z seksu. Zaskakujący pozytywny efekt dla funkcjonowania seksualnego miały doświadczenia separacji u mężczyzn współwystępujące z silniejszym pożądaniem. Z kolei obserwowanie przemocy przez kobiety współwystępowało z brakiem dolegliwości bólowych w trakcie stosunków seksualnych oraz z lepszym ogólnym funkcjonowaniem seksualnym. W zbadanej grupie strategie dezaktywacji przywiązania silniej niż unikanie wiązały się z dysfunkcjami w obszarze funkcjonowania seksualnego, natomiast hiperaktywacja przywiązania wiązała się z mniejszym zadowoleniem i mniejszą satysfakcją seksualną. Natężenie agresji okazało się najsilniejszym predyktorem eksternalizacji w seksualności u kobiet, ale również niedojrzałe mechanizmy obronne były istotne i sprzyjały dodatkowo odczuwaniu silniejszego pożądania, zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. U kobiet większa dyfuzja osobowości sprzyjała eksternalizacji ; w seksie i była związana z ogólnie gorszym funkcjonowaniem seksualnym, zwłaszcza w doświadczaniu orgazmu. U mężczyzn częstszej eksternalizacji w zachowaniach seksualnych towarzyszyła większa dyfuzja osobowości. Nasilona rywalizacyjność sprzyjała ogólnemu lepszemu funkcjonowaniu seksualnemu zarówno kobiet, jak i mężczyzn, choć wzmagała również tendencję do przedwczesnego wytrysku u mężczyzn. Zarówno styl przywiązania, jak i poziom organizacji osobowości pośredniczył we wpływie urazowych doświadczeń na funkcjonowanie seksualne. U kobiet, lecz nie u mężczyzn, styl przywiązania był mediatorem relacji pomiędzy doświadczeniami urazowymi a eksternalizacją w relacjach seksualnych. Najsilniejsza relacja wystąpiła pomiędzy skumulowanymi w ciągu życia potencjalnie urazowymi wydarzeniami a eksternalizacją w sferze seksualnej, które mediowane było przez głębszą patologię osobowości oraz hiperaktywizacyjną strategią przywiązania. Wnioski: Uzyskane wyniki badań wspierają tezę, iż styl przywiązania i poziom organizacji osobowości pełnią pośredniczącą rolę w wyjaśnianiu związków między traumą a funkcjonowaniem seksualnym. Ważne dla funkcjonowania seksualnego okazały się czynniki związane z ekspresją agresji, rywalizacją i poczuciem winy. W przypadku terapii problemów eksternalizacyjnych w obszarze seksualności celowa byłaby zwłaszcza dokładna diagnoza w kierun ; ku zaburzeń w obszarze funkcjonowania osobowości. Natomiast w sytuacji zgłaszania dysfunkcji seksualnych interwencja powinna być bardziej skierowana na styl przywiązania.
Rada Dyscypliny Nauki o zdrowiu
Furgał, Mariusz ; Műldner-Nieckowski, Łukasz
8 sie 2024
6 lut 2024
6
0
http://dl.cm-uj.krakow.pl:8080/publication/5035
Nazwa wydania | Data |
---|---|
ZB-136916 | 8 sie 2024 |
Franczyk-Glita, Joanna
Popiołek, Lech