Object
Title: Wartość kliniczna wskaźnika kostka ramię oraz biomarkerów sercowo-naczyniowych w polskiej populacji osób starszych
Abstract:
Miażdżyca tętnic kończyn dolnych (PAD) jest trzecią w kolejności po chorobie niedokrwiennej serca i udarze mózgu komplikacją naczyniową prowadzącą do niesprawności, zwiększonej chorobowości i śmiertelności starzejącej się populacji. Stwierdzana jest u ok. 7-21% populacji ogólnej, podczas gdy objawy kliniczne tej choroby w postaci chromania przestankowego, szmerów naczyniowych czy braku tętna obwodowego są obecne u 2,8-6,3% chorych. Podkreśla się, że prawie w połowie przypadków objawy są mało charakterystyczne. Pomiar wskaźnika kostkowo ramieniowego (ankle brachial index, ABI) jest uznaną metodą wykrywania i monitorowania objawowej i bezobjawowej PAD z czułością 75%-95% i specyficznością 56%-86%, zwłaszcza dla wartości ABI <0,9. Celem pracy była ocena wartości badania fizykalnego naczyń tętniczych w powiązaniu z oceną ABI, ocena zależności miedzy stężeniem N-końcowego propeptydu natriuretycznego typu B (NT-proBNP), wskaźników zapalnych i innych markerów biochemicznych a wartością wskaźnika kostka-ramię, jak również przedstawienie zależności miedzy ABI i wynikiem badania fizykalnego a śmiertelnością osób starszych. Metodyka. Wyniki trzech kolejnych publikacji uzyskano na podstawie analizy danych pochodzących z przekrojowego wieloośrodkowego badania PolSenior przeprowadzonego w latach 2007-2011 w polskiej populacji osób starszych. W badaniu uczestniczyło 5695 osób z 16 administra ; cyjnych regionów Polski w wieku 55-59 lat reprezentujących przedpole starości oraz 65 lat i starszych. Dane socjodemograficzne, dotyczące dolegliwości i chorób, palenia tytoniu, zdolności do pokonania dystansu 200m uzyskano na podstawie kwestionariusza. Ocena uczestników obejmowała pomiar ciśnienia tętniczego, pomiary antropometryczne, ocenę sprawności funkcjonalnej skalą Katz’a, ryzyka upadków testem Tinetti oraz pobranie krwi celem oznaczenia morfologii krwi, lipidogramu, kreatyniny, NT-proBNP, wskaźników zapalnych: białka C-reaktywnego (CRP) i interleukiny 6 (IL-6). U 1018 osób w ramach oceny geriatrycznej przeprowadzono badanie fizykalne tętnic (PHEA) polegające na ocenie obecności tętna na tętnicach szyjnych, udowych, podkolanowych, piszczelowych tylnych i grzbietowych stóp oraz osłuchiwaniu tętnic: aorty, szyjnych, udowych i nerkowych w poszukiwaniu szmeru naczyniowego. Wskaźnik ABI mierzono z zgodnie z wytycznymi za pomocą dopplera fali ciągłej (Doppler Bidop ES-100VH 8 MHz). Jako wartość prawidłową ABI przyjęto 0.9 – 1.4, ABI<0.9 (“niskie ABI”) traktowano jako obecność miażdżycy obwodowej, ABI>1.4 (“wysokie ABI”) odniesiono do sztywności naczyń. Dane o zgonach po upływie 10 lat od zakończenia badania (zakres od 8,4 do 10,5 lat; średnio 9,4 lat) lat uzyskano z rejestru PESEL Badanie uzyskało zgodę Komisji Bioetycznej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach (Nb: K ; NW-6501-38/I//08), wszyscy uczestnicy wyrazili pisemną zgodę na udział w badaniu. Analizę statystyczną prowadzono przy użyciu pakietu statystycznego SAS 9,4 (SAS Institute Inc., Cary, NC, USA). Do analiz wykorzystano rekordy, w których nie brakowało danych dla wskaźnika kostka-ramię. Wyniki: Zależnie od braków danych grupa badana wynosiła 844 osoby (w pierwszej publikacji) i 852 osoby (w drugiej i trzeciej publikacji); średni wiek badanych wynosił 74 (10,6) lata; 53,3% stanowili mężczyźni. Wartość ABI<0.9 stwierdzono u 20,3% uczestników, a >1,4 u 12,1%. Osoby z niskimi wartościami ABI były starsze, częściej płci męskiej, częściej aktywnie paliły tytoń, chorowały na przewlekłą chorobę nerek, nadciśnienie tętnicze, miały wyższe ciśnienie skurczowe oraz częściej przebyły zawał serca. Natomiast w grupie z ABI >1,4 częściej występowała cukrzyca. Po podzieleniu badanych na trzy podgrupy zależnie od liczby stwierdzonych objawów PAD: 0–1, 2–5, 6 i więcej, wykazaliśmy liniowy trend (P < 0,0001) dla spadku wartości ABI wraz ze wzrostem liczby nieprawidłowości w badaniu fizykalnym układu naczyniowego. Z kolei po wyróżnieniu 3 zakresów badania fizykalnego układu tętniczego: (1) pełne badanie (segmentu górnego i tętnic kończyn dolnych), (2) badanie segmentu górnego tętnic i (3) ocena tętnic kończyn dolnych, na podstawie analizy ROC i pola pod krzywą (AUC) wykazaliśmy największą, choć umia ; rkowaną wartość pełnego badania naczyniowego i badania tętnic kończyn dolnych u osób z różnymi kategoriami ABI, podczas gdy ocena górnego segmentu układu tętniczego (tętnic szyjnych, nerkowych i aorty) oraz zdolność do przejścia 200 m miały niewielką wartość diagnostyczną dla diagnostyki PAD. W kolejnej publikacji oceniono śmiertelność w okresie 10-letnim w zależności od wieku badanych i wartości ABI. W analizowanym okresie zmarło 27,3% osób przed 80. r. ż. i 79,4% w wieku 80 i więcej lat. Natomiast w podgrupach wyróżnionych zależnie od wartości ABI najwyższą umieralność stwierdzono w grupie ABI<0,9 (67,8%) i niższą, podobną w grupach z prawidłowym ABI (41,5%) i wysokim ABI (40,3%), co potwierdziła analiza przeżycia Kaplana-Meiera (test log-rank, p<0,001). Podobnie, wyższą śmiertelność osób z ABI<0,9, przy braku różnicy ryzyka zgonu w grupach z prawidłowym i wysokim ABI wykazano w podgrupie osób <80. roku życia (test log-rank, p < 0,001). Przeciwnie, wśród uczestników w wieku 80 i więcej lat w analizowanym okresie śmiertelność była podobna we wszystkich analizowanych grupach niezależnie od wartości ABI (p = 0,10). Analiza regresji krokowej wykazała, że zależnie od wieku poniżej i powyżej 80 lat różne czynniki ryzyka są powiązane z ryzykiem zgonu. W podgrupie osób poniżej 80. roku życia, obok wieku, płci męskiej, aktywnego palenia oraz podwyższonego stężenia NT-proBNP ryzyko z ; gonu zwiększała wartość ABI <0,9, w przeciwieństwie do starszych, w wieku ≥ 80 lat, u których nie zaobserwowano związku śmiertelności z wartością ABI ani z klasycznymi czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego. W tej grupie decydującą rolę odegrał upływ lat życia (p<0.001), poziom IL-6 oraz wzrastające ryzyko upadków ocenione testem Tinetti. Wyniki tej obserwacji osób najstarszych wpisują się w dyskusję nad wzrastającym znaczeniem przewlekłego stanu zapalnego o przebiegu subklinicznym określanego jako inflammaging oraz przydatności nieklasycznych oznaczeń NT-pro BNP i IL-6 w tej grupie wiekowej. W dalszej ocenie znaczenia badania fizykalnego układu tętniczego (PHEA) potwierdzono, że uczestnicy z ABI<0,9 mieli wyższy wskaźnik PHEA (liczba nieprawidłowości 0-17) w porównaniu z osobami z ABI≥0,9, odpowiednio 2,373 (2,7) vs 0,907 (1,7); p<0,0001. Na podstawie analizy regresji Coxa wykazano różne znaczenie liczby nieprawidłowości naczyniowych zależnie od wartości ABI. U osób z ABI<0,9 nie stwierdzono związku 10-letniej śmiertelności z liczbą nieprawidłowości tętnic, podczas gdy taka zależność występuje w grupie z ABI≥0,9. Jednak w dalszej analizie w tej grupie (ABI≥1,4) wykazano u osób z 4 i więcej nieprawidłowościami tętnic śmiertelność podobną do osób z ABI<0,9. Ta sugestia może być pomocna w identyfikacji bardziej zagrożonych chorych mimo wartości ABI≥0,9. Dla ułatwienia wyboru tyc ; h decyzji zaproponowano schemat postępowania, który wymaga potwierdzenia w kolejnych badaniach. Wnioski: 1. Wartość ABI < 0,9 wskazująca na miażdżycę tętnic obwodowych jest obecna u co piątej starszej osoby w populacji zamieszkującej w prywatnych gospodarstwach domowych. 2. Tylko szczegółowe badanie fizykalne tętnic może być przydatne w wykrywaniu miażdżycy obwodowej, jednakże, jego wartość jest umiarkowana. 3. ABI< 0,9 wiąże się z wyższą śmiertelnością osób starszych, ale nie wśród najstarszych, powyżej 80. roku życia. 4. W najstarszej grupie wiekowej wiek i umiarkowany stan zapalny wydają się być najsilniejszymi czynnikami ryzyka śmiertelności z przyczyn ogólnych . 5. Wykazanie znaczenia prognostycznego wyniku testu Tinetti oceniającego sprawność chodu i równowagi oraz ryzyka upadków potwierdza potrzebę zastosowania kompleksowej oceny geriatrycznej u wszystkich osób starszych . 6. Ocena wskaźnika kostka-ramię może pomóc w identyfikacji osób starszych o podwyższonym ryzyku zgonu z powodu obecności potencjalnie rozległej miażdżycy - 7. Osoby z wartościami ABI>0.9 i odchyleniami w badaniu fizykalnym układu naczyniowego mogą odnieść korzyść z wdrożenia szerszej diagnostyki miażdżycy wskazując ich wg zaproponowanego schematu diagnostycznego. 8. ABI<0,9 wsparty oznaczeniem NT-proBNP jest dobrym wskaźnikiem prognostycznym w predykcji zgonów z przyczyn ogólnych u osób do 80. ; roku życia . 9. Białka sercowo naczyniowe takie jak NT-pro BNP ,CRP, IL6 w 10 letniej obserwacji całej populacji badania Pol Senior dodatnio korelują ze śmiertelnością , co możę być pomocne w wyróżnieniu osób najbardziej zagrożonych wczesnym zgonem
Place of publishing:
Level of degree:
Degree grantor:
Rada Dyscypliny Nauki medyczne
Promoter:
Date issued:
Identifier:
Call number:
Language:
Access rights:
Object collections:
Last modified:
Jan 9, 2024
In our library since:
Jan 9, 2024
Number of object content hits:
0
Number of object content views in PDF format
0
All available object's versions:
http://dl.cm-uj.krakow.pl:8080/publication/5005
Show description in RDF format:
Show description in OAI-PMH format:
| Edition name | Date |
|---|---|
| ZB-137692 | Jan 9, 2024 |
Objects
Similar
Królczyk, Jarosław
Skrzypek, Agnieszka
Stryjewski, Piotr Józef
Stopyra-Pach, Katarzyna
Kalfas-Paluch, Dorota
Sobień, Bartosz
Polok, Kamil
Włoch, Alicja
