Metadata language
Title:
Author:
Subject:
gruźlica ; utajona infekcja gruźlicza ; interferon γ ; testy IGRA ; odczyn tuberkulinowy
Abstract:
Diagnostyka utajonego zakażenia prątkiem gruźlicy (utajonej infekcji gruźliczej) w Polsce jest trudna ze względu na obowiązkowe szczepienia BCG i małą swoistość skórnego odczynu tuberkulinowego. Do niedawna obowiązywały w Polsce szczepienia BCG po urodzeniu i powtarzane w 1., 6., 12. i 18. rż. Rewakcynacje są powodem utrzymujących się przez wiele lat po szczepieniu dodatnich odczynów tuberkulinowych. Szczególnie zagrożone zakażeniem prątkiem gruźlicy są tzw. grupy ryzyka, do których należą osoby pozostające w kontakcie z osobą chorą na gruźlicę tzw. kontakty bliskie, okresowe i sporadyczne. Aktualnie w diagnostyce utajonego zakażenia prątkiem gruźlicy coraz większa rola przypada testom opartym na pomiarze wydzielanego do surowicy INF-γ po stymulacji antygenami specyficznymi w głównej mierze dla prątków gruźlicy. Celem pracy była ocena stopnia zakażenia prątkiem gruźlicy za pomocą nowego testu in vitro QFT-GIT i klasycznego OT w grupach ryzyka zakażenia prątkiem, takich jak: bezdomni, kontakty bliskie i kontakty okresowe chorego na gruźlicę, pensjonariusze i personel Domów Opieki Społecznej oraz losowo wybrani mieszkańcy w populacji miasta Krakowa. Oceniano również zależność wyników obu testów od wieku i płci badanych, a także wzajemne korelacje testów, tj. średnicy nacieku OT od wielkości stężenia IFNγ w surowicy badanych, a także średnicy nacieku OT od liczby dodatnich ; wyników testu QFT-GIT. Badano także zgodność obydwu testów i oceniano współczynniki κ. Tym samym starano się ocenić przydatność testu QFT-GIT w diagnostyce utajonego zakażenia prątkiem gruźlicy w badanych grupach ryzyka w Polsce. W okresie od lipca 2007 roku do września 2009 roku przebadano za pomocą testu QFT-GIT 785 osób z tzw. grup ryzyka zakażenia prątkiem: 150 bezdomnych, 171 kontaktów bliskich, oraz 163 kontaktów okresowych chorych na gruźlicę, 152 osoby – pensjonariuszy i personel Domów Opieki Społecznej oraz 149 losowo wybranych z populacji mieszkańców Krakowa. Skórny odczyn tuberkulinowy (OT) był oceniony odpowiednio u: 129, 154, 147, 148 i 121 badanych z wyżej wymienionych grup; wszyscy odpowiadali na pytania zawarte w specjalnie opracowanym kwestionariuszu. Dotyczył on przebytych i aktualnych chorób, nałogów, kontaktów z chorym na gruźlicę, obecności blizny po szczepieniu BCG. U wszystkich chorych przeprowadzano badanie przedmiotowe. Badanie testem QFT-GIT przeprowadzono ściśle według zaleceń producenta (Cellestis, Carnegie, Australia). Krew pobierano do 3 probówek: do opłaszczonej specyficznymi antygenami prątka gruźlicy (ESAT-6, CFP-10, TB7,7), do probówki z kontrolą dodatnią, którą stanowiła fitohemaglutynina oraz z kontrolą ujemną. OT (2 j. PPD Rt-23) zakładany był w tym samym dniu i odczytywany po 3 dniach przez tę samą, doświadczoną pielęgniarkę. Wynik te ; stu QFT-GIT (badany metodą ELISA) ustalany był za pomocą krzywej standardowej i specjalnego oprogramowania, podawany był w jednostkach międzynarodowych na mililitr. Wartości stężenia IFN-γ wynoszące co najmniej 0,35 IU/ml przyjmowane były jako wynik dodatni testu. Stwierdzono dużą częstość dodatnich wyników testu QFT-GIT w poszczególnych grupach ryzyka - wśród bezdomnych 37%, kontaktów bliskich 27%, kontaktów okresowych 25%, wśród personelu i pensjonariuszy Domów Opieki Społecznej 21% oraz wśród osób zdrowych 23%; stopień zakażenia był zależny od intensywności kontaktów z chorym na gruźlicę. W badaniu wykazano obecność znamiennych dodatnich korelacji między dodatnim wynikiem testu QFT-GIT a wiekiem badanych, między liczbą dodatnich wyników testu QFT-GIT a średnicą skórnego odczynu tuberkulinowego, słabe lub umiarkowane korelacje między stężeniem INFγ w surowicy a średnicą nacieku w odczynach tuberkulinowych w badanych grupach. W każdej z badanych grup wraz ze wzrastającą średnicą odczynu tuberkulinowego (punkty odcięcia wartości OT: 10 mm, 15 mm) obserwowano wzrastającą zgodność z testem QFT-GIT oraz zwiększające się wartości współczynników κ; nie osiągały one jednak w żadnej grupie wartości większych niż umiarkowane; wynika z tego, że nie można wnioskować o wynikach testu QFT ze średnicy OT. Test QFT-GIT cechujący się dużą specyficznością powinien być wykonywany w celu d ; iagnostyki utajonej infekcji gruźliczej w tzw. grupach ryzyka i wśród osób zdrowych. Diagnostyka prowadzona za pomocą OT jest mniej przydatna ze względu na małą specyficzność w populacjach szczepionych BCG, do których należy też Polska; test ten (co wykazano w niniejszej pracy) cechuje się małą czułością u osób w starszym wieku. Dalsze badania prospektywne dużych grup ryzyka zakażonych prątkiem powinny odpowiedzieć na pytanie: u kogo z osób zakażonych (mających dodatni wynik testu IGRA) zastosować leczenie profilaktyczne, przynoszące wymierne rezultaty w stosunku do osób nieleczonych z utajoną infekcją gruźliczą.