Object
Title: Ocena kompetencji zawodowych studentów kierunku farmacja
Abstract:
Kompetencje zawodowe to konglomerat wiedzy, umiejętności oraz właściwej postawy. Poza określonym rodzajem wiedzy w danej dziedzinie i konkretnymi umiejętnościami zawodowymi należy również zachowywać się w sposób świadczący o zrozumieniu pełnionej roli zawodowej. Dopiero posiadanie wszystkich wymienionych powyżej elementów pozwala na wypełnianie obowiązków zawodowych na odpowiednim poziomie. Kompetencje zawodowe farmaceuty i związana z nimi odpowiedzialność za zdrowie pacjenta oraz kanony etyki aptekarskiej sytuują zawód farmaceuty wśród zawodów zaufania publicznego. Zawód farmaceuta jest profesją, w której poza formalnymi wymaganiami kwalifikacyjnymi konieczne jest posiadanie co najmniej 4 dodatkowych kompetencji: sprawności motorycznej, sumienności w dążeniu do rezultatów, otwartości na innych oraz gotowości do podnoszenia kwalifikacji [1]. Wśród ważnych kompetencji farmaceuty wymienia się jego głębsze zaangażowanie w opiekę nad pacjentem, co realizuje się poprzez przeorientowanie tradycyjnej farmacji w kierunku pacjenta [2]. W tym obszarze znalazła się opieka farmaceutyczna, której głównym celem jest ukierunkowanie praktyki zawodowej aptekarzy na monitorowanie bezpieczeństwa i skuteczności farmakoterapii [3]. Opieka farmaceutyczna w praktyce jest realizowana poprzez wdrażanie kognitywnych usług farmaceutycznych. Są one definiowane jako usługi zawodowe, które są udzielane prz ; ez farmaceutów korzystających ze swojej wiedzy oraz umiejętności w celu czynnego wspierania zdrowia pacjenta w procesie terapii [4]. Analizy programów studiów wykazują, że studenci na kierunku farmacja po 11 semestrach studiów nie osiągają pełnych kompetencji zawodowych, które mogą być wykorzystane w przyszłej pracy zawodowej [5]. Obok tradycyjnych metod zasadnym wydaje się również wprowadzenie do systemu edukacji, wzorem innych kierunków medycznych, nowych narządzi oceny kompetencji uzyskanych w toku formalnego kształcenia. Jednym z takich narzędzi jest OSCE (ang. Objective Structured Clinical Examination), który od wielu lat wykorzystywany jest w celu oceny kompetencji klinicznych studentów kierunków lekarskich. A w ostatnich latach, korzysta się z niego również w kształceniu farmaceutów [6]. Obiektywny Ustrukturyzowany Egzamin Praktyczny (OSPE) posiada zalety oraz wady. Jedną z głównych zalet jest to, że służy do standaryzowanej oceny umiejętności w warunkach symulowanych. OSPE sprawdza nie tylko nabyte umiejętności i stosowaną wiedzę, ale także podejście do pacjenta, zdolność do obrony własnego zdania oraz pozwala koncentrować się na określonym zagadnieniu. W dobrze zaprojektowanym egzaminie, każda ze stacji może oceniać inne umiejętności. Badania naukowe dotyczące tej formy egzaminu wykazały wysoką wiarygodność, ważność i obiektywność OSPE [7,8]. Egzaminy OSPE są trudni ; ejsze do zorganizowania, wymagają dużego nakładu pracy oraz są czasochłonne w porównaniu z innymi tradycyjnymi formami egzaminu. Ponadto inne badania wykazały, że OSPE w porównaniu z tradycyjnymi formami oceny (np. testami wielokrotnego wyboru) powoduje większy poziom stresu u studentów podczas takiej formy egzaminu [6]. Celem niniejszej pracy doktorskiej była ocena kompetencji zawodowych studentów kierunku farmacja uzyskiwanych w ramach kształcenia formalnego. Cel ten został zrealizowany poprzez cele cząstkowe, którymi są: • ocena wybranych kompetencji (w tym umiejętności praktycznych) studentów kierunku farmacja w zakresie świadczenia usług opieki farmaceutycznej oraz sprawdzenie czy założone efekty kształcenia zostały osiągnięte podczas toku studiów poprzez specjalnie przygotowane narzędzia jakimi są egzamin praktyczny OSPE oraz ankiety kompetencji; • samoocena kompetencji zawodowych studentów kierunku farmacja w oparciu o listę kompetencji opracowaną przez konsorcjum złożone z reprezentantów europejskich wydziałów farmaceutycznych w ramach projektu PHAR-QA. Badanie składało się z 3 etapów. Etap 1 miał na celu przygotowanie narzędzia do oceny kompetencji (zarówno wiedzy jak i umiejętności) studentów 5 roku farmacji w zakresie świadczenia usług opieki farmaceutycznej w aptekach oraz sprawdzenie w warunkach symulowanych poprzez egzamin OSPE czy zostały osiągnięte założone ; dla tego kursu efekty kształcenia. Etap 2 miał na celu porównanie samooceny kompetencji studentów kierunku farmacja przed i po OSPE kończącym kurs z Opieki Farmaceutycznej. Etap 3 niniejszej pracy miał na celu porównanie wyników samooceny kompetencji, w tym umiejętności praktycznych (w ramach badania ankietowego w oparciu o listę kompetencji stworzoną w ramach projektu PHAR-QA) pomiędzy wynikami studentów z dwóch roczników akademickich, dla których zajęcia z Opieki Farmaceutycznej były prowadzone dwoma różnymi metodami. W ramach etapu 1, opracowano oraz przeprowadzono egzamin OSPE kończący kurs Opieka Farmaceutyczna dla studentów V roku kierunku farmacja. Celem opracowanego egzaminu było sprawdzenie wiedzy oraz umiejętności studentów na stacjach OSPE dotyczących wywiadu farmaceutycznego, wykrywania i rozwiązywania problemów lekowych oraz dokumentowania opieki farmaceutycznej. Wyniki etapu 1 wykazały, że OSPE jest dobrym narzędziem do sprawdzenia wiedzy oraz umiejętności praktycznych studentów farmacji. Odpowiednio zaprojektowane stacje umożliwiają wykonywanie czynności zawodowych, które odzwierciedlają realne sutuacje w aptece [25]. Etap 2 został przeprowadzony za pomocą ankiet, które wypełniali studenci. Ankieta przeprowadzana była na serwisu ankietowego ankietka.pl. Kwestionariusz ankietowy uwzględniał wszystkie kompetencje, w tym kompetencje osobiste oraz kompetencje w z ; akresie opieki nad pacjentem, które zostały opracowane w ramach projektu PHAR-QA [19]. Studenci farmacji zostali poproszeni o uzupełnienie kwestionariusza ankietowego zarówno przed (po ukończeniu kursu z OF) jak i po egzaminie OSPE. Wyniki tego etapu sugerują, że udział studentów w OSPE, spotkanie z pacjentami symulowanymi oraz analiza problemów lekowych przyczyniły się do wzrostu subiektywnej oceny kompetencji zawodowych [35]. W etapie 3 porównano samoocenę kompetencji studentów pomiędzy dwoma rocznikami studiów oraz wpływ metodyki nauczania podczas kursu Opieka Farmaceutyczna, z wykorzystaniem dwóch innych metod, w tym metody PBL (ang. Problem-based Learning). W tym etapie wyniki zasugerowały, że zmiana metodyki nauczania na kursie OF z biernej na metodę aktywizującą, jaką jest PBL, przyczyniła się do wzrostu subiektywnej samooceny kompetencji zawodowych studentów przed OSPE. Wyniki tego etapu z pewnością mogą przyczynić się do kolejnych zmian z metodach nauczania oraz na skoncentrowaniu się na zdobywaniu przed studentów lepszych kompetencji zawodowych.
Place of publishing:
Level of degree:
Degree grantor:
Rada Dyscypliny Nauki farmaceutyczne
Promoter:
Nowakowski, Michał ; Dymek, Justyna
Date issued:
Identifier:
Call number:
Language:
Access rights:
Object collections:
Last modified:
Mar 22, 2024
In our library since:
Mar 3, 2023
Number of object content hits:
0
Number of object content views in PDF format
0
All available object's versions:
http://dl.cm-uj.krakow.pl:8080/publication/4965
Show description in RDF format:
Show description in OAI-PMH format:
| Edition name | Date |
|---|---|
| ZB-136276 | Mar 22, 2024 |
Objects
Similar
Kowalski, Tomasz Mateusz
Kuliś, Daria
Wójcik, Sylwia
