Object
Title: Sprawność fizyczna i funkcjonalna a funkcjonowanie poznawcze u osób starszych
Abstract:
Problemy w zakresie sprawności funkcjonalnej i fizycznej stanowią poważne ograniczenia zdrowotne u osób w wieku podeszłym. Wyniki dotychczasowych badań wskazują na współwystępowanie dysfunkcji w zakresie sprawności fizycznej i funkcjonalnej z funkcjonowaniem poznawczym. Jednakże w literaturze jest niewiele danych dokumentujących związek między globalnym funkcjonowaniem poznawczym czy poszczególnymi domenami a sprawnością fizyczną i funkcjonalną. Cel badań: Przeprowadzone badanie miało na celu ocenę związku między poziomem sprawności fizycznej i funkcjonalnej a funkcjonowaniem poznawczym u osób bez otępienia. Metodyka: Analizą objęto 800 osób w wieku 60 lat i więcej. Średnia wieku osób badanych wynosiła 69,3 lat, a 71% badanej grupy stanowiły kobiety. Wszystkie osoby badane zostały poddane przesiewowej ocenie funkcjonowania poznawczego za pomocą Krótkiej Skali Oceny Stanu Psychicznego (MMSE). Do badania włączono osoby, które uzyskały co najmniej 24 punkty. Dane demograficzne, dotyczące chorób uzyskano na podstawie wywiadu i dokumentacji medycznej. Następnie funkcje poznawcze oceniono testem Addenbrooke's Cognitive Examination-III (ACE-III). Do oceny poszczególnych domen sprawności fizycznej zastosowana: test „Wstań i idź” (TUG), test marszu 6-minutowego (6MWT), Krótki Zestaw Testów do oceny Sprawności Fizycznej (SPPB), siłę uścisku ręki (HGT), test szybkiego ; chodu, test funkcjonalnego sięgania (FRT), testy wchodzenia i schodzenia po schodach. Sprawność funkcjonalną badano skalami oceniającymi zdolność radzenia sobie z czynnościami życia codziennego: skalą Katz’a Activities of Daily Living (ADL) i Lawtona- Instrumental Activities of Daily Living (IADL). Celem oceny poziomu nasilenia objawów depresyjnych zastosowano Geriatryczną Skalę Depresji (GDS). Wyniki: W analizie korelacji stwierdzono ujemną korelację między czasem wykonania TUG a wynikiem ACE-III i wszystkimi domenami poznawczymi oraz również ujemny związek między czasem wchodzenia i schodzenia ze schodów a globalnymi funkcjami poznawczymi i domenami z wyjątkiem uwagi. Wyniki pozostałych testów sprawności fizycznej (6MWT, HGT, SPPB, szybkości chodu i chodu przyspieszonego, testu 5-krotnego wstawania z krzesła i testu sięgania korelowały dodatnio z wynikiem ACE-III i wynikami poszczególnych domen poznawczych z wyjątkiem uwagi. Wynik skali IADL wykazał związek tylko z fluencją słowną. Związek poziomu funkcjonowania poznawczego ze sprawnością fizyczną i funkcjonalną był silniejszy w przypadku sprawności fizycznej niż funkcjonalnej. Najsilniejszy związek wykazały: fluencja słowna, funkcje wzrokowo-przestrzenne oraz pamięć. Natomiast nie stwierdzono związku między uwagą badaną testem ACE III a badanymi sprawnościami. Analiza regresji wielorakiej wykazała istotn ; y, niezależny związek globalnych funkcji poznawczych z wszystkimi ocenianymi testami sprawności fizycznej z wyjątkiem pełnego testu SPPB, choć wykazano związek ACE-III z szybkością chodu i testem 5-krotnego wstawania z krzesła, ale nie z równowagą. Wskazuje to, że lepsza sprawność fizyczna związana jest z lepszym funkcjonowaniem poznawczym. Ponadto stwierdzono niezależny związek miedzy czasem TUG a pamięcią i fluencją słowną oraz dystansem 6MWT a fluencją i sprawnością funkcji wzrokowo-przestrzennych. Lepsza sprawność fizyczna istotnie związana była z młodszym wiekiem, większą liczbą lat nauki, a lepsze wyniki siły uścisku dłoni, testu schodów, testu sięgania, wstawania z krzesła oraz szybkości chodu i chodu przyspieszonego związane były z mniejszym poziomem depresyjności. Wnioski: U osób w wieku podeszłym istnieje związek pomiędzy sprawnością fizyczną i funkcjonalną a sprawnością globalnych funkcji poznawczych jak również z poszczególnymi domenami poznawczymi z wyjątkiem uwagi. Związek ten jest silnej zaznaczony w przypadku sprawności fizycznej.
Place of publishing:
Level of degree:
Degree discipline:
Degree grantor:
Promoter:
Date issued:
Identifier:
Call number:
Language:
Access rights:
Object collections:
Last modified:
Sep 29, 2023
In our library since:
Jan 23, 2023
Number of object content hits:
6
Number of object content views in PDF format
0
All available object's versions:
http://dl.cm-uj.krakow.pl:8080/publication/4922
Show description in RDF format:
Show description in OAI-PMH format:
| Edition name | Date |
|---|---|
| ZB-136063 | Sep 29, 2023 |
Objects
Similar
Rajtar-Zembaty, Jakub Józef
Krawczyk, Bożena Ewa
Fijałkowska, Agata
Matla, Maria Anna
