Object
Title: Potencjał biologiczny wybranych grzybów uprawnych w profilaktyce chorób cywilizacyjnych
Abstract:
Na podstawie uzyskanych wyników badań naukowych, grzyby jadalne można zaliczyć do żywności funkcjonalnej i polecać jako cenny składnik codziennej diety. Ich owocniki są bogate w składniki takie jak polisacharydy, związki fenolowe i indolowe, sterole, kwasy tłuszczowe, karotenoidy, witaminy (przede wszystkim z grupy rozpuszczalnych w wodzie: C, B1, B2, B6 oraz w tłuszczach: D, E) i biopierwiastki (Zn, Mg, Cu, Se). Zawartość wymienionych wyżej substancji w owocnikach przekłada się bezpośrednio na ich liczne działania biologiczne: antyoksydacyjne, przeciwnowotworowe, przeciwmiażdżycowe, neuroprotekcyjne, przeciw- depresyjne, przeciwalergiczne, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, hipoglikemiczne, a przede wszystkim przeciwzapalne. Składniki grzybów jadalnych mogą być również skuteczne w przeciwdziałaniu schorzeniom związanym z zaburzeniami odporności organizmu człowieka. Celem pracy była ocena możliwości zastosowania wybranych owocników i mycelium z kultur in vitro grzybów jadalnych (Lentinula edodes, Hericium erinaceus oraz Pleurotus spp.: Pleurotus citrinopileatus, Pleurotus djamor i Pleurotus pulmonarius), jako żywności o znaczeniu profilaktycznym w przeciwdziałaniu chorobom tzw. cywilizacyjnym, czyli obniżającym jakość i czas trwania życia człowieka. Spośród wybranych do badań gatunków Lentinula edodes jest jednym z najpopularniejszych grzybów jadalnych pozyskiwanych z upraw. ; Owocniki tego gatunku mają zastosowanie zarówno dietetyczne jak i lecznicze, ze względu na występujące w nich β-glukany (np. lentinan), kwasy fenolowe, lowastatynę, ergotioneinę, czy biopierwiastki i witaminy. Zawartość wyżej wymienionych biologicznie aktywnych metabolitów, jak również zdolność mycelium z kultur in vitro do akumulacji biopierwiastków, które odgrywają kluczową rolę, jako czynniki przeciwzapalne, zadecydowała o wyborze tego gatunku do badań w prezentowanej pracy. Na podstawie uzyskanych techniką Western blot wyników ekspresji białek: cyklooksygenazy 2 (COX-2), jądrowego czynnika Nrf2, czy receptora aktywowanego przez proliferatory peroksysomów γ (PPARγ) wykazano, że dodatek związków Zn, Cu lub Se może wzmagać właściwości przeciwzapalne ekstraktów z mycelium L. edodes. Selen okazał się pierwiastkiem najsilniej wzmagającym działanie przeciwzapalne grzybni L. edodes. Ze względu na brak tego pierwiastka w glebach środkowej Europy (co skutkuje jego niedoborem u zwierząt gospodarskich, a co za tym idzie w organizmie człowieka) w kolejnych badaniach określono optymalne stężenie dodatku selenu w celu uzyskania preparatu grzybowo-selenowego o działaniu immunostymulującym. Bezpieczeństwo preparatu określono z wykorzystaniem testów cytotoksyczności (MTT i LDH). U wybranych do eksperymentu cieląt karmionych wzbogaconą Se grzybnią L. edodes oznaczono ten pierwiastek na pozio ; mie fizjologicznym w surowicy krwi oraz uzyskano większy przyrost masy ciała niż w próbie kontrolnej. W eksperymencie, w którym zastosowano cenione na całym świecie owocniki i mycelia z kultur in vitro Pleurotus citrinopileatus, Pleurotus djamor i Pleurotus pulmonarius, wykazano zdolność grzybni do akumulacji biopierwiastków. Podjęte w pracy badania miały na celu określenie wpływu dodatku do podłoży hodowlanych nieorganicznych soli magnezu i cynku na przyrost biomasy, jak również stopień ich akumulacji. Po raz pierwszy określono potencjalną biodostępność dla wybranych metali (Mg, Zn) i jonów (Cl-, SO42-) z uzyskanej wzbogaconej biomasy, poprzez ekstrakcję zliofilizowanego mycelium w sztucznych sokach trawiennych. Jako dodatek do pożywek hodowlanych zastosowano sole: ZnSO4 · 7H2O, ZnCl2, MgSO4 · 7H2O i MgCl2 · 6H2O. W uzyskanym materiale oznaczono zawartość magnezu i cynku oraz związków organicznych (związki fenolowe, związki indolowe, aminokwasy). Wykazano, że wzbogacanie podłoży o wybrane do badań sole powoduje wzrost przyrostu biomasy o 30% oraz zwiększenie akumulacji biopierwiastków. Dodatek wybranych do badań soli wpływał również na zawartość biologicznie aktywnych związków organicznych w tym związków indolowych. W kolejnym eksperymencie w ekstraktach z mycelium z kultur in vitro Hericium erinaceus oraz uzyskanych z nich owocników oznaczono również związki indolowe metodą ; RP-HPLC. Wykazano, że grzybnię H. erinaceus można otrzymać w warunkach in vitro i jest ona bogatym źródłem związków indolowych (5-hydroksy-L-tryptofanu, melatoniny i tryptaminy) o działaniu przeciwdepresyjnym i prokognitywnym. Na podstawie przeprowadzonych eksperymentów można stwierdzić, że prowadzenie kultur in vitro w zoptymalizowanych i kontrolowanych warunkach pozwala na uzyskanie materiału o odpowiednim składzie jakościowym i ilościowym, który może być uznany za potencjalną żywność funkcjonalną uzupełniającą niedobory biopierwiastków i związków organicznych w organizmie człowieka.
Place of publishing:
Level of degree:
Degree discipline:
Degree grantor:
Rada Dyscypliny Nauki farmaceutyczne
Promoter:
Muszyńska, Bożena ; Krakowska, Agata
Date issued:
Identifier:
Call number:
Language:
Access rights:
Object collections:
Last modified:
Apr 8, 2024
In our library since:
Jan 23, 2023
Number of object content hits:
5
Number of object content views in PDF format
0
All available object's versions:
http://dl.cm-uj.krakow.pl:8080/publication/4918
Show description in RDF format:
Show description in OAI-PMH format:
| Edition name | Date |
|---|---|
| ZB-136283 | Apr 8, 2024 |
Objects
Similar
Włodarczyk, Anna Maria
Kucwaj-Brysz, Katarzyna
Jankowska, Agnieszka Wioleta
Jękot, Barbara
Canale, Vittorio
Bugno, Ryszard
Kieć-Klimczak, Małgorzata
Satała, Grzegorz
