Wprowadzenie: Dolegliwości bólowe kręgosłupa dotyczą coraz większej liczby osób. Dane epidemiologiczne są alarmujące, aż 75-85% ludności na świecie odczuwa bóle kręgosłupa. Zespoły bólowe mogą mieć różną dynamikę. Ból kręgosłupa ogranicza sprawność i utrudnia, a czasami nawet uniemożliwia codzienne funkcjonowanie, może prowadzić do niepełnosprawności i uzależnienia od osób trzecich. Dolegliwości bólowe kręgosłupa stanowią problem interdyscyplinarny, którego diagnostyką i leczeniem zajmują się neurolodzy, neurochirurdzy, reumatolodzy, ortopedzi i traumatolodzy, specjaliści z zakresu rehabilitacji i fizjoterapii, a także psychologowie. Chirurgia kręgosłupa obejmuje bardzo szeroki zakres leczenia operacyjnego od zabiegów miniinwazyjnych po rozległe fuzje kręgosłupa wykonywane metodą otwartą. Mimo przestrzeganych standardów higienicznych i procedur chirurgicznych zakażenia miejsca operowanego należą do najczęstszych powikłań i pociągają za sobą liczne negatywne skutki. Zakażenie miejsca operowanego jest powikłaniem potencjalnie możliwym do uniknięcia. Cel pracy: Celem pracy była ocena występowania czynników ryzyka oraz metod prewencji infekcji rany pooperacyjnej po zabiegu spondylodezy tylnej. Materiał i metody: W badaniu zastosowano metodę analizy dokumentacji. Na potrzeby badań opracowano narzędzie, którym był autorski Arkusz analizy dokumentacji pacjenta po spondylodezie t ; ylnej. Po przeprowadzeniu analizy retrospektywnej indywidualnej dokumentacji medycznej pacjentów operowanych w Uniwersyteckim Szpitalu Ortopedyczno – Rehabilitacyjnym w Zakopanem w latach 2014 – 2016 powstała baza zawierała dane 763 pacjentów operowanych pierwotnie metodą spondylodezy tylnej w trybie planowym. Analizę dokumentacji medycznej pacjentów operowanych w latach 2014 – 2016 prowadzono od 2017 – 2018 roku. Grupę badaną stanowili pacjenci, u których wystąpiło zakażenie miejsca operowanego (ZMO). Grupę kontrolną stanowili pacjenci bez ZMO. Kryterium włączenia do grupy pacjentów z ZMO stanowiło spełnienie definicji ZMO wg ECDC. W celu przeprowadzenia oceny sytuacji epidemiologicznej związanej z ZMO wśród pacjentów po operacji fuzji kręgosłupa (FUSN) zastosowano: współczynnik zachorowalności oraz standaryzowany Indeks Ryzyka Wyniki: U 89 (11,7%) osób rozpoznano zakażenie miejsca operowanego, które wymagało chirurgicznej rewizji rany. Zapadalność wśród dzieci na ZMO wynosiła 3,9%, a wśród dorosłych 7,8%, OR 1,66 (95% CI 1,05 – 2,65), szansa wystąpienia ZMO wśród dorosłych po operacji FUSN była 1,6 razy większa w porównaniu do grupy dzieci (p <0,05). Zaobserwowano istotną statystycznie zależność p<0,05 między statusem palenia tytoniu, a występowaniem ZMO w badanej grupie pacjentów dorosłych. Zapadalność na ZMO wśród osób palących wynosiła 20,4%, a wśród niepalących – 11,6%, ; OR = 2,0 (95% CI 1,1 – 3,5), (p<0,05). Zaobserwowano istotną statystycznie zależność p<0,01 pomiędzy nieprawidłową masą ciała według wskaźnika BMI a występowaniem ZMO. Zapadalność na ZMO wśród osób z nieprawidłowym wskaźnikiem BMI wynosiła 14 %, a wśród osób z BMI w normie – 8%, a (OR) wynosił 1,9 (95% CI 1,15 – 3,07). Wśród operowanych pacjentów tylko 40 osób chorowało na cukrzycę, a zapadalność na ZMO wśród tych pacjentów wynosiła 30%. Oszacowana wartość ilorazu szans wynosiła OR = 3,6 (95% CI 1,75 – 7,36), (p=0,001). Zapadalność na ZMO wśród pacjentów z chorobami neuromięśniowymi wynosiła 27%, natomiast wśród pacjentów bez choroby neuromięśniowej jedynie 10%. (OR) wynosił 3,1 (95% CI 1,78 – 5,77) i był wynikiem istotnym statystycznie (p<0,001). Mediana czasu trwania operacji FUSN u pacjentów, u których odnotowano ZMO była dłuższa w porównaniu do pacjentów bez ZMO. Czas trwania operacji FUSN > 75 percentyla również był dłuższy u pacjentów z ZMO i wynosił u dzieci 225 minut a u dorosłych 228 minut. Przeprowadzona analiza regresji logistycznej wykazała istotną statystycznie zależność pomiędzy wydłużeniem czasu trwania zabiegu operacyjnego o każde 15 minut, a zapadalnością na ZMO, p=0,001. Szansa wystąpienia ZMO wśród pacjentów po operacji FUSN wraz z wydłużeniem czasu operacji FUSN dla każdych 15 minut wynosiła (OR)1,10 (95% CI 1,03 – 1,16) co oznacza, iż z 95% pewnością m ; ożemy stwierdzić, iż wydłużenie czasu operacji FUSN o każde 15 minut zwiększało 1,10 razy szanse wystąpienia ZMO u pacjentów po operacji FUSN. Przeprowadzona analiza regresji logistycznej jednoczynnikowej wykazała, iż im wiek pacjenta był większy o 5 lat tym szansa występowania ZMO była 1,06 razy większa, OR = 1,06 (95% CI 1,01 – 1,11) (p <0,05). Część pacjentów może wymagać powtórnych zabiegów rewizji rany. Czas hospitalizacji pacjentów, u których wystąpiło ZMO i którzy wymagali zabiegu rewizji rany był dłuższy, dodatkowo część pacjentów z ZMO wymagała kolejnych hospitalizacji celem dalszego leczenia chirurgicznego ZMO. Wnioski: Płeć pacjentów nie miała istotnego statystycznie wpływu na wystąpienie ZMO po operacji FUSN, natomiast wiek pacjentów miał istotny statystycznie wpływ na występowanie zakażenia miejsca operowanego (ZMO, im wiek pacjentów był większy tym większe było prawdopodobieństwo wystąpienia ZMO. Zachowania zdrowotne pacjentów (palenie tytoniu, stan odżywienia) miały wpływ na ryzyko wystąpienia zakażenia miejsca operowanego. Istotnie statystycznie częściej u pacjentów palących obserwowano ZMO w porównaniu do pacjentów niepalących. Ponadto pacjenci z nadwagą lub otyłością mieli ponad 2 razy większą szansę na wystąpienie ZMO po operacji FUSN w porównaniu do pacjentów z masą ciała w normie wg wskaźnika BMI. Nieprawidłowa (poniżej lub powyżej) masa ciała według wskaź ; nika BMI miała istotnie statystycznie wpływ na zapadalność ZMO. Czas trwania operacji powyżej 75 percentyla miał istotny statystycznie wpływ na zapadalność ZMO. Standaryzowany indeks ryzyka SIR dla FUSN w grupie pacjentów obciążonych jednym z czynników ryzyka ponad dwukrotnie przekroczył wartość skumulowaną zapadalności według programu NNIS, co oznacza, iż zaobserwowano więcej ZMO niż oczekiwano. Przeprowadzona retrospektywna analiza dokumentacji medycznej pacjentów odkryła wiele niedoskonałości zapisów wykonywanych procedur medycznych, co powinno być podstawą do udoskonalenia bądź stworzenia algorytmów postępowania i dokumentowania wykonywanych czynności.
Rada Dyscypliny Nauki o zdrowiu
Gniadek, Agnieszka ; Wałaszek, Marta
22 mar 2024
12 gru 2022
135
65
http://dl.cm-uj.krakow.pl:8080/publication/4904
Nazwa wydania | Data |
---|---|
ZB-136015 | 22 mar 2024 |
Diak, Alicja
Jawień, Mirosław
Szczypta, Anna
Gajda, Mateusz
Dzikowska, Mirosława