Wstęp. Olanzapina jest lekiem przeciwpsychotycznym z grupy neuroleptyków atypowych, pochodnych tienobenzodiazepiny, stosowanym w leczeniu schizofrenii, fazy maniakalnej choroby afektywnej dwubiegunowej i innych schorzeń psychiatrycznych. Wieloreceptorowe działanie leku (antagonista m.in. receptorów: D1-4, 5-HT2A, 5-HT1C, H1, α1 i M1-5) sprawia, że olanzapina, poza głównymi właściwościami terapeutycznymi, wykazuje rozmaite objawy niepożądane oraz bogatą symptomatologię w przypadkach ostrego nią zatrucia. Rosnąca liczba zatruć olanzapiną wymaga wsparcia diagnostyki toksykologicznej ilościowym oznaczeniem stężenia leku w surowicy. Cele pracy. W przebiegu ostrego zatrucia olanzapiną: (1) ustalenie częstości występowania i nasilenia objawów klinicznych; (2) zbadanie toksykokinetyki leku; (3) zbadanie zależności między stężeniem olanzapiny w surowicy i innymi parametrami toksykokinetycznymi a stopniem nasilenia wybranych objawów klinicznych, nieprawidłowości parametrów fizjologicznych i odchyleń w badaniach laboratoryjnych; (4) ocena wpływu niektórych czynników demograficznych, osobniczych i jatrogennych na stężenie olanzapiny w surowicy. Materiał. 26 dorosłych pacjentów z ostrym zatruciem olanzapiną (11 mężczyzn i 13 kobiet) hospitalizowanych w Klinice Toksykologii CM UJ w Krakowie oraz I Klinice Chorób Wewnętrznych i Ostrych Zatruć AM w Gdańsku w latach 2005-2008. Metodyka. Inf ; ormacje o przebiegu klinicznym zatrucia uzyskano przez analizę dokumentacji medycznej pacjentów. U każdego pacjenta wykonano wielokrotne oznaczenia olanzapinemii metodą HPLC wg schematu: przy przyjęciu do szpitala oraz po 6, 12, 18, 24, 30, 36, 42, 48, 60 i 72 h. Modelowanie toksykokinetyczne przeprowadzono w oparciu o zasady farmakokinetyki populacyjnej za pomocą programu NONMEM® wersja 7, zakładając dla olanzapiny model liniowy, dwukompartmentowy. Analizy statystyczne przeprowadzono z użyciem odpowiednich narzędzi zawartych w pakiecie STATISTICA wersja 9.0 PL. Wyniki. W badanej grupie najczęstszymi objawami ostrego zatrucia olanzapiną były: tachykardia (85%), pobudzenie psychoruchowe (81%), wzrost ciśnienia tętniczego (73%), zwężenie źrenic (65%) i śpiączka z GCS<9 (54%). Otrzymano następujące średnie wartości parametrów toksykokinetycznych (objaśnienia skrótów na początku pracy): D = 352,5 ± 220,0 mg; Cmax = 624,9 ± 634,4 ng/ml; tmax = 11,9 ± 8,1 h; Vss/F = 627,9 ± 232,6 l; Cl/F = 13,2 ± 10,2 l/h; AUC(0-∞) = 39,3 ± 40,5 mg•h/l; V1 = 47,6 ± 2,4 l oraz t½β = 53,1 ± 33,7 h. Stwierdzono statystycznie znamienne korelacje między: Cmax a: BRmin, TCOMA i Thosp; AUC(0-∞) a: BRmin, TCOMA i Thosp; Cl/F a: PUPØ i BILmax oraz D a: COMAGCS, COMAMat, BRmax, TEMPmax, PUPreac, TCOMA, TINT i Thosp. Żadna ze zmiennych niezależnych SEX, AGE, BW, ALC, SMK, DEC i OLZ nie wykazała statystycznie i ; stotnego wpływu na Cl/F lub Vss/F, ale niektóre z nich z prawdopodobieństwem bliższym 0,05 mogą taki wpływ wywierać (SMK, ALC i BW na Cl/F oraz ALC na Vss/F). Wnioski. W ostrym zatruciu olanzapiną: (1) dominującymi objawami są zaburzenia ze strony układu krążenia i ośrodkowego układu nerwowego; (2) toksykokinetyka ma charakter przynajmniej dwukompartmentowy, a krzywa stężenie-czas przebiega dwu- lub trójfazowo, nierzadko dwuszczytowo; (3) D i Cmax są najlepszymi i komplementarnymi względem siebie parametrami, rzutującymi na przebieg kliniczny zatrucia, natomiast zmiennymi klinicznymi, które najlepiej korelują z parametrami toksykokinetycznymi, są TCOMA i Thosp; (4) parametry toksykokinetyczne mogą zależeć od: jednoczesnego spożycia alkoholu, palenia tytoniu i masy ciała.
Mar 14, 2023
Jun 3, 2022
9
0
http://dl.cm-uj.krakow.pl:8080/publication/4729
Edition name | Date |
---|---|
ZB-114711 | Mar 14, 2023 |
Ciszowski, Krzysztof
Wróbel, Piotr
Wilimowska, Jolanta