Object
Title: Ryzyko i częstość występowania odleżyn u chorych hospitalizowanych w oddziałach zachowawczych
Abstract:
WSTĘP. Odleżyny stanowią istotny problem medyczny i społeczny, stąd w ostatnich latach wzrosło zainteresowanie badaniami w tym zakresie pod kątem epidemiologii, etiologii, patogenezy, profilaktyki i leczenia. Pomimo tego nadal wiele kwestii wymaga poznania, w tym między innymi wpływ określonych czynników na powstanie i rozwój odleżyn oraz poszukiwanie skutecznych i ekonomicznych metod profilaktyki i leczenia. Odleżyny są źródłem bólu, obniżają jakość życia chorego, wydłużają jego czas pobytu w szpitalu lub innej instytucji opiekuńczej oraz zwiększają koszty opieki. Jednym z priorytetów działań w tym zakresie jest wczesne zidentyfikowanie pacjentów z grupy ryzyka odleżyn i podjęcie działań profilaktycznych, a w sytuacji wystąpienia odleżyn zastosowanie kompleksowego nowoczesnego leczenia. Zarówno działania profilaktyczne jak i leczenie odleżyn wymaga współpracy zespołowej, w której znaczącą rolę przypisuje się pielęgniarkom. CEL PRACY. Celem pracy była ocena ryzyka i częstości występowania odleżyn u chorych hospitalizowanych w oddziałach zachowawczych. MATERIAŁ I METODY. Badaniem wstępnym objęto 4146 pacjentów przyjętych do leczenia szpitalnego w dwóch oddziałach zachowawczych jednego ze szpitali krakowskich w okresie od 1 stycznia 2014 roku do 31 grudnia 2014 roku. Po wstępnej analizie wykluczono z badań 802 pacjentów, którzy byli wielokrotnie hospitalizowani w okresie prowadzo ; nych badań. Do badań właściwych zakwalifikowano 3344 pacjentów, którzy byli po raz pierwszy hospitalizowani w analizowanym okresie. Badania przeprowadzono wykorzystując metody: sondażu diagnostycznego, analizy dokumentacji medycznej i obserwacji. Do zebrania danych zastosowano technikę wywiadu i pomiaru oraz narzędzia takie jak: skala oceny ryzyka rozwoju odleżyn Norton, Skrócony Test Sprawności Umysłowej (AMTS), skala oceny funkcjonowania codziennego (ADL), skala Mini Nutritional Assessment (MNA), skala klasyfikacji odleżyn Torrance'a, „kolorowy” system klasyfikacji ran przewlekłych oraz autorski kwestionariusz ankiety. Analizę statystyczną wykonano za pomocą pakietu STATISTICA 13.3 PL (StatSoft, PL). Zmienne ilościowe przedstawiono w postaci średniej arytmetycznej, odchylenia standardowego, minimum, maksimum, mediany. Zmienne jakościowe przedstawiono jako liczebność i częstość. Ocenę rozkładu zmiennych ilościowych dokonano za pomocą testu Shapiro-Wilka i Kołmogorowa-Smirnowa, natomiast równości wariancji grupowych za pomocą testu Levene’a. Analizę istotności różnic przeprowadzono w oparciu o test U Manna-Whitneya i test chi-kwadrat (χ2). Wykorzystano również nieparametryczny odpowiednik jednoczynnikowej analizy wariancji – Test Kruskala-Wallisa i odpowiednie testy post-hoc, współczynnik korelacji Pearson’a i Spearman’a. We wszystkich analizach jako istotne przyjęto efekty, ; dla których wartość prawdopodobieństwa p była mniejsza od przyjętego poziomu istotności α=0,05 (p < 0,05). WYNIKI. Ryzyko odleżyny zostało potwierdzone u 21,1%, a odleżyny u 9,8% badanych przyjętych do szpitala. W trakcie hospitalizacji odleżyny rozwinęły się u 56 badanych, w tym 44 przyjętych bez odleżyny i u 12 osób przyjętych z odleżyną, u których powstała dodatkowa w trakcie hospitalizacji. U jednego badanego występowało od 1 do 7 odleżyn w stopniu od I do IV w skali Torrance'a. Odleżyny były zlokalizowane w różnych miejscach, najczęściej na kości krzyżowej. Według kolorowej kwalifikacji ran przewlekłych w badanej grupie dominował kolor różowy (42,7%) i czerwony (41,3%). Rozmiar odleżyn wynosił średnio do 4,7x4,7 cm (SD = 1,7). Badania wykazały istotność statystyczną pomiędzy występowaniem odleżyn a czynnikami ryzyka takimi jak: stan terminalny (p = 0,0121), zgon (p = 0,0132), leczenie tlenem (p = 0,0251), wyższy poziom potasu (p = 0,0315), palenie papierosów w przeszłości (p < 0,00001), dłuższy czas palenia tytoniu i liczba wypalanych papierosów (p < 0,00001) i wykształcenie (p = 0,0248). Wyższy stopnień odleżyn w badanej grupie był zależny od występowania: choroby układu moczowego (p = 0,0460), choroby sercowo-naczyniowej (p = 0,0252) i nowotworów (p = 0,0330) oraz stosowania sterydoterapii (p = 0,0289) i udogodnień w postaci poduszek (p = 0,0350). Analiza statystyczna w ; ykazała zależność pomiędzy ryzykiem wystąpienia odleżyn a czynnikami takimi jak: gorączka przy przyjęciu (p = 0,0179) i w trakcie hospitalizacji (p = 0,0297), skóra cienka-bibułkowata (p < 0,00001), oddawanie moczu do pieluchomajtek (p < 0,00001), trudność z utrzymaniem kału (p < 0,00001), stężenie białka (p < 0,00001), stężenie albumin; (p < 0,00001), stężenie żelaza (p < 0,00001), stężenie CRP (p < 0,00001), wygłodzenie, wychudzenie i niedowaga (wg wskaźnika BMI) (p < 0,00001), niedożywienie w skali MNA (p < 0,00001), ciężkie niedożywienie wg kryteriów stężenia albumin Bruno Szczygła (p < 0,00001), dieta cukrzycowa i płynno-odżywcza (p < 0,00001), upośledzenie umiarkowane i ciężkie (wg AMTS) (p < 0,00001), niesprawność umiarkowana (wg ADL) (p < 0,00001), cukrzyca (p = 0,0271), choroby układu oddechowego; (p = 0,0049) i zespół psychoorganiczny (p = 0,0048). WNIOSKI. Każdy pacjent przyjmowany do szpitala w wieku powyżej 65 lat, z gorączką, ograniczoną sprawnością ruchową, z upośledzeniem umysłowym, z chorobami współistniejącymi (układu oddechowego i zespół psychoorganiczny), z nietrzymaniem moczu i stolca, powinien mieć przeprowadzoną ocenę ryzyka odleżyn i wdrożone działania profilaktyczne. U osób z ryzykiem odleżyn, należy rozważyć jako standardowe wykonanie badań biochemicznych krwi takich jak: albuminy, białko, żelazo, hemoglobina i CRP. Pacjenci z odleżynami, u których ; występują choroby układu moczowego, choroby sercowo-naczyniowe i nowotwory, mają wysoki poziom potasu, są leczeni sterydami i tlenem, palili papierosy w przeszłości oraz są w stanie terminalnym muszą być objęci szczególną opieką uwzględniającą działania profilaktyczne, monitorowanie ran odleżynowych i ich leczenie. U pacjentów z odleżynami nie należy stosować udogodnień w postaci zwykłych poduszek, ponieważ zwiększają rozwój odleżyn. Należy podjąć działania systemowe w kierunku poprawy opieki nad osobami niesamodzielnymi przebywającymi w warunkach domowych.
Place of publishing:
Level of degree:
Degree discipline:
Degree grantor:
Promoter:
Date issued:
Identifier:
Call number:
Language:
Access rights:
Object collections:
Last modified:
Dec 18, 2024
In our library since:
Jun 3, 2022
Number of object content hits:
221
Number of object content views in PDF format
1
All available object's versions:
http://dl.cm-uj.krakow.pl:8080/publication/4724
Show description in RDF format:
Show description in OAI-PMH format:
| Edition name | Date |
|---|---|
| ZB-131188 | Dec 18, 2024 |
Objects
Similar
Dzikowska, Mirosława
Latacz, Paweł
Klimkowicz-Mrowiec, Aleksandra
Czyżowska, Jolanta
Bobrowska, Beata
