Język metadanych
Tytuł:
Autor:
Temat i słowa kluczowe:
nerw piszczelowy ; gałęzie piętowe przyśrodkowe
Abstrakt:
Wstęp Nerw piszczelowy powstaje z podziału nerwu kulszowego w dole podkolanowym. Na podudziu przebiega wzdłuż mięśnia piszczelowego tylnego wraz z naczyniami piszczelowymi tylnymi. Następnie w kanale kostki przyśrodkowej dzieli się na gałęzie końcowe: nerw podeszwowy przyśrodkowy i nerw podeszwowy boczny. W dystalnej części oddaje różniące się liczbą i miejscem odejścia gałęzie piętowe przyśrodkowe. Wraz z odgałęzieniami unerwia mięśnie grupy tylne podudzia i stopy oraz skórę przyśrodkowej powierzchni stopy i podeszwę. Podczas przebiegu przez zatokę stępu nerw piszczelowy oraz jego końcowe odgałęzienia mogą ulec uwięźnięciu i uciśnięciu. Zespół zatoki stępu charakteryzuje pieczący ból okolicy pięty i podeszwy, parastezje oraz mrowienie promieniujące do palców stopy oraz na podudzie. Uzupełniającym badaniem potwierdzającym ucisk nerwu obwodowego jest ultrasonografia. Natomiast jedną z form leczenia jest dekompresja zatoki stępu wykonywana zwykle artroskopowo. Najczęstszym powikłaniem zabiegów okolicy kostki przyśrodkowej są jatrogenne uszkodzenia nerwów. Materiał i metody Pierwsza części pracy polegała na przeprowadzeniu badania ultrasonograficznego okolicy kostki przyśrodkowej na 30 ochotnikach (60 kończyn dolnych). Badanie zostało wykonane przez specjalistę ortopedii z ponad 20-sto letnim doświadczeniem przy użyciu aparatu MyLabGold 25 głowica 18MHz. Podczas badania ultras ; onograficznego określano topografię dystalnego odcinka nerwu piszczelowego, jego podziału, nerwu podeszwowego przyśrodkowego, nerwu podeszwowego bocznego oraz gałęzi piętowych przyśrodkowych. Określano również ilość i miejsce odejścia gałęzi piętowych przyśrodkowych. Następnie wyznaczono dwie poziomie linie referencyjne: jedną przebiegają przez szczyt kostki przyśrodkowej, drugą przebiegająca przez tylno-górny brzeg kości piętowej. Suwmiarką mierzono: odległość podziału nerwu piszczelowego na nerw podeszwowy przyśrodkowy i nerw podeszwowy boczny oraz miejsca odejścia każdej gałęzi piętowej przyśrodkowej od każdej z linii referencyjnych. W drugiej części pracy z 30 nieutrwalonych zwłok (60 kończyn dolnych) oraz z 21 izolowanych, świeżo mrożonych kończyn dolnych wypreparowano i pobrano końcowy odcinek nerwu piszczelowego oraz proksymalne części nerwów podeszwowego przyśrodkowego i bocznego. Z każdego z wyżej wymienionych nerwów pobrano wycinek, który utrwalono w 10% roztworze formaldehydu. Następnie każdy preparat przeszedł procedurę odwadniania, zatapiania w parafinie, cięcia na 2 μm skrawki oraz barwienia hematoksyliną i eozyną. Otrzymane preparaty badano pod mikroskopem świetlnym (Olympus BX53, powiększenie 20 x). Uzyskany obraz analizowano przy pomocy programu Olympus cellSens Standard 2.3, który określał pole przekroju poprzecznego badanego nerwu, a następnie ręcznie liczon ; o ilość pęczków nerwowych. Wyniki W badaniu ultrasonograficznym stwierdzono, że podział nerwu piszczelowego na nerwy podeszwowy przyśrodkowy i podeszwowy boczny zlokalizowany jest 5.93 ± 19.59 mm poniżej szczytu kostki przyśrodkowej (77%). Gałęzie piętowe przyśrodkowe odchodzą w liczbie od jednej do trzech z najczęściej występującą jedną gałęzią (73.3%) odchodzącą od nerwu piszczelowego (60%), 3.97 mm poniżej szczytu kostki przyśrodkowej. W badaniu mikroskopowym w grupie nerwów pochodzących od nieutrwalonych donatorów określono średnie pole przekroju i ilość pęczków nerwowych odpowiednio 17.86 ± 4.57 mm2, 33.88 ± 6.31 dla nerwu piszczelowego, 9.58 ± 1.95 mm2, 23.41 ± 7.37 dla nerwu podeszwowego przyśrodkowego oraz 7.17 ± 2.36 mm2, 15.06 ± 5.81 dla nerwu podeszwowego bocznego. Badane nerwy nie wykazały różnic pomiędzy lewą i prawą stopą. Stwierdzono większe pole przekroju oraz większą liczbę pęczków nerwowych u mężczyzn niż u kobiet. Stwierdzono korelację pomiędzy wiekiem donatora a polem przekroju nerwu piszczelowego (r = 0.44, p = 0.000). W grupie nerwów pobranych z preparatów mrożonych określono średnie pole przekroju i ilość pęczków nerwowych odpowiednio 13.71 ± 5.66 mm2, 28.57 ± 8.00 dla nerwu piszczelowego, 7.55 ± 3.25 mm2, 18.00 ± 6.72 dla nerwu podeszwowego przyśrodkowego oraz 4.29 ± 1.93 mm2, 11.33 ± 1.93 dla nerwu podeszwowego bocznego. Statystyczną różnicę pomiędzy ; nerwami nieutrwalonymi a nerwami mrożonymi wykazano dla nerwu podeszwowego bocznego (p = 0.000, p = 0.037). Wnioski 1. Topografia podziału nerwu piszczelowego na nerwy podeszwowe przyśrodkowy i boczny wykazuję zmienność anatomiczną. 2. Gałęzie piętowe przyśrodkowe wykazują zmienność w odniesieniu do liczby i miejsca odejścia. 3. Nerwy: piszczelowy, podeszwowy przyśrodkowy oraz podeszwowy boczny wykazują większe pole przekroju i więcej pęczków nerwowych u mężczyzn niż u kobiet. 4. Nerw podeszwowy przyśrodkowy wykazuje większe pole przekroju i więcej pęczków nerwowych niż nerw podeszwowy boczny. 5. Pole przekroju nerwu piszczelowego wzrasta wraz z wiekiem. 6. Pole przekroju oraz liczba pęczków nerwowych większych nerwów obwodowych nie zmienia się w wyniku mrożenia.