Metadata language
Title:
Author:
Subject:
czerniak błony naczyniowej ; wznowa ; brachyterapia ; I-125 ; powikłania po brachyterapii I-125 ; guz przerzutowy wewnątrzgałkowy
Abstract:
Cele pracy Celem niniejszej pracy jest retrospektywna analiza czynników, które mogą wpływać na wyniki leczenia nowotworów wewnątrzgałkowych, ocena ryzyka powstania wznowy procesu nowotworowego oraz analiza odległych powikłań po leczeniu nowotworów wewnątrzgałkowych. Materiał i metodyka Badaniem objęci zostali chorzy z czerniakiem błony naczyniowej poddani leczniu brachyterapią I-125 w Oddziale Klinicznym Okulistyki i Onkologii Okulistycznej Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie w latach 2001 – 2012 oraz chorzy leczeni w krakowskiej Klinice z powodu guzów przerzutowych do naczyniówki metodą termoterapii przezźrenicznej (TTT). Analizie zostały poddane: wiek, płeć pacjentów, umiejscowienie i wielkość guza w chwili rozpoznania, metoda leczenia, dawka zastosowanego promieniowania, typ histologiczny guza (u pacjentów, u których dokonano usunięcia gałki ocznej po rozpoznaniu wznowy), czas jaki upłynął do wystąpienia wznowy i obecność przerzutów odległych. Po stwierdzeniu wznowy procesu nowotworowego oceniono jakie cechy mogą mięć wpływ na wznowę miejscową. Analizie poddano czy istnieje zależność pomiędzy przeżyciem, częstością występowania powikłań i ich rodzajem, a zastosowaną dawką na szczyt guza. Analizie został poddany rodzaj i częstość występowania odległych powikłań po zastosowanym leczeniu. Ponadto oceniona została efektywność leczenia termoterapią przezźreniczną chorych z wewną ; trzgałkowymi przerzutami nowotworowymi. Analiza statystyczna wykonana została w programie Statistica v.10 StatSoft Polska. We wszystkich obliczeniach założono poziom istotności statystycznej α = 0.05. Wynik analizy uznano zatem za statystycznie istotny, gdy wyznaczona na podstawie statystyki testowej wartość p była mniejsza od 0,05 (p < 0,05). W pracy, dla zmiennych ilościowych, obliczono statystyki podstawowe, tj. średnią, odchylenie standardowe, medianę, przedział międzykwartylowy, wartość minimalną i maksymalną. Do weryfikowania normalności rozkładu wykorzystano test Shapiro-Wilka. W celu porównania dwóch grup niezależnych, cechujących się rozkładami nie będącymi rozkładami normalnymi użyto testu Manna-Whitney'a. Do porównań trzech grup zależnych wykorzystano nieparametryczną analizę wariancji dla rang Friedmana. W przypadku, gdy otrzymana wartość p pozwalała zakwestionować słuszność hipotezy zerowej zakładającej równość median badanej cechy w kolejnych pomiarach, dodatkowo wykonano testy post-hoc dla testu Friedmana, stosując test Dunn'a. W ten sposób dokładnie wyjaśniono pomiędzy którymi grupami występują różnice. Do sprawdzenia występowania zależności pomiędzy rozpatrywanymi zmiennymi wykorzystano test Chi-kwadrat lub dokładny test Fischera. Wyniki i wnioski Skutecznym i rekomendowanym sposobem terapii czerniaków błony naczyniowej o wielkości po wyżej 5 mm wysokości jest ; brachyterapia z izotopem jodu I-125. Szczegółowe dane informujące o skuteczności leczenia po pierwszym roku leczenia wykazały regresję u 89,83% badanych. Dzieląc pacjentów na 2 grupy w zależności od poziomu dawki zastosowanej na szczyt guza nie stwierdzono różnic istotnych statystycznie pomiędzy czasem aplikacji w grupie osób o dawce 80 do 120 Gy i grupie o dawce powyżej 100 do 120 Gy (p=0,3787). Na podstawie testów Friedmana z poziomem istotności α = 0.05 wyciągnięto wniosek, że wielkość guza z każdym kolejnym pomiarem zmniejszała się i istotnie różni się we wszystkich rozpatrywanych porównaniach, czyli: 1) wielkość przed leczeniem a wielkość po pierwszym roku leczenia (p < 0,0001); 2) wielkość przed leczeniem a wielkość przy ostatniej kontroli (p < 0,0001); 3) wielkość po pierwszy roku leczenia a wielkość przy ostatniej kontroli (p < 0,0001). Nie zaobserwowano zależności pomiędzy częstością występowania powikłań pomiędzy dwoma grupami (χ2 = 0,27; p = 0,6067). Zależność pomiędzy przeżyciem, a dawką promieniowania zastosowaną na szczyt guza była statystycznie nieistotna (χ2 = 0,44; p = 0,5084). Zbudowany model regresji logistycznej wykazał, że przeżycie chorego zależy w istotny sposób od wielkości największej średnicy podstawy guza (p = 0,0216), ryzyko wystąpienia zgonu jest większe w miarę zwiększania się jej wymiarów (iloraz szans: 1,17) oraz, że w miarę wzrostu największej ś ; rednicy podstawy guza o 1 mm prawdopodobieństwo wystąpienia zgonu wzrasta o 17%. Wznowy procesu rozrostowego występują stosunkowo rzadko (8,5%). Oceniając umiejscowienie guza, wznowy występowały istotnie częściej (p<0,001), gdy przedni brzeg guza obejmował ciało rzęskowe w stosunku do innych jego lokalizacji. Inne czynniki takie jak: płeć, wiek, kształt, wielkość guza, obecność pomarańczowego barwnika, odwarstwienia siatkówki, wybroczyny, krwawienie do ciała szklistego, a także dawka na szczyt i podstawę guza, nie miały istotnego wpływu na powstanie wznowy. Brachyterapia I-125 czerniaków naczyniówki niesie duże ryzyko wystąpienia powikłań. Rozwój popromiennych powikłań istotnie koreluje z wielkością guza i dawką promieniowania na podstawę guza. Na pogorszenie funkcji narządu wzroku istotnie wpływa położenie guza w pobliżu struktur krytycznych dla widzenia. Termoterapia przezźreniczna (TTT) jest skuteczną metodą leczenia małych przerzutów w naczyniówce umiejscowionych w tylnym biegunie. Metoda ta pozwala na zachowanie gałki ocznej z użyteczną funkcją.
Place of publishing:
Level of degree:
Degree discipline:
Degree grantor:
Rada Dyscypliny Nauki medyczne