Metadata language
Title:
Author:
Subject:
mięśniakowość macicy ; telocyty ; CD34 ; angiogeneza ; unerwienie autonomiczne
Abstract:
Pierwsze wzmianki o mięśniakach macicy sięgają czasów Hipokratesa. Pomimo to do tej pory nie udało się wyjaśnić wyczerpująco patogenezy tej najstarszej patologii macicy, która dotyka ponad 50% kobiet na całym świecie. W ostatnich latach opisano nowy typ komórek śródmiąższowych nazwanych telocytami. Unikalne cechy telocytów w połączeniu z doniesieniami na temat ich lokalizacji i roli w patologii różnych narządów pozwoliły nam na postawienie hipotezy, że komórki te mogą być elementem złożonej patogenezy mięśniaków macicy. Ponieważ, wg ostatnich doniesień, telocyty rozmieszczone są w bezpośrednim sąsiedztwie różnych struktur histologicznych, z którymi tworzą liczne połączenia, a ponadto są komórkami tzw. pierwszej linii, które bardzo wcześnie reagują na niedotlenienie, postanowiliśmy zbadać ich rozmieszczenie, interakcje międzykomórkowe i możliwą rolę w mięśniakowatości macicy. Celem badania było zidentyfikowanie telocytów macicy w ogniskach mięśniaków I wyjaśnienie ich roli w rozwoju procesów włóknienia, miejscowej angiogenezy oraz wzajemnych oddziaływań z nerwami autonomicznymi macicy. W pierwszym etapie przeprowadziliśmy identyfikację telocytów za pomocą znakowania immunofluorescencyjnego ze specyficznymi dla nich markerami: c-kit, CD34, PDGFRa oraz tryptazy mastocytarnej w wycinkach z szyjki 1 trzonu macicy oraz tkanki zmienionej mięśniakowato. Zastosowanie barwienia prz ; eciwko tryptazie mastocytarnej umożliwiło odróżnienie komórek tucznych od dodatnich również względem c-kit telocytów - za telocyty uznano komórki, które były c-kit pozytywne i tryptazo-ujemne oraz równocześnie miały charakterystyczne dla telocytów cechy morfologiczne. Równolegle, przeprowadziliśmy identyfikację telocytów w oparciu o inny zestaw markerów - komórki podwójnie dodatnie dla CD34 i PDGFRa o charakterystycznej morfologii i lokalizacji również zostały uznane za telocyty. Ponadto oceniono strukturę tkanki zmienionej telocytów - za telocyty uznano komórki, które były c-kit pozytywne i tryptazo-ujemne oraz równocześnie miały charakterystyczne dla telocytów cechy morfologiczne. Równolegle, przeprowadziliśmy identyfikację telocytów w oparciu o inny zestaw markerów - komórki podwójnie dodatnie dla CD34 i PDGFRa o charakterystycznej morfologii i lokalizacji również zostały uznane za telocyty. Ponadto oceniono strukturę tkanki zmienionej mięśniakowato - oprócz rutynowej analizy histologicznej porównano zawartość kolagenu i składników mięśniowych w ogniskach mięśniaków, jak również w niezmienionej mięśniówce maciq, stosując hematoksyliną eozyną oraz metodą Trichrome wg Przeprowadzone badania wykazały obecność telocytów we barwienie Massona. Wszystkich obserwowanych tkankach macicy (mięśniaków, niezmienionego mięśniówki macicy z trzonu macicy i szyjki macicy) zlokalizowanych głó ; wnie w pobliżu naczyń krwionośnych oraz także pomiędzy włóknami mięśniowymi. Jednocześnie zaobserwowaliśmy spadek gęstości telocytów w tkankach zmienionych mięśniakowato w stosunku do tkanek macicy niezmienionych patologicznie. Nasze następne badania skup iły się na interakcji pomiędzy telocytami macicy a strukturami unerwienia autonomicznego macicy. Struktury neuronalne identyfikowano przez znakowanie immunologiczne markerów neuronowych dla: produkt genu białkowego PGP 9,5, indukowalnej syntazy tlenku azotu (iNOS), acetylotransferazy cholinowej (ChAT) i hydroksylazy tyrozynowej (TH). W celu identyfikacji telocytów przeprowadziliśmy barwienie immunologiczne opracowane we wcześniejszym etapie badań. Autonomiczne unerwienie w ogniskach mięśniaków charakteryzowało się głównie wzrostem liczby neuronów immunopozytywnych dla iNOS i ChAT. Zaobserwowaliśmy, że telocyty w macicy są również zlokalizowane w pobliżu włókien nerwowych, co podkreśla ich sugerowane wzajemne oddziaływanie z elementami neuronalnymi. Chociaż zaobserwowane przez nas bliskie sąsiedztwo telocytów z zakończeniami nerwowymi wskazuje na potencjalne zaangażowanie tych komórek w zjawiska regulacji czynności neuronów autonomicznych lub chociażby przekazywanie sygnałów w macicy, to rola tej interakcji z włóknami nerwowymi wymaga jednak dalszych badań. Kolejnym zagadnieniem, które zbadaliśmy w kontekście patogenezy mięśnia ; ków macicy, było powiązanie między telocytami a procesami angiogenezy. Na podstawie danych literaturowych telocyty charakteryzują się wysoką wrażliwością na niedotlenienie (bardziej wrażliwe niż fibroblasty). Dlatego wybraliśmy dwa dodatkowe markery, specyficzne dla tworzenia nowych naczyń (CD3 I i sFlt-1 ( czynnik antyangiogenny)) i połączyliśmy je barwieniem immunologicznym specyficznym dla telocytów, w celu ujawnienia korelacji telocytów z ekspresją markerów angiogennych. Zmniejszonej liczbie komórek CD34+/PDGFRa.+ (telocytów) w mięśniakach towarzyszyło występowanie większej ilości złogów kolagenu, słabe unaczynienie oraz wysoka immunopozytywność mięśniówki macicy dla sFlt-1 (czynnik antyangiogenny). Stwierdziliśmy, że gęstość telocytów w macicy, ponieważ są to komórki wrażliwe na czynniki angiogenne (PDGF i VEGF) i niedokrwienie, obniża si ę w mięśniakowatości, a nawet częściowo komórki te zanikają podczas tworzącego się włóknienia i lokalizują się wtedy główni e w pobliżu naczyń krwionośnych. Mogą one prawdopodobnie odgrywać jakąś rolę w angiogennej odpowiedzi na miejscową hipoksję, co ednak wymaga dalszych badań. Telocyty macicy są obecne we wszystkich częściach ludzkiej macicy, w pobliżu mięśni gładkich, heterokomórkowych naczyń krwionośnych, nerwów, między komórkami a także w torebce mięśniaka. Różnorodność kontaktów między telocytami otaczającymi komórkami/strukturami ; anatomicznymi mięśniaków macicy sugeruje ich ważną rolę w rozwoju tego procesu patologicznego. Każdemu mięśniakowi towarzyszy proces niedotlenienia, nasilona produkcja macierzy zewnątrzkomórkowej i tworzenie „torebki naczyniowej". Miejscowe zmniejszenie liczby telocytów w mięśniakach odzwierciedla również jego wrażliwość na niedotlenienie i pośredni udział w podstawowych procesach prowadzących do zwłóknienia. Ponadto zmniejszona gęstość telocytów macicy koreluje ze zwiększoną liczbą neuronów iNOS dodatnich. Uzyskane wyniki badań wskazują na znaczącą rolę telocytów w procesach patogenetycznych prowadzących do rozwoju mięśniaków macicy.