Wstęp. Leki dostępne bez recepty (OTC) to środki farmaceutyczne niezwykle łatwo dostępne na polskim rynku. Porad z zakresu stosowania leków dostępnych bez recepty może udzielać pacjentom lekarz, farmaceuta, pielęgniarka oraz położna. Podjęcie problematyki stosowania leków dostępnych bez recepty stanowi istotny aspekt promocji zdrowia i zdrowia publicznego. Rozwijanie samodzielności pacjentów w zapobieganiu lub łagodzeniu objawów jest korzystne zarówno ze społecznego jak i gospodarczego punktu widzenia i może mieć pozytywny wpływ na funkcjonowanie systemu ochrony zdrowia. Cel pracy. Poznanie czynników determinujących stosowanie leków dostępnych bez recepty w grupie osób dorosłych zamieszkujących województwo małopolskie.Materiał i metody. Grupa badana została dobrana losowo z bazy danych adresowych pochodzących z Departamentu Ewidencji Państwowych i Teleinformatyki w Warszawie. W wersji elektronicznej uzyskano 1000 danych adresowych osób dorosłych zamieszkujących województwo małopolskie. Na podane adresy wysłano pakiety zawierające: pismo przewodnie, zgodę na udział w badaniu, narzędzia badawcze (autorski kwestionariusz ankiety, Inwentarz Zachowań Zdrowotnych (IZZ), Skalę Uogólnionej Własnej Skuteczności (GSES), Wielowymiarową Skalę Umiejscowienia Kontroli Zdrowia (MHLC-wersja A) oraz kopertę zwrotną ze znaczkiem. Od 411 osób otrzymano poprawnie wypełnione ankiety. ; Wyniki. Leki ; dostępne bez recepty stosowało 90,75% badanych, w tym najczęściej stosowanymi były leki: na przeziębienie (67,88%) i przeciwbólowe (62,29%). Większość respondentów zadeklarowało możliwość zakupu leków OTC w aptece. W opinii prawie połowy badanych (45,74%) stosowanie leków OTC zdecydowanie oszczędza czas. Respondenci mający doświadczenie ze stosowaniem danego leku OTC, w przypadku wystąpienia podobnych dolegliwości, sięgali po niego kolejny raz lub zasięgali porady lekarza. Przeanalizowano wpływ wybranych czynników na stosowanie leków dostępnych bez recepty. Badania wykazały, że częściej stosowały leki OTC osoby: z wyższym poziomem wiedzy (p < 0,001), niezadowolone z systemu opieki zdrowotnej (p < 0,001) i mające większą dostępność do leków OTC (p < 0,001). Osoby z wewnętrznym umiejscowieniem kontroli zdrowia częściej stosowały leki OTC (p < 0,001). Stosowanie leków OTC zależało także od poczucia własnej skuteczności (p < 0,001). Leki OTC istotnie częściej stosowały kobiety (p = 0,001), osoby młode (p < 0,001), z wykształceniem wyższym lub średnim (p = 0,001) oraz mieszkańcy małych miast (p = 0,028).Wnioski. Leki dostępne bez recepty stosowali prawie wszyscy badani, w tym głównie leki na przeziębienie i przeciwbólowe. W opinii badanych oszczędność czasu to najważniejsza korzyść ze stosowania leków OTC. Leki dostępne bez recepty częściej stosowały osoby z wyższym poziomem wiedzy ; , z doświadczeniem w ich stosowaniu, mające dużą dostępność do leków OTC, niezadowoleni z funkcjonowania systemu opieki zdrowotnej, z wewnętrznym umiejscowieniem kontroli zdrowia, z wyższym poczuciem własnej skuteczności, a także kobiety, osoby młode, osoby z wykształceniem wyższym lub średnim, mieszkańcy małych miast. Reklama leków OTC oraz uogólnione zachowania zdrowotne badanych nie miały wpływu na stosowanie leków dostępnych bez recepty.
13 mar 2023
16 mar 2021
6
0
http://dl.cm-uj.krakow.pl:8080/publication/4403
Nazwa wydania | Data |
---|---|
ZB-130306 | 13 mar 2023 |
Mrozowska, Aleksandra
Zielińska, Dorota
Grysztar, Marcin
Siwińska, Jolanta
Wojtaszek, Alicja
Sega, Aurelia
Dziedzic, Małgorzata