Wiek szkolny jest okresem fizycznego i umysłowego rozwoju dziecka. Rozpoczęcie nauki w szkole wprowadza zmiany w stylu życia i sposobie żywienia. Sposób żywienia w dzieciństwie i wczesnej młodości wpływa na zdrowie człowieka dorosłego. Wykształcenie się prawidłowych nawyków żywieniowych w okresie dzieciństwa i dojrzewania jest cenne dla prozdrowotnych zachowań.Celem pracy była ocena sposobu żywienia i preferencji żywieniowych dzieci w okresie przedpokwitaniowym, a zagrożenie nadwagą i otyłością.W 2008 r. Zakład Żywienia Człowieka został zaproszony przez Starostwo Myślenickie do przygotowania projektu badań z zakresu promocji zdrowia. Po przygotowaniu pełnego schematu projektu został on zaakceptowany i włączony, jako oddzielny Moduł do projektu. Udział w projekcie trwał do marca 2011 r. Pod koniec prowadzenia projektu norweskiego na terenie Powiatu Myślenickiego rozpoczęto przygotowania do przeprowadzenia tą samą metodą badań w Krakowie. Badania objęły uczniów szkół podstawowych w wieku7-9 lat i ich rodziców. Liczebność grupy wynosiła 1140 dzieci w tym 560 (49,1%) chłopców i 450 (50,9%) dziewczynek. Projekt składał się z 2 części – badawczej i edukacyjnej. Po wyrażeniu zgody na badanie rodzice wypełniali autorską ankietę. Ankieta dla rodziców obejmowała pytania: socjo-ekonomiczne dotyczące rodziny, rodziców, częstości spożycia wybranych produktów żywnościowych przez dzieci i ich ; nawyków żywieniowych, a także aktywności fizycznej. Dzieci wypełniały ankietę mającą na celu poznanie stopnia lubienia wybranych produktów żywnościowych. Wykonano również pomiary antropometryczne (wzrost, masa ciała, % tkanki tłuszczowej, obwód talii i bioder). Część edukacyjna projektu przeprowadzona została w formie 45- minutowej prelekcji multimedialnej. Miała ona na celu przekazanie wiedzy żywieniowej, dotyczącej prozdrowotnych produktów żywnościowych.Wyniki zostały opracowane przy użyciu pakietu statystycznego Statistica 9.0 PL (firma StatSoft). Celem sprawdzenia różnic pomiędzy grupami dzieci oraz różnic zachowań żywieniowych dzieci w zależności od płci i miejsca zamieszkania zastosowano test nieparametryczny Anova Kruskala-Wallisa (dla wielu prób niezależnych). W przypadku gdy były dwie kategorie zmiennych zastosowano test U Manna –Whitneya (dla dwóch prób niezależnych). Do analiz zmiennych jakościowych zastosowano test Chi2. ; W zachowaniach żywieniowych dzieci zaobserwowano nieprawidłowości. Dzieci dostawały do picia najwięcej soków owocowo-warzywnych średnio 1-2 szklanek dziennie. Zbadano różnice w dojadaniu między głównymi posiłkami w zależności miejsca zamieszkania, płci i BMI. Dzieci mieszkające na wsi częściej dojadały słodycze. Dziewczynki z niedowagą istotnie częściej dojadały owoce. Natomiast istotnie rzadziej spożywały produkty typu fast-food, chipsy, chrupki ; czy słone paluszki. Zaobserwowano, że zachowania żywieniowe dzieci są zdeterminowane przez poziom wykształcenia rodziców, jak również dochód w rodzinie i miejsce zamieszkania.Zaobserwowano istotne statystyczne różnice w spędzaniu ilości godzin przed telewizorem lub komputerem w zależności od miejsca zamieszkania. Zarówno chłopcy jak i dziewczynkimieszkające w Krakowie spędzali mniej niż jedną godzinę dziennie przed telewizorem lub komputerem - 64,2% chłopców i 63,4% dziewczynek. Natomiast dzieci mieszkający na wsi spędzali najczęściej 2-3 godzin dziennie. Na dodatkowe zajęcia wymagające dużo ruchu uczęszczało istotnie najwięcej dzieci z Krakowa, a najmniej mieszkających na wsi. Najbardziej regularnie na dodatkowe zajęcie uczęszczały dzieci mieszkające w Krakowie.Wyodrębniono trzy grupy skupień ukazujące modele żywienia badanych dzieci. Pierwszy model żywienia badanej grupy, utworzyły dzieci spożywające często zarówno masło jak i oleje roślinne. Dzieci te pochodziły z rodzin, których wykształcenie rodziców i średni miesięczny dochód nie różnił się statystycznie od wykształcenia rodziców ze skupienia 2, a było statystycznie istotnie wyższe niż rodziców ze skupienia 3. Dzieci z rodzin o najlepszej sytuacji materialnej najczęściej spożywały masło, rzadko oleje roślinne, natomiast najrzadziej chipsy, chrupki, słone paluszki. Inny model żywienia prezentowały rodziny posiadający najn ; iższy dochód i najniższe wykształcenie. Dzieci te rzadziej uczęszczały na dodatkowe zajęcia i częściej występowała u nich nadwaga i otyłość.Konieczna jest właściwa edukacja żywieniowa dzieci i ich rodziców, aby w przyszłości ich zachowania żywieniowe były prawidłowe.
16 mar 2023
23 sie 2016
31
0
http://dl.cm-uj.krakow.pl:8080/publication/4101
Nazwa wydania | Data |
---|---|
ZB-124962 | 16 mar 2023 |
Żwirska, Jaśmina
Kubik, Barbara
Zamarlik, Monika Anna
Lizak, Dorota
Musiał, Zofia
Karch, Izabela
Nawara, Jolanta