Sposób odżywiania się kobiety przed ciążą oraz w czasie jej trwania wpływa na przebieg ciąży, poród i na zdrowie dziecka w dalszej przyszłości. Właściwie zbilansowana dieta powinna dostarczać wszystkich składników odżywczych w ilościach zapewniających pokrycie zapotrzebowania organizmu matki oraz jej dziecka. Celem pracy była ocena sposobu żywienia się kobiet w okresie ciąży i laktacji. Na podstawie przeprowadzonej analizy piśmiennictwa i własnych spostrzeżeń sformułowano hipotezę badawczą, która mówi, że istnieją różnice w zwyczajach żywieniowych kobiet ciężarnych i karmiących w zależności od posiadanej masy ciała przed zajście w ciążę.Narzędziem badawczym był anonimowy kwestionariusz ankiety, który składał się z trzech części. Pierwsza część ankiety zawierała pytania socjodemograficzne, druga część dotyczyła sytuacji zdrowotnej respondentek i przebiegu ciąży. Kolejna część ankiety zawierała pytania dotyczące odżywiania. W ankiecie znalazły sięrównież pytania o zachowania ryzykowne. Badania zostały przeprowadzone w latach 2009-2011 na terenie województwa małopolskiego. Kryterium włączenia do badania była pełnoletniość osoby badanej oraz uzyskanie pisemnej zgody na udział w badaniu ankietowym. Z badań zostały wykluczone kobiety z nieprawidłowym przebiegiem ciąży i połogu oraz występującymi chorobami układowymi. Na wykonanie badania ankietowego uzyskano zgodę Komisji Bioetycznej ; Uniwersytetu Jagiellońskiego nr KBET/B/141/2011 z dnia 01.07.2011 roku. Badania ankietowe były przeprowadzone między 28-32 tyg. ciąży. Respondentki kolejnemu badaniu zostały poddane między 8-12 tygodniem po urodzeniu dziecka. Do grupy kontrolnej kobiety zostały zakwalifikowane na zasadzie doboru losowego. Do ostatecznej analizy danych zostały zakwalifikowane 344 ankiety badanych kobiety, które spełniały założone wymagania badawcze. Uzyskane wyniki były kodowane w przygotowanej na potrzeby tej pracy bazie Excel programu Microsoft. Opracowanie statystyczne wyników wykonano przy użyciu pakietu statystycznego Statistica 10,0 PL (firmy StatStof). Uzyskane wyniki pozwoliły stwierdzić, że sposób odżywiania się badanych kobiet w okresie laktacji w stosunku do kobiet w okresie ciąży uległ nieznacznej modyfikacji. Stwierdzono również, że masa ciała tylko w niektórych aspektach była związana z wyborami żywieniowymi badanych kobiet. Analiza kanoniczna dla grup cech (sytuacja społeczna, cechy zdrowotne, cechy antropometryczne, przyrost masy ciała) wykazała, że grupa zmiennych charakteryzujących dane antropometryczne wyjaśnia 60,91% zmienności w zbiorze cech określających przyrost masy ciała. Nie uległa zmianie częstość i liczba spożywanych posiłków. Bez zmian pozostały długość przerw pomiędzy posiłkami i regularność spożywanych posiłków.Zmianie uległa częstość jedzenia i dojadania owoców i ; warzyw. Kobiety w okresie laktacji częściej spożywały warzywa gotowane, natomiast kobiety w ciąży częściej dojadały owoce i warzywa, częściej też piły soki owocowe i warzywne. Kobietyciężarne w stosunku do okresu laktacji częściej spożywały mleko i jego produkty. W okresie laktacji kobiety częściej spożywały chude wędliny i drób. Natomiast ryby były spożywane rzadziej niż kilka razy w tygodniu. Spożycie polecanych produktów zbożowych odbiegało od zaleceń ekspertów. Spożycie tłuszczów w badanych grupach było na podobnym poziomie. ; Pogłębiona analiza skupień żywieniowych w zakresie produktów dojadanych w okresie ciąży i laktacji pozwoliła stwierdzić, że produktami, których spożycie uległo zwiększeniu w każdym z analizowanych skupień były napoje z mleka słodkiego, twarożki smakowe i sery wędzone Badane kobiety w niewielkim stopniu podejmowały działania prozdrowotne. Niewiele ponad czterdzieści procent badanych kobiet ciężarnych i w okresie laktacji uprawiało sport częściej niż 1-2 godziny w ciągu tygodnia. W pozostałym procencie kobiety w wolnym czasie uprawiały aktywność na niewielkim poziomie. Aktywność fizyczna w czasie wolnym w okresie laktacji związana była ze spacerami (z dzieckiem). Uzyskane wyniki pozwoliły stwierdzić, że hipoteza zakładająca, iż kobiety w okresie ciąży zmieniają swój sposób odżywiania nie znalazła pełnego potwierdzenia. Częściej sposób odżywiania zmieni ; ały kobiety w okresie laktacji. Wnioski:1. Sposób odżywiania i zwyczaje żywieniowe badanych kobiet uległy tylko nieznacznejmodyfikacji.2. Masa ciała przed zajściem w ciążę i przyrosty masy ciała w ciąży pozostawały w niewielkim związku z wyborami żywieniowymi dokonywanymi przez ciężarne i kobiety w okresie laktacji.3. Zachowania żywieniowe kobiet w okresie ciąży i laktacji w wielu aspektach nie spełniały zaleceń ekspertów żywieniowych i mogą sprzyjać występowaniu zaburzeń w stanie odżywiania.4. Kobiety ciężarne i w okresie laktacji w porównaniu do kobiet nie będących w ciąży częściej odżywiały się zgodniez zaleceniami ekspertów. Kobiety nie będące w ciąży odżywiały się mniej regularnie, częściej sięgały po produkty niezalecane i ,,śmieciowe”. Częściej też prezentowały zachowania ryzykowne.5. Modele żywieniowe badanych kobiet generalnie nie uległy zmianie. Najbardziej różnicującym zachowaniem żywieniowym, pozwalającym na wyodrębnienie 3 modeli żywieniowych było dojadanie produktów i częstość ich dojadania.6. Rezygnacja z zachowań ryzykownych w badanych grupach kobiet, w zakresie spożywania alkoholu i palenia papierosów, pozostawała w związku z ciążą i okresem laktacji.7. Działania prozdrowotne badanych kobiet, w zakresie aktywności fizycznej, były na niskim poziomie wpisując się w ogólną niską aktywność fizyczną polskiego społeczeństwa. Suplementację preparatami witaminowymi cię ; żarne stosowały znacznie częściej niż kobiety w okresie laktacji.
położnictwo ; zdrowie publiczne
26 cze 2023
9 lis 2015
1 433
192
http://dl.cm-uj.krakow.pl:8080/publication/4023
Nazwa wydania | Data |
---|---|
ZB-123159 | 26 cze 2023 |
Morawska, Stanisława
Gomółka, Ewa
Borodako, Alicja