Object
Title: Funkcjonowanie fizyczne a czynniki ryzyka, zachorowalność i umieralność z powodu chorób układu krążenia
Abstract:
Spadek umieralności z powodu chorób układu krążenia (ChUK)obserwowany w Polsce od 1992 r. nie jest w pełni wyjaśnionywdrożeniem nowych metod leczenia oraz redukcją narażenia naczynniki ryzyka ChUK. Niska aktywność fizyczna jest uznanymczynnikiem ryzyka, natomiast niewiele wiadomo na temat związkuChUK z obniżonym funkcjonowaniem fizycznym. Naturalnąkonsekwencją obniżonego funkcjonowania fizycznego będzie niskaaktywność fizyczna i na tej pośredniej drodze obniżonefunkcjonowania fizyczne może zwiększać ryzyko ChUK. Z drugiejstrony obniżone funkcjonowanie fizyczne może być skutkiem ChUKlub też innych schorzeń przewlekłych, które zwiększają ryzykoChUK.Celem pracy była ocena związku pomiędzy funkcjonowaniemfizycznym a występowaniem czynników ryzyka ChUK orazzachorowalnością i umieralnością z powodu ChUK.Badanie zostało wykonane w ramach polskiej części projektuHAPIEE (Health, Alcohol and Psychosocial factors In EasternEurope). Badaną grupę stanowiło 10 728 mężczyzn i kobiet w wieku45-69 lat, wylosowanych spośród stałych mieszkańców Krakowa.Badanie podstawowe przeprowadzono w latach 2002-2005.Funkcjonowanie fizyczne zostało ocenione przy użyciu skali 10 pytań,zaadaptowanych z kwestionariusza SF-36. Za pomocą standardowegokwestionariusza zebrano dane dotyczące zdrowia, stylu życia oraz ; czynników społeczno-ekonomicznych i psychospołecznych.Wykonano pomiar ciśnienia tętniczego krwi i p ; arametrówantropometrycznych. Z pobranej krwi żylnej oznaczono stężenielipidów oraz glukozy, używając metod enzymatycznychi enzymatyczno-kolorymetrycznych. Obserwacja prospektywnabadanych osób trwała średnio 5 lat. Łącznie w obserwacjiuwzględniono 58 457 osobolat. Uzyskano informacje dotyczącezgonów i ich przyczyn oraz nowych zachorowań z powodu ChUK.Zachorowalność i umieralność oceniono oddzielnie u mężczyzni kobiet w czterech podgrupach (osoby z bardzo dobrym, dobrym,umiarkowanym i ograniczonym funkcjonowaniem fizycznym).Podziału dokonano według wartości kwartyli rozkładu dla cechyfunkcjonowanie fizyczne. Do oceny związku pomiędzyfunkcjonowaniem fizycznym a występowaniem czynników ryzykaChUK zastosowano analizę wieloczynnikowej regresji logistycznej.Wpływ funkcjonowania fizycznego na zachorowalność i umieralnośćz powodu ChUK oceniono wykorzystując model proporcjonalnychhazardów Cox’a. Grupę referencyjną stanowiły osoby z bardzodobrym funkcjonowaniem fizycznym.W porównaniu do mężczyzn z bardzo dobrym funkcjonowaniemfizycznym, u mężczyzn z ograniczonym funkcjonowaniem fizycznymstwierdzono częstsze występowanie niskiej aktywności fizycznej(OR=2,64; 95%CI: 2,24-3,12), cukrzycy (OR=2,56; 95%CI: 2,03-3,22), palenia papierosów (OR=1,69; 95%CI: 1,39-2,00), nadciśnieniatętniczego (OR=1,60; 95%CI: 1,33-1,92) oraz o otyłości (OR=1,51;95%CI: 1,25-1,82). U kobiet z ograniczonym funkcjonowa ; niemfizycznym w porównaniu do kobiet z bardzo dobrymfunkcjonowaniem fizycznym zaobserwowano częstsze występowaniecukrzycy (OR=2,63; 95%CI: 2,01-3,44), otyłości (OR=2,22;95%CI: 1,86-2,64), nadciśnienia tętniczego (OR=2,05; 95%CI: 1,73-2,42), niskiej aktywności fizycznej (OR=1,92; 95%CI: 1,65-2,24),nadwagi (OR=1,31; 95%CI: 1,12-1,53) oraz palenia papierosów(OR=1,21; 95%CI: 1,04-1,41). Po uwzględnieniu wpływu wiekunajwyższe ryzyko zachorowania na ChUK stwierdzono u osóbz ograniczonym funkcjonowaniem fizycznym (HR=1,97;95%CI: 1,35-2,89 u mężczyzn oraz HR=3,02; 95%CI: 1,74-5,24u kobiet). Uwzględnienie wpływu wykształcenia, stanu cywilnego,aktywności fizycznej, występowania przewlekłych choróbw przeszłości oraz czynników ryzyka ChUK zredukowało szacunekryzyka zachorowania, jednak zależność pozostała istotna (HR=1,57;95%CI: 1,00-2,45 u mężczyzn oraz HR=2,07; 95%CI: 1,04-4,10u kobiet). Po uwzględnieniu wpływu wieku najwyższe ryzyko zgonuz powodu ChUK zaobserwowano u osób z ograniczonymfunkcjonowaniem fizycznym (HR=7,43; 95%CI: 3,82-14,46u mężczyzn oraz HR=4,06; 95%CI: 1,79-9,22 u kobiet) u wszystkichbadanych osób, jak również w grupie osób, które nie zachorowały naChUK przed badaniem wstępnym (HR=4,55; 95%CI: 2,15-9,63 ; u mężczyzn oraz HR=3,73; 95%CI: 1,51-9,20 u kobiet).Uwzględnienie wpływu wykształcenia, stanu cywilnego, aktywnościfizycznej, występowania przewlekłych chorób w przesz ; łości (w tymChUK) oraz czynników ryzyka ChUK w całej badanej grupiezredukowało szacunek ryzyka zgonu u mężczyzn (HR=3,86;95%CI: 1,75-8,49), natomiast u kobiet zależność pomiędzyograniczonym funkcjonowaniem fizycznym a ryzykiem zgonuz powodu ChUK stała się nieistotna statystycznie (HR=2,25;95%CI: 0,78-6,43). Podobnie u osób, które nie zachorowały z powoduChUK przed badaniem wstępnym uwzględnienie wpływuwykształcenia, stanu cywilnego, aktywności fizycznej, występowaniaprzewlekłych chorób w przeszłości oraz czynników ryzyka ChUKzredukowało szacunek ryzyka zgonu u mężczyzn (HR=3,34;95%CI: 1,37-8,12), a u kobiet zależność ta stała się nieistotnastatystycznie (HR=1,97; 95%CI: 0,65-5,94).Podsumowując, zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet ograniczonefunkcjonowanie fizyczne było związane z częstszym występowaniemnadciśnienia tętniczego, cukrzycy, palenia papierosów, niskiejaktywności fizycznej i otyłości. Mężczyźni z ograniczonymfunkcjonowaniem fizycznym charakteryzowali się wyższym ryzykiemzachorowania i zgonu z powodu ChUK w porównaniu do mężczyznz bardzo dobrym funkcjonowaniem fizycznym, niezależnie odwystępowania klasycznych czynników ryzyka ChUK. Kobietyz ograniczonym funkcjonowaniem fizycznym charakteryzowały sięwyższym ryzykiem zachorowania na ChUK w porównaniu do kobietz bardzo dobrym funkcjonowaniem fizycznym, niezależnie odwystępowania klasycznych czynników ryzyka ChUK. U kobiet ; występowanie czynników ryzyka ChUK wyjaśniało związekpomiędzy ograniczonym funkcjonowaniem fizycznym a umieralnościąz powodu ChUK. Przedstawione wyniki potwierdzają, że ograniczonefunkcjonowanie fizyczne jest związane z występowaniem czynnikówryzyka ChUK oraz zachorowalnością i umieralnością z powoduChUK, a zastosowana metoda oceny funkcjonowania fizycznegomoże być w przyszłości wykorzystana jako proste narzędzieprzesiewowe służące do identyfikowania osób z obniżonymfunkcjonowaniem fizycznym.
Place of publishing:
Level of degree:
Degree discipline:
epidemiologia ; choroby układu krążenia
Degree grantor:
Promoter:
Date issued:
Identifier:
Call number:
Language:
Access rights:
Object collections:
Last modified:
Mar 14, 2023
In our library since:
Jun 22, 2015
Number of object content hits:
46
Number of object content views in PDF format
0
All available object's versions:
http://dl.cm-uj.krakow.pl:8080/publication/4001
Show description in RDF format:
Show description in OAI-PMH format:
| Edition name | Date |
|---|---|
| ZB-122886 | Mar 14, 2023 |
Objects
Similar
Doryńska, Agnieszka
Piskorz, Anna
Jarczewska, Dorota Łucja
Kawalec, Ewa
Topór-Mądry, Roman
Rajtar-Zembaty, Jakub Józef
