Celem mojej pracy doktorskiej była retrospektywna ocena regresji czerniaka naczyniówki leczonego metodą brachyterapii oraz porównanie miejscowych, odległych i czynnościowych wyników leczenia uzyskiwanych po zastosowaniu izotopu Ru-106 i I-125.Badaniem objęto 376 chorych z czerniakiem naczyniówki i ciała rzęskowego leczonych w Oddziale Klinicznym Kliniki Okulistki i Onkologii Okulistycznej Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie w latach 1995-2005, w tym 195 kobiet i 181 mężczyzn, w wieku od 14 do 102 lat. U wszystkich pacjentów zastosowano brachyterapię z użyciem radioaktywnych izotopów rutenu (171 leczonych) lub jodu (205 leczonych), metodę pozwalającą na zachowawcze leczenie guza z jednoczesnym oszczędzeniem gałki ocznej.Przeprowadzone badanie okulistyczne obejmowało ocenę ostrości wzroku w dal i z bliska, pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego, badanie przedniego odcinka i dna oka, ultrasonografię gałki ocznej w prezentacji A i B oraz w niektórych przypadkach badania dodatkowe.W ocenie klinicznej czerniaka uwzględniano jego wielkość, kształt, ubarwienie, umiejscowienie oraz typ histopatologiczny w przypadku usunięcia gałki ocznej. U 247 (65,7%) chorych występowały guzy średnie, u 71 (18,9%) duże, a u 58 (15,4%) małe. W większości przypadków - 280 (74,5%), czerniaki miały kształt kopulasty, rzadziej grzybiasty - 80 (21,3%) i płaski - 8 (2,1%). Najczęściej były to guzy średnioubarwio ; ne - 237 (63%), natomiast u 52 (13,8%) chorych brunatne i u 72 (19,1%) amelanotyczne.Dla każdego pacjenta, na podstawie zmian w wysokości, ustalono tempo regresji guzów (w mm/rok), na podstawie którego wszyscy leczeni zostali przydzieleni do jednego z wyznaczonych modeli reakcji na leczenie: model I: zmniejszenie wysokości > 2mm/rok, model II: 2 - 0,5 mm/rok, model III: < 0,5 mm/rok.Analiza statystyczna wykazała zależność modelu/typu reakcji na leczenie od rodzaju zastosowanej brachyterapii. W grupie brachyterapii Ru-106 dominował II model (53,8%), natomiast wśród pacjentów leczonych I-125 większość guzów wykazywała szybką reakcję na leczenie (model I)-81%. Wykazano także zależność modelu reakcji na leczenie od wielkości guza, obecności wznowy, przerzutów, konieczności wtórnego usunięcia gałki ocznej i typu histopatologicznego guza, przy czym statystycznie bardziej istotny wpływ determinujący tempo reakcji na leczenie miał rodzaj zastosowanego izotopu niż wielkość guza.Ocena zależności stopnia regresji wysokości guzów od zastosowanego leczenia wykazała, że guzy leczone izotopem Ru-106 uzyskiwały mniejszy zakres regresji (o 47,5% po 3 latach) i stabilizowały się na wyższej wyjściowej wysokości (52,5%), niż w grupie leczonej I-125, w której redukcja wysokości była większa (67,3%) i stabilizacja następowała na niższej wyjściowej wysokości (32,7%). ; Korzystne efekty miejscowe lecz ; enia, definiowane jako zahamowania wzrostu guza, z lub bez zmniejszenia jego wymiarów, uzyskano u 130 (76,0%) chorych leczonych Ru-106 i u 195 (95,1%) chorych leczonych I-125. Analiza wieloczynnikowa Cox’a wykazała, że typ regresji guza (model II i III), dawka promieniowania na szczyt guza (powyżej 100 Gy) i wiek pacjenta (powyżej 40 lat) są czynnikami istotnie determinującymi pozytywny efekt leczenia.Miejscowe niepowodzenie leczenia, za które uznawano przypadki dalszego wzrostu guza mimo zastosowanego leczenia lub wystąpienie wznowy procesu nowotworowego wystąpiło u 40 (23,4%) chorych leczonych Ru-106 i u 9 (4,4%) chorych leczonych I-125. Analiza wieloczynnikowa Cox’a wykazała, że dawka promieniowania na szczyt guza poniżej 100 Gy oraz nabłonkowaty typ histopatologiczny czerniaka są czynnikami istotnie zwiększającym ryzyko wystąpienia wznowy. Badanie czynników wpływających na pierwotny brak reakcji na leczenie wykazało niekorzystny wpływ rodzaju zastosowanego aplikatora (Ru-106), lokalizacji guza (przedni brzeg – do tyłu od równika gałki ocznej, tylny brzeg - w bliskiej odległości od tarczy n II), dawki promieniowania na szczyt (poniżej 100 Gy) i średnicy podstawy guza ( powyżej 10 mm).Rozsiew procesu nowotworowego stwierdzono u 25 (14,6%) chorych leczonych Ru-106 i u 31 (15,1%) leczonych I-125, w całym okresie obserwacji. Najczęstszym miejscem przerzutów była wątroba (89,3%), ; rzadziej płuca, mózg, skóra, trzustka, nadnercza, rdzeń kręgowy, śledziona i moczowód. Analiza wieloczynnikowa Cox’a wykazała wpływ typu regresji guza (model I), obecności odwarstwienia siatkówki oraz lokalizacji tylnego brzegu guza do tyłu od równika gałki ocznej na wystąpienie przerzutów.Wyłuszczenie gałki ocznej wykonano u 47 (12,5%) chorych, w tym u 24 (14%) leczonych Ru-106 i 23 (11,2%) leczonych I-125, w całym okresie obserwacji. Wśród chorych leczonych Ru-106 w 95,8% wskazaniem do usunięcia gałki ocznej była wznowa lub brak reakcjina leczenie, natomiast w grupie brachyterapii I-125 głównym wskazaniem do zabiegu były powikłania popromienne (78,3%). W analizie Cox’a wykazano, istotną zależność między typem regresji guza (model I), wystąpieniem wznowy i grzybiastym kształtem guza, a ryzykiem wtórnej utraty oka.U 72 (47,7%) chorych po leczeniu Ru-106 i aż u 152 (89,4%) po leczeniu I-125 ostrość wzroku po leczeniu wynosiła poniżej 0,1. W grupie chorych z dobrą ostrością wzroku przed leczeniem (0,5-1-0) stwierdzono jej pogorszenie u 37 (59,7%) osób leczonych Ru-106 i u 43 (95,6%) osób leczonych I-125, natomiast u 25 (40,3%) chorych po brachyterapii Ru-106 i jedynie u 2 (4,4%) po brachyterapii I-125 ostrość wzroku po leczeniu nie uległa, w tej grupie, zmianie. Badanie czynników wpływających na wystąpienie po leczeniu ostrości wzroku poniżej 0,1 wykazało niekorzystny wpływ rodz ; aju zastosowanego aplikatura (I-125), wysokości guza (powyżej 8 mm), wielkości wg COMS (guzy duże), dawki promieniowania na szczyt (powyżej 100 Gy) oraz występowania objawów przy rozpoznaniu.Brachyterapia z zastosowaniem izotopu Ru-106 i I-125, jako metoda pozwalająca na skuteczną kontrolę miejscową choroby (Ru-106 -76% vs I-125 - 95,1%), niepogarszająca jednocześnie rokowania odległego w aspekcie występowania przerzutów (Ru-106 - 14,6% vs I-125 - 15,1%), w porównaniu do innych dostępnych metod leczenia, jest obecnie uznaną, powszechnie stosowaną procedurą leczniczą w terapii czerniaka błony naczyniowej. Daje ona możliwość zachowania oka u dużego odsetka pacjentów (Ru-106 - 86% vs I-125 - 88,8%), z rozsądnym procentem zachowania użytecznej ostrości wzroku (Ru-106 -52,4% vs I-125 - 10,6%), co ma duże znaczenie w ocenie aspektów psychologicznych i społecznych. Wyniki uzyskane w naszym ośrodku, przedstawione w mojej rozprawie, są zgodne z prezentowanymi w piśmiennictwie wynikami innych autorów.
15 mar 2023
5 mar 2015
31
0
http://dl.cm-uj.krakow.pl:8080/publication/3959
Nazwa wydania | Data |
---|---|
ZB-122313 | 15 mar 2023 |
Napora-Krawiec, Anna
Szuścik, Iwona
Bogdali, Anna
Klonowska, Anna
Zymek, Pawel
Raczkowska-Muraszko, Marta
Strzałka, Anna