Obiekt
Tytuł: Mechanizmy przeciwzakrzepowego działania atorwastatyny u zdrowych osób oraz pacjentów po przebytym epizodzie żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej
Abstrakt:
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa (ŻChZZ), obejmująca zakrzepicę żył głębokich i/lub zatorowość płucną, rozwija się u 1-3 osób na 1000 dorosłych. Patogeneza ŻChZZ jest złożona i nie w pełni poznana. Ostatnio wykazano, że ŻChZZ charakteryzuje się zmienionymi właściwościami sieci fibrynowej, powstającej wskutek konwersji fibrynogenu do fibryny w końcowym etapie aktywacji krzepnięcia. Skrzepy fibrynowe utworzone z osocza chorych na ŻChZZ mają mniejszą przepuszczalność i podatność na lizę w porównaniu do osób zdrowych.Inhibitory reduktazy 3-hydroksy 3-metyloglutarylokoenzymu A (statyny) wykazują działanie przeciwzakrzepowe niezależne od zmniejszania stężenia cholesterolu, w tym korzystne zmiany struktury i funkcji skrzepu fibrynowego udowodnione u osób z małym ryzykiem sercowo-naczyniowym lub z chorobą wieńcową. Wykazano, że rozuwastatyna zmniejsza ryzyko rozwoju ŻChZZ juz w czasie dwuletniej obserwacji. Nie wiadomo jednak czy poprawa czynności fibryny pod wpływem statyn występuje także w pacjentów z ŻChZZ. Celem pracy było zbadanie oddziaływania atorwastatyny na strukturę i funkcję skrzepu fibrynowego u pacjentów po przebytym epizodzie ŻChZZ oraz w grupie kontrolnej bez ŻChZZ dopasowanej pod względem czynników ryzyka sercowo-naczyniowego. ; Do badania interwencyjnego prowadzonego metodą próby otwartej zakwalifikowano 25 osób bez ŻChZZ (grupa kontrolna) i 28 pacjentów po przebytej ; ŻChZZ. Kryteriami włączenia ochotników było małe ryzyko sercowo-naczyniowe (SCORE <5%), a dla pacjentów z ŻChZZ potwierdzona badaniami obrazowymi zakrzepica żylna w ciągu ostatnich 30 miesięcy i niestosowanie antykoagulacji >1 miesiąca przed włączeniem do badania. Z grupy kontrolnej wykluczono osoby po epizodzie zakrzepicy żylnej lub tętniczej, a w grupie pacjentów z ŻChZZ osoby z zakrzepicą tętniczą w wywiadzie. Wspólnymi dla obu grup kryteriami wykluczenia były dławica piersiowa, ostra zakrzepica, cukrzyca, skaza krwotoczna, choroby autoimmunologiczne, aktywny stan zapalny, nadczynność lub niedoczynność tarczycy, stosowanie leków (poza lekami hipotensyjnymi) oraz ciężkie choroby współistniejące. Osoby włączone do badania otrzymywały atorwastatynę (Sortis, Pfizer) przez 3 kolejne dni w dawce 40 mg dziennie. Krew pobierano na czczo przed pierwszą dawką leku i po 3 dniach zażywania atorwastatyny. ; Uczestnikom badania oznaczano w surowicy krwi lipidogram, stężenie białka C-reaktywnego (CRP) oraz podstawowe parametry biochemiczne, a w osoczu stężenie fibrynogenu, dimeru D, fragmentów F1+2 protrombiny (F1.2), tkankowego aktywatora plazminogenu (t-PA), inhibitora aktywatora plazminogenu typu 1 (PAI-1), lipoproteiny (a) [Lp(a)] i homocysteiny całkowitej (tHcy). Czynność i strukturę skrzepu fibrynowego oceniano za pomocą wskaźnika przepuszczalności (Ks), turbidymetrii powstawania fib ; ryny za pomocą lag phase oraz maksymalnej absorbancji (Δ Abs), a także parametrów oceniających sprawność lizy skrzepu fibrynowego w obecności rekombinowanego t-PA przy użyciu egzogennej trombiny (t50%), bez trombiny (CLT), oraz w modelu degradacji skrzepu mierząc stężenie uwalnianego dimeru D [maksymalne stężenie (D-D max) i szybkość narastania stężenia (D-D rate)]. U pacjentów z ŻChZZ oceniano występowanie trombofilii oraz lokalizację zakrzepicy i ewentualną rezydualną skrzeplinę w zajętym naczyniu.Dwie grupy nie różniły się pod względem demograficznym, częstości występowania nadciśnienia tętniczego, przyjmowanych leków, poza częstszym występowaniem nadwagi u pacjentów z ŻChZZ. Wyjściowo nie było różnic w wynikach podstawowych badań laboratoryjnych między grupami, poza nieznacznie większym stężeniem CRP (1,66 [przedział międzykwartylowy 0,74-2,22] mg/l vs 0,84 [0,54-1,12] mg/l, p= 0,03), glukozy (5,66 ±0,36 mmol/l vs 5,44 ±0,36 mmol/l, p= 0,03) oraz t-PA (14,05 [11,05-17,35] ng/ml vs 10,80 [10,10-13,70] ng/ml, p= 0,015) u pacjentów z ŻChZZ.Wyniki oznaczeń parametrów fibrynowych przez zastosowaniem atorwastatyny istotnie różniły się w grupie kontrolnej i pacjentów z ŻChZZ. U pacjentów z ŻChZZ stwierdzono szybsze powstawanie protofibryli (o 9%, p<0,0001), tworzenie grubszych (o 14,2%, p< 0,0001) włókien fibrynowych, a skrzepy były o 27,3% mniej przepuszczalne (p< 0,0001) i o 25% ; mniej podane na lizę (p< 0,0001) niż w grupie kontrolnej. Obecność rezydualnej skrzepliny w żyłach głębokich kończyn dolnych (n=9) związana była z przyśpieszeniem powstawania protofibryli (lag phase 41,2 ±2,5 s vs 44,5 ±2,8 s, p= 0,005) oraz tworzeniem skrzepów o grubszych włóknach (Δ Abs 0,9 ±0,04 vs 0,8 ±0,06, p= 0,005), mniejszej przepuszczalności (Ks 6,0 ±0,9 *10-9 cm2 vs 7,2 ±1,4 *10-9 cm2, p= 0,03) i bardziej opornych na lizę (t50% 10,6 [9,5 – 11,3] min vs 9,9 [7,5 – 10,3] min, p= 0,03). ; W grupie kontrolnej po podaniu atorwastatyny zmniejszyło się stężenie cholesterolu całkowitego (TC), cholesterolu LDL (LDL-C) i triglicerydów (wszystkie p< 0,05), a CRP nie uległo zmianie. Zaobserwowano skrócenie CLT o 11% (p= 0,003), a pozostałe parametry fibrynowe pozostały niezmienione. U pacjentów z ŻChZZ po zastosowaniu atorwastatyny stwierdzono zmniejszenie TC (p< 0,0001), LDL-C (p< 0,0001) i brak zmiany poziomu CRP, ale także redukcję stężenia tHcy (o 31,6%, p= 0,006), PAI-1 (o 19,4%, p= 0,009) i Lp(a) (o 7,2%, p= 0,0006). Analizując zmiany właściwości fibryny po atorwastatynie u pacjentów z ŻChZZ stwierdzono zwiększenie Ks (o 23,2%, p< 0,0001), lag phase (o 4,5%, p= 0,04) oraz D-D rate (o 10,3%, p< 0,0001). Zmniejszyły się natomiast Δ Abs (o 4,5%, p= 0,002), t50% (o 19,9%, p< 0,0001) oraz CLT (o 13,7%, p= 0,0004). U pacjentów z obecną rezydualną skrzepliną wystąpiła większa red ; ukcja Δ Abs pod wpływem atorwastatyny niż u pacjentów bez skrzepliny (odpowiednio 0,10 ±0,07 vs 0,01 ±0,07, p= 0,005), natomiast skrócenie CLT obserwowano tylko w podgrupie pacjentów bez skrzepliny rezydualnej. W przypadku zakrzepicy samoistnej (n=10) po atorwastatynie wystąpił większy (o ok. 2,4 razy) przyrost D-D rate niż w zakrzepicy z obecnością przejściowych czynników ryzyka (0,012 mg/l/min ±0,01 vs 0,005 mg/l/min ±0,006, p= 0,044). Po atorwastatynie u pacjentów z zakrzepicą proksymalną (n=17), w przeciwieństwie do dystalnej, wystąpiło zmniejszenie absorbancji (p= 0,01). Trombofilia stwierdzona u 14 pacjentów nie wpływała na parametry fibrynowe oceniane przed i po statynie. Zmiany właściwości sieci fibrynowej u pacjentów z ŻChZZ nie zależały od zmian stężenia cholesterolu, tHcy, t-PA, PAI-1, F1.2 ani Lp(a).Podsumowując, przedstawione wyniki potwierdzają, iż u pacjentów po przebytej ŻChZZ skrzepy fibrynowe mają mniejszą przepuszczalność, są bardziej zbite i mniej podatne na lizę niż u osób bez ŻChZZ. Korzystne zmiany parametrów struktury i funkcji skrzepu fibrynowego w wyniku stosowania atorwastatyny 40 mg dziennie przez 3 dni jest znacznie silniej wyrażone u pacjentów z ŻChZZ niż u osób bez ŻChZZ, u których jedynie liza fibryny jest przyśpieszona po statynie. Wywołana atorwastatyną poprawa przepuszczalności skrzepu i zwiększenie podatności na lizę nie zależy od zmian lipid ; ogramu. Obecność rezydualnej skrzepliny ma wpływ na parametry fibrynowe i ich zmianę po statynie. Wyniki badania wskazują, że nawet krótkie 3-dniowe podawanie statyny korzystnie zmienia parametry sieci fibrynowej, co może stanowić dodatkowy mechanizm przeciwzakrzepowego działania tej klasy leków u pacjentów z ŻChZZ.
Miejsce wydania:
Stopień studiów:
Dyscyplina:
choroby układu krążenia ; farmakologia
Instytucja nadająca tytuł:
Promotor:
Data wydania:
Identyfikator:
Sygnatura:
Język:
Prawa dostępu:
Kolekcje, do których przypisany jest obiekt:
Data ostatniej modyfikacji:
26 cze 2023
Data dodania obiektu:
4 mar 2013
Liczba wyświetleń treści obiektu:
220
Liczba wyświetleń treści obiektu w formacie PDF
95
Wszystkie dostępne wersje tego obiektu:
http://dl.cm-uj.krakow.pl:8080/publication/3390
Wyświetl opis w formacie RDF:
Wyświetl opis w formacie OAI-PMH:
| Nazwa wydania | Data |
|---|---|
| ZB-117071 | 26 cze 2023 |
Obiekty
Podobne
Żółciński, Marek
Luba, Maria
Bochenek, Tomasz
Karska-Basta, Izabella
Depukat, Rafał
Chyrchel, Michał
Mostowik, Magdalena
