Obiekt
Tytuł: Niestabilność nadgarstka jako powikłanie złamań dalszego końca kości promieniowej
Abstrakt:
Olbrzymi postęp wiedzy ortopedycznej w obszarze urazowych uszkodzeń nadgarstka, jaki się dokonał w ostatnich dwu dekadach XX wieku w niewielkim tylko stopniu dotyczył problematyki niestabilności nadgarstka jako powikłania złamań dalszego końca kości promieniowej. Większość prac dotycząca patomechaniki, diagnostyki i leczenia pourazowej niestabilności nadgarstka dotyczy jej form związanych z izolowanymi uszkodzeniami aparatu więzadłowo-torebkowego lub ze złamaniem kości łódeczkowatej. Niewiele publikacji omawia problematykę patogenezy i częstości występowania niestabilności nadgarstka w złamaniach dalszego końca kości promieniowej oraz jej wpływu na końcowy wynik leczenia tego złamania. Brak odpowiedniej wiedzy i badań na ten temat skłonił mnie do podjęcia niniejszej pracy. Cele. Praca miała umożliwić uzyskanie odpowiedzi na następujące pytania: 1/ czy złamaniom dalszego końca kości promieniowej towarzyszą uszkodzenia więzadeł okolicy nadgarstka i jaka jest ich częstość, 2/ do jakich rodzajów niestabilności nadgarstka doprowadzają uszkodzenia więzadeł nadgarstka w przebiegu złamań dalszego końca kości promieniowej, 3/ jaki jest związek pomiędzy wiekiem, płcią chorego i morfologią złamań dalszego końca kości promieniowej a występowaniem i rodzajem niestabilności pourazowej nadgarstka, 4/ jaka jest wydolność diagnostyczna i przydatność kliniczna opracowanej metodyki badania kl ; inicznego i radiologicznego, 5/ czy pourazowa niestabilność nadgarstka ma wpływ na wynik końcowy leczenia zachowawczego złamań dalszego końca kości promieniowej, 6/ czy występowanie pourazowej niestabilności nadgarstka sprzyja rozwojowi zmian zwyrodnieniowych tej okolicy. Materiał. Retrospektywnym badaniem objęto grupę 333 pacjentów pośród 1692 leczonych z powodu złamania dalszego końca kości promieniowej w Ambulatorium Chirurgicznym Oddziału Pomocy Doraźnej Szpitala Specjalistycznego im. St. Żeromskiego w Krakowie w latach 1990 – 1996. W badanej grupie średnia wieku pacjentów wynosiła: 52±19, a zakres wieku wynosił od 15 do 90 lat. W badanej grupie było 240 kobiet (72%) i 93 mężczyzn (28%). Średnia wieku w grupie kobiet wynosiła 58±17, a średnia wieku w grupie mężczyzn wyniosła 47±21. W grupie badanej stwierdzono typ A złamania dalszego końca kości promieniowej wg klasyfikacji AO u 177 pacjentów (51,1%). W tej samej grupie typ B złamania dalszego końca kości promieniowej wg klasyfikacji AO stwierdzono u 11 pacjentów (3,3%). Typ C złamania dalszego końca kości promieniowej wg klasyfikacji AO stwierdzono w badanej grupie u 145 pacjentów (43,6%). W grupie badanej stwierdzono uszkodzenia dalszego stawu promieniowo-łokciowego towarzyszące złamaniom dalszego końca kości promieniowej u 182 pacjentów (54,6%). Typ 1 uszkodzenia dalszego stawu promieniowo-łokciowego stwierdzono u ; 15 pacjentów (4,5%). Typ 2 uszkodzenia dalszego stawu promieniowo-łokciowego stwierdzono u 162 pacjentów (48,6%). Typ 3 uszkodzenia dalszego stawu promieniowo-łokciowego stwierdzono u 1 pacjenta (0,3%). Typ 4 uszkodzenia dalszego stawu promieniowo-łokciowego stwierdzono u 2 pacjentów (0,6%). Typ 5 uszkodzenia dalszego stawu promieniowo-łokciowego stwierdzono u 1 pacjenta (0,3%). Typ 6 uszkodzenia dalszego stawu promieniowo-łokciowego stwierdzono u 1 pacjenta (0,3%). Metody. Badania klinicznego pacjentów dokonywałem w oparciu o opracowaną przez mnie kartę badania klinicznego chorego. Karta ta składa się z trzech zasadniczych części. Część pierwsza (punkty 1-8) obejmowała dane personalne pacjenta oraz podstawowe informację na temat rodzaju przebytego złamania oraz sposobie jego leczenia. Część druga (punkty 9-14) poświęcona była badaniu podmiotowemu i ogólnej ocenie subiektywnej wyniku leczenia przez chorego. Część trzecia badania klinicznego (punkty 15-24) obejmowała badanie przedmiotowe. Najważniejszym elementem przeprowadzanego badania fizykalnego była ocena testów prowokacyjnych typowych dla niestabilności nadgarstka. Badanie radiologiczne opierało się na analizie konwencjonalnych radiogramów nadgarstka po stronie przebytego urazu i po stronie zdrowej wykonanych w projekcji bocznej i przednio-tylnej. Celem uzyskania porównywalnych warunków radiogramy wykonywane były w sta ; ndardowych warunkach wg Palmera. Celem porównania wyników klinicznych leczenia w grupie badanej i kontrolnej użyłem zmodyfikowanej skali Sarmiento i wsp. w 1975 roku. Celem porównania wyników radiologicznych leczenia w grupie badanej i kontrolnej użyłem zmodyfikowanej skali Sarmiento i wsp. w 1975 roku. Przydatność kliniczną zaproponowanej metodyki badania klinicznego i radiologicznego niestabilności nadgarstka po przebytym złamaniu dalszego końca kości promieniowej oszacowano za pomocą trzech parametrów: czułości, swoistości i dokładności analizowanego badania. Wyniki. W badanej grupie 333 nadgarstków po przebytym złamaniu dalszego końca kości promieniowej stwierdziłem 176 przypadków niestabilności pourazowej u 145 pacjentów (43,6%), tj. 115 przypadków wystąpienia niestabilności pojedynczych (79,3%), 29 przypadków wystąpienia niestabilności 2 różnych typów (20%) i 1 przypadek wystąpienia niestabilności 3 różnych typów (0,7%). W kontrolnej grupie 333 nadgarstków bez przebytego wcześniej urazu nie stwierdziłem żadnego przypadku pourazowej niestabilności. Pośród 176 przypadków pourazowej niestabilności okolicy nadgarstka 116 dotyczyło stawu promieniowo-nadgarstkowego, śródnadgarstkowego oraz stawów międzynadgarstkowych (66%), a w 60 przypadkach wystąpiło w obrębie dalszego stawu promieniowo-łokciowego (34%). Występowanie niestabilności nadgarstka było w porównaniu do ; występowania niestabilności dalszego stawu promieniowo łokciowego znamiennie statystycznie częstsze. Najczęstszym wzorcem niestabilności nadgarstka był niestabilność grzbietowa, który wstąpił w 84 przypadkach (92%). Niestabilność dłoniowa, był wyraźnie rzadsza i pojawiła się w 7 przypadkach (8%). W grupie niestabilności stwierdziłem następujące jej typy: adaptacyjna niestabilność stawu promieniowo-nadgarstkowego w 67 przypadkach (57,8%), podwichnięcie grzbietowe w 25 przypadkach (21,5%), rozdzielna niestabilność stawu łódeczkowato-księżycowatego w 17 przypadkach (14,7%), 6 przypadków rozdzielnej niestabilności dłoniowej stawu księżycowato-trójgraniastego (5,2%) i 1 przypadek nierozdzielnej niestabilności śródnadgarstkowej w stawie główkowato-księżycowatym (0,9%). Występowanie adaptacyjnej nierozdzielnej niestabilności grzbietowej stawu promieniowo-nadgarstkowego, podwichnięcia grzbietowego i rozdzielnej niestabilności stawu łódeczkowato-księżycowatego było istotnie statystycznie częstsze. Typ grzbietowej niestabilności dalszego stawu promieniowo-łokciowego wystąpił w 58 przypadkach (97%), a dłoniowej w dwóch (3%). Występowanie grzbietowej niestabilności dalszego stawu promieniowo-łokciowego w grupie badanej było istotnie statystycznie częstsze niż niestabilności typu dłoniowego. Dokonano analizy wpływu wieku i płci pacjenta na wystąpienie pourazowej niestabilności nadg ; arstka w badanej grupie. Zaobserwowano częstsze występowanie niestabilności u pacjentów w starszych grupach wiekowych. Analiza statystyczna wykazała, że istotna statystycznie granicą wiekową jest 50 rok życia. W grupie pacjentów powyżej 50 roku życia częstość występowania niestabilności okolicy nadgarstka jest większa. Występowanie niestabilności okolicy nadgarstka jest również częstsze w grupie badanej u pacjentów płci żeńskiej. Dokonując analizy zależności pomiędzy typem pourazowej niestabilności nadgarstka a rodzajem deformacji pourazowej statystycznie znamienną korelację stwierdzono pomiędzy zmniejszeniem się nachylenia promieniowego i dłoniowego nasady dalszej kości promieniowej, jej skróceniem względnym i przesunięciem dopromieniowym a wystąpieniem adaptacyjnej pourazowej niestabilności nadgarstka. Znamienną statystycznie ujemną korelacją stwierdzono pomiędzy wystąpieniem grzbietowej niestabilności dalszego stawu promieniowo-łokciowego a zmniejszeniem się nachylenia promieniowego i dłoniowego nasady dalszej kości promieniowej. Analogiczną korelację potwierdzono pomiędzy wystąpieniem niestabilności typu podwichnięcia grzbietowego a zmniejszeniem się nachylenia promieniowego i dłoniowego nasady dalszej kości promieniowej, jej skróceniem względnym oraz przesunięciem dopromieniowym. W przypadku niestabilności łódeczkowato-księżycowatej stwierdzono znamienną statystycznie ; zależność pomiędzy zmniejszeniem się nachylenia dłoniowego nasady dalszej kości promieniowej i wielkością niezborności dalszej powierzchni stawowej tej kości a wystąpieniem tego typu niestabilności. W przypadku niestabilności trójgraniasto-księżycowatej stwierdzono znamienną statystycznie zależność pomiędzy wielkością niezborności dalszej powierzchni stawowej kości promieniowej a wystąpieniem tego typu niestabilności. W badanej grupie u chorych bez niestabilności okolicy nadgarstka stwierdzono następujące typu złamania dalszego końca kości promieniowej: typ A – 120 (65%), typ B – 9 (5%), typ C – 56 (30%). W badanej grupie u chorych z niestabilnością okolicy nadgarstka stwierdzono następujące typu złamania dalszego końca kości promieniowej: typ A – 55 (38%), typ B – 2 (1%), typ C – 89 (61%). Analiza statystyczna wyników wykazała statystycznie istotne częstsze występowanie niestabilności nadgarstka u chorych z przebytym złamaniem typu C. W badanej grupie chorych stwierdzono 182 przypadki uszkodzeń dalszego stawu promieniowo-łokciowego, którym towarzyszyło 60 przypadków niestabilności tego stawu. Stwierdzono następującą ilość uszkodzeń dalszego stawu promieniowo-łokciowego wg klasyfikacji Jupitera: typ 1 – 15 przypadków, typ 2A – 124 przypadki, typ 2B – 38 przypadków, typ 3 – 1 przypadek, typ 4 – 2 przypadki, typ 5 – 1 przypadek i typ 6 – 1 przypadek. Niestabilność dalszego st ; awu promieniowo-łokciowego stwierdzono w następujących typach uszkodzeń tego stawu wg klasyfikacji Jupitera: typ 1 – 15 przypadków, typ 2A – 12 przypadków, typ 2B – 31 przypadków, typ 3 – 0 przypadków, typ 4 – 0 przypadków, typ 5 – 1 przypadek i typ 6 – 1 przypadek. Dodatnią korelacje stwierdzono pomiędzy przebytym uszkodzeniem a powstaniem niestabilności dalszego stawu promieniowo-łokciowego oraz pojawienia się niestabilności dalszego stawu promieniowo-łokciowego, a przebyciem uszkodzenia typu 1 i 2B tego stawu. Oszacowana wartość opracowanej diagnostyki klinicznej niestabilności nadgarstka wyniosła: czułość – 69,7%, swoistość – 84,6%, dokładność – 79,3%. Oszacowana wartość opracowanej diagnostyki radiologicznej niestabilności nadgarstka wyniosła: czułość – 95,4%, swoistość – 83,3%, dokładność – 88,9%. Odsetek uzyskanych wyników w ocenie subiektywnej w grupie badanej z niestabilnością nadgarstka wynosi: ocena bardzo dobra – 16%, dobra – 50%, dostateczna – 31%, zła – 3%. Odsetek uzyskanych wyników w ocenie subiektywnej w grupie badanej bez niestabilności nadgarstka wynosi: ocena bardzo dobra – 53%, dobra – 28%, dostateczna – 14%, zła – 5%. Odsetek uzyskanych wyników w ocenie klinicznej w grupie badanej z niestabilnością nadgarstka wynosi: ocena bardzo dobra – 0%, dobra – 32%, dostateczna – 33%, zła – 35%. Odsetek uzyskanych wyników w ocenie klinicznej w grupie badanej ; bez niestabilności nadgarstka wynosi: ocena bardzo dobra – 19%, dobra – 73%, dostateczna – 6,5%, zła – 1,5%. Odsetek uzyskanych wyników w ocenie radiologicznej w grupie badanej z nie- stabilnością nadgarstka wynosi: ocena bardzo dobra – 0%, dobra – 20%, dostateczna – 30%, zła – 50%. Odsetek uzyskanych wyników w ocenie radiologicznej w grupie badanej bez niestabilności nadgarstka wynosi: ocena bardzo dobra – 6%, dobra – 5%, dostateczna – 73%, zła – 16%. Opracowanie uzyskanych wyników testami statystycznymi wykazało istnienie ujemnej korelacji pomiędzy wystąpieniem niestabilności nadgarstka a wynikami klinicznym i radiologicznym leczenia nieoperacyjnego złamań dalszego końca kości promieniowej. Nie stwierdzono wpływu wystąpienia niestabilności nadgarstka na wynik subiektywny leczenia nieoperacyjnego złamań dalszego końca kości promieniowej. Oceniono wypływ wystąpienia niestabilności nadgarstka na częstość zmian zwyrodnieniowych okolicy nadgarstka. W grupie badanej w przypadkach z niestabilnością nadgarstka stwierdzono ogółem następujący odsetek zmian zwyrodnieniowych: stawu promieniowo-nadgarstkowego – 28%, stawu łódeczkowato-księżycowatego – 18%, stawu łódeczkowato-czworobocznego – 3% i dalszego stawu promieniowo-łokciowego - 38%. W grupie badanej w przypadkach bez niestabilności nadgarstka stwierdzono ogółem następujący odsetek zmian zwyrodnieniowych: stawu promieniowo ; -nadgarstkowego – 23%, stawu łódeczkowato-księżycowatego 0%, stawu łódeczkowato-czworobocznego – 0%, i dalszego stawu promieniowo-łokciowego 13%. W grupie kontrolnej stwierdzono ogółem następujący odsetek zmian zwyrodnieniowych: stawu promieniowo nadgarstkowego – 0,6%, stawu łódeczkowato-księżycowatego 0%, stawu łódeczkowawato-czworobocznego 0% i dalszego stawu promieniowo-łokciowego – 0,3%. Dodatnia korelacja pomiędzy wystąpieniem niestabilności nadgarstka a pojawieniem się zmian zwyrodnieniowych okolicy nadgarstka potwierdzona została analizą statystyczną w przypadku zmian w stawie promieniowo-nadgarstkowym, łódeczkowato-księżycowatym i promieniowo-łokciowym dalszym. Wnioski. 1. Złamaniom dalszego końca kości promieniowej towarzyszą uszkodzenia struktur więzadłowych nadgarstka i należą one do najczęstszych powikłań tego typu obrażeń. 2. W grupie chorych po przebytym złamaniu dalszego końca kości promieniowej najczęstszymi rodzajami niestabilności okolicy nadgarstka były: nierozdzielna adaptacyjna niestabilność promieniowo-nadgarstkowa, grzbietowa niestabilność dalszego stawu promieniowo-łokciowego i rozdzielna niestabilność łódeczkowato-księżycowata. 3. W grupie badanej stwierdzono statystycznie znamienną dodatnią korelację pomiędzy wystąpieniem pourazowej niestabilności okolicy nadgarstka a wiekiem pacjenta powyżej 50 roku życia oraz płcią żeńską. 4. W grupie ba ; danej stwierdzono statystycznie znamienną dodatnią korelację pomiędzy wystąpieniem pourazowej niestabilności okolicy nadgarstka a zwiększaniem się złożoności morfologicznej złamania dalszego końca kości promieniowej. Zaobserwowano statystycznie znamienne częstsze występowanie pourazowej niestabilności nadgarstka w grupie złamań A3 oraz C1 i C2 wg klasyfikacji AO. 5. Opracowana metodyka badania klinicznego i radiologicznego nadgarstka pod kątem wystąpienie pourazowej niestabilności nadgarstka posiada zadawalającą wydolność diagnostyczną porównywalną z badaniem artrograficznym, tomografia komputerową i obrazowaniem rezonansem magnetycznym nadgarstka. 7. Wystąpienie pourazowej niestabilności nadgarstka w przebiegu złamania dalszego końca kości promieniowej wywiera niekorzystny wpływ na wyniki końcowe leczenia tego typu złamania. 8.Wystąpienie pourazowej niestabilności nadgarstka stanowi niezależny czynnik ryzyka wystąpienia zmian zwyrodnieniowych okolicy nadgarstka u chorych po przebytym złamaniu dalszego końca kości promieniowej.
Miejsce wydania:
Stopień studiów:
Dyscyplina:
Instytucja nadająca tytuł:
Promotor:
Data wydania:
Identyfikator:
Sygnatura:
Język:
Prawa dostępu:
Kolekcje, do których przypisany jest obiekt:
Data ostatniej modyfikacji:
24 lip 2024
Data dodania obiektu:
21 lis 2012
Liczba wyświetleń treści obiektu:
21
Liczba wyświetleń treści obiektu w formacie PDF
0
Wszystkie dostępne wersje tego obiektu:
http://dl.cm-uj.krakow.pl:8080/publication/1332
Wyświetl opis w formacie RDF:
Wyświetl opis w formacie OAI-PMH:
| Nazwa wydania | Data |
|---|---|
| ZB-98946 | 24 lip 2024 |
Obiekty
Podobne
Sosin, Paweł
Paruch, Krystyna
Hebda-Szydło, Alicja
Pukal, Małgorzata
Marczak, Bogusław T
Olczykowska-Siara, Elżbieta
Przeklasa-Muszyńska, Anna
Partyka, Łukasz
