Opracowano metodę chromatograficzno-densytometryczną przydatną do identyfikacji i oznaczania ilościowego ośmiu cefalosporyn: cefotaksymu, cefuroksymu, estru acetoksyetylowego cefuroksymu, cefadroksylu, cefaleksyny cefakloru i ceftriaksonu. Dla trzech z nich: estru acetoksyetylowego, cefakloru i ceftriaksonu, w przypadku których występuje zjawisko stereoizomerii, dokonano walidacji metody. Metoda ta została w późniejszych badaniach wykorzystana do oznaczam a zawartości me tylko substancji czynnych, ale również produktów ich hydrolitycznego rozkładu. Ustalono warunki chromatograficznego rozdziału izomerów estru acetoksyetylowego cefuroksymu, cefakloru i ceftriaksonu z zastosowaniem chiralnego modyfikatora - B-cyklodekstryny. Oznaczono zawartość poszczególnych izomerów w substancjach wzorcowych i w preparatach farmaceutycznych wybranych losowo z obiegu. Strukturę i tożsamość rozdzielonych izomerów potwierdzono metodą 1H NMR 1 TLC w przypadku estru acetoksyetylowego cefuroksymu i cefakloru, a w przypadku ceftriaksonu metodą TLC. Stabilność badanych cefalosporyn zbadano w roztworach kwasowych bez oraz w obecności B-cyklodekstryny. Oznaczenia prowadzono w roztworach o różnej kwasowości wybierając do dalszych badań takie stężenie kwasu solnego, przy którym wpływ B-cyklodekstryny na stabilność badanych antybiotyków był największy (tj. różnice w stężeniach oznaczanego składnika ; bez oraz w obecności B-cyklodekstryny były największe). Stwierdzono, że różnica w stężeniach badanych antybiotyków bez oraz w obecności B-cyklodekstryny jest największa w przypadku estru acetoksyetylowego cefuroksymu w HCI o stężeniu O.1 mol/L, cefakloru w roztworze HCI o stężeniu 0.5 mol/L, natomiast ceftriaksonu w 1 mol/L HCI. Badając stabilność estru acetoksyetylowego cefuroksymu wykazano, że rozkład jest zależny od temperatury inkubacji. W 40° C powstaje jeden produkt zidentyfikowany jako cefuroksym, a w 50° C i 60° C dwa dodatkowe produkty, z których jeden został zidentyfikowany jako kwas 2[amino(karboksylo)metylo]-5-(hydroksymetylo )-3,6-dihydro-2H-l ,3-tiazyno-4-karboksylowy. Struktury kolejnego produktu hydrolizy nie udało się potwierdzić metodą 1H NMR. Proces hydrolitycznego rozkładu cefakloru w środowisku kwasowym prowadzi do powstania zawsze dwóch produktów niezależnie od temperatury inkubacji. Stwierdzono, że jednym z produktów hydrolizy może być kwas 7-amino-3-chloro-8-okso-5-tia-l-azabicyklo[4.2.O]okt-2-eno-2-karboksylowy, drugim zaś reszta fenyloglicyny. W przypadku ceftriaksonu rejestrujemy powstawanie trzech produktów hydrolizy; jeden z nich został zidentyfikowany jako kwas 2- [amino(karboksyl)metylo]-5-{[(6-hydroksy-2-metylo-5-okso-2,5-dihydro-1,2,4-triazyn-3-ylo)sulfanylo] metylo}-3,6-dihydro-2H-l ,3-diazyno-4-karboksylowy, drugi z nich jest prawdopodobnie i ; zomerem zidentyfikowanego związku, trzeci natomiast to pochodna tiazolu. W oparciu o uzyskane wyniki reakcji rozkładu estru acetoksyetylowego cefuroksymu, cefakloru i ceftriaksonu w roztworach ustalono, że przebiega ona zgodnie z reakcją pierwszego rzędu. Obliczone wartości t0.1 i t0.5 określające czas rozkładu badanych cefalosporyn w roztworach bez udziału B-cyklodekstryny są znacznie mniejsze niż analogiczne parametry uzyskane dla badań z udziałem B-cyklodekstryny. Potwierdzają to wartości termodynamiczne: energie aktywacji (Ea) i entalpie aktywacji (~H++) obliczone dla badanych roztworów. Stwierdzono, że szybkość rozkładu w przypadku wszystkich antybiotyków objętych planem badań zależy zarówno od stężenia kwasu, temperatury jak i czasu inkubacji. Obserwowano największy wpływ B-cyklodekstryny na stabilność substancji czynnych w przypadku roztworów kompleksów antybiotyków z B-cyklodekstryną w postaci tabletki, dodatkowo wzbogaconej roztworem B-cyklodekstryny. Mniejszą stabilność wykazywały roztwory sporządzone ze sproszkowanej masy tabletki antybiotyku z B-cyklodekstryną oraz kompleksy uzyskane przez wytrząsanie substancji czynnej z wodnym roztworem B-cyklodekstryny. Najszybciej proces degradacji zachodził w roztworach bez dodatku B-cyklodekstryny (około dwukrotnie szybciej).
21 lip 2022
21 lis 2012
10
0
http://dl.cm-uj.krakow.pl:8080/publication/1036
Nazwa wydania | Data |
---|---|
ZB-107999 | 21 lip 2022 |
Dąbrowska, Monika
Żuchowski, Grzegorz
Krzyżanowska, Weronika
Niedzielska-Andres, Ewa