@misc{Bystrowska_Beata_Zastosowanie_2002, author={Bystrowska, Beata}, address={Kraków}, howpublished={online}, year={2002}, school={Wydział Farmaceutyczny}, language={pol}, abstract={Celem pracy była ocena zawartości karbamazepiny i jej metabolitów w materiale biologicznym, uzyskanym z przypadków zatruć bez skutku śmiertelnego i śmiertelnych oraz prześledzenie zmian w przebiegu metabolizmu tego leku w zatruciach na podstawie wyników uzyskanych metodą chromatografii cieczowej z detektorem masowym (LCMS). Jednym z aspektów pracy było zaprezentowanie możliwości nowoczesnej metodyki analitycznej do identyfikacji związków w materiale biologicznym (opcja tandemowej spektrometrii masowej w połączeniu z chromatografią cieczową). W części teoretycznej przedstawiono dane statystyczne odnośnie częstości występowania zatruć w Polsce wg danych z Kliniki Toksykologii szpitala im. Rydygiera w Krakowie oraz z danych z Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej CMUJ w Krakowie. Dane te dotyczą zatruć zarówno śmiertelnych, jak i bez skutku śmiertelnego mających miejsce w latach od 1998- 2001 roku. Przedstawiono podstawy metodyki analitycznej odnośnie zastosowanej metody. Opisano schematycznie połączenie dwóch technik tj. chromatografii cieczowej z detektorem masowym, ich możliwości i zasadę działania. W opisie uwzględniono dwa rodzaje jonizacji, wykorzystane w analizie materiału biologicznego pochodzącego z zatruć. Poszukując optymalnej metody zaprezentowano metodę elektrospreju (ESI) oraz jonizacji chemicznej pod ciśnieniem atmosferycznym (APCI), i opisano różnice}, abstract={metodyczne oraz wynikające z zastosowania każdej opcji. W następnej części zebrano i podano informacje dotyczące badanego leku tj. karbamazepiny, jej zastosowanie i dane farmakokinetyczne oraz toksykologię tego leku. Szerokie zastosowanie karbamazepiny jest jedną z przyczyn, dla których zostały podjęte badania nad zatruciami tym lekiem. Metabolizm karbamazepiny został dość dobrze opisany. Główny metabolit w szlaku przemian tj. epoksyd karbamazepiny wykazuje aktywność farmakologiczną zbliżoną do leku macierzystego, co ma duży wpływ na przebieg samego zatrucia i ewentualne skutki. Schematycznie przedstawiono procesy metabolizmu karbamazepiny z wyszczególnieniem głównego szlaku metabolicznego. W opisie procesów metabolicznych zaprezentowano również metabolity tworzone w mniej znaczących dla przebiegu zatrucia bocznych szlakach biotransformacji tego leku. W przypadkach zatruć śmiertelnych może to mieć znaczenie w interpretacji długości przeżycia denata (sytuacja, w której nieznany jest czas zgonu). W części doświadczalnej przedstawiono opis procedur zastosowanych w analizie materiałów pochodzących z wcześniej opisanych przypadków zatruć. Opisano materiały biologiczne użyte do analizy oraz wzorce związków badanych. Przedstawiono sposób ekstrakcji, metodykę analityczną tj. warunki zastosowane w chromatografii cieczowej do rozdziału badanych związków, jak również war}, abstract={unki pracy chromatografu i detektora masowego. Opisano również sposób zbierania danych analitycznych i ich opracowywanie. W celu przedstawienia możliwości analitycznych metody LCMS pokazano sposób identyfikacji nieznanych związków, w tym przypadku metabolitów karbamazepiny. Identyfikację nieznanych związków oparto na analizie ich widm masowych, i jeśli było to możliwe porównano tak uzyskane dane z informacjami zgromadzonymi w postaci biblioteki widm. Niestety, w przypadku chromatografii cieczowej stosowanej w połączeniu z spektrometrią masową tego rodzaju bazy danych nie są dostępne, są one najczęściej tworzone na podstawie doświadczeń analityka prowadzącego analizy, w oparciu o roztwory wzorcowe związków i dla konkretnego aparatu. Innym sposobem identyfikacji nieznanych substancji jest analiza krok po kroku widm masowych pochodzących z opcji tandemowej spektrometrii masowej. Zgodnie z wymogami badań przeprowadzono proces walidacji metody. Wśród ocenianych parametrów walidacyjnych zbadano liniowość w zamierzonym zakresie stężeń, odzysk, dokładność i precyzję oraz powtarzalność. Oszacowano również wpływ obecności tła biologicznego na uzyskany wynik. Stwierdzono, iż w przypadku analizy materiału biologicznego pochodzącego z sekcji tło biologiczne ma wpływ na wynik, jednakże zastosowana metoda pozwala na wiarygodny wynik. Wykazano, że metoda spełnia kryteria wali}, abstract={dacji wyznaczone dla metod chromatograficzny~h. W dalszym etapie pracy poddano analizie materiały biologiczne tj. materiały sekcyjne - krew sekcyjną, tkankę wątrobową, nerkową, mózgową, mocz, żółć, płyn mózgowordzeniowy (tkanki dostępne tylko w niektórych przypadkach) oraz materiał kliniczny - surowicę krwi pochodzące od osób zatrutych, u których stwierdzono obecność karbamazepiny i w celach porównawczych surowicę pacjentów z Kliniki Psychiatrii poddanych terapii karbamazepiną. Badania przeprowadzono w trzech grupach zatruć tj. zatrucia bez skutku śmiertelnego, zatrucia śmiertelne, oraz, dla celów porównawczych, w grupie pacjentów poddanych terapii tym lekiem. W sumie przeanalizowano 33 przypadki zatruć bez skutku śmiertelnego, 21 przypadków zatruć śmiertelnych oraz 8 przypadków pacjentów poddanych leczeniu karbamazepiną. W analizie materiałów biologicznych uwzględniono informacje, czy były to zatrucia wielolekowe oraz czy zatruciu towarzyszył etanol. Główną grupę materiałów biologicznych poddanych analizie stanowiły surowica krwi (przypadki zatruć bez skutku śmiertelnego), krew sekcyjna, nerka i wątroba (zatrucia śmiertelne). W niektórych przypadkach zatruć śmiertelnych, gdzie dostępne były inne tkanki przeanalizowano stężenia karbamazepiny i jej metabolitów, w celu ustalenia miejsca gromadzenia się leku Gego działania). Następnie poddano analizie uzyskane wyn}, abstract={iki, korzystając z reguły opisanej przez Apple'a starano się prześledzić przebieg metabolizmu badanego leku we wcześniej opisanych przypadkach. W kilku próbach, w grupie zatruć ostrych bez skutku śmiertelnego, gdzie była możliwość pobrania krwi w kilkudniowych odstępach, starano się prześledzić kinetykę (tylko niektóre jej elementy) eliminacji karbamazepiny, również odnosząc się do faktu jakiego rodzaju było to zatrucie (zwłaszcza czy był obecny etanol). Uzyskane wyniki przedstawiono w formie tabel i grafów. Zaprezentowano również chromatogramy TIC analizowanych materiałów, przedstawiające sposób identyfikacji nieznanych metabolitów karbamazepiny, następnie odniesiono ich obecność do danych literaturowych. Dzięki zastosowaniu detektora masowego uzyskano możliwość wykazania obecności innych metabolitów karbamazepiny, tj. 2-hydroksykarbamazepiny (2-OH-CBZ), 3- hydroksykarbamazepiny (3-OH-CBZ), 10-hydroksykarbamazepiny (10-OH-CBZ) oraz 9- hydroksymetylo-10-karbomyloakrydanu (HMCA). Uzyskane wyniki mogą stanowić toksykologiczną bazę danych dla zatruć karbamazepiną celem wykorzystania przede wszystkim w ekspertyzie chemiczno-toksykologicznej. Niektóre wnioski, wypływające z prześledzenia zmian stężeń metabolitów karbamazepiny w interakcjach, mogą mieć znaczeme me tylko w leczeniu zatruć ale także w terapii psychiatrycznej.}, title={Zastosowanie metody chromatografii cieczowej z detekcją masową do oceny stężeń leków i ich metabolitów w zatruciach na przykładzie karbamazepiny}, type={Praca doktorska}, keywords={Słowa kluczowe : brak}, }