@misc{Lichołai_Sabina_MikroRNA_2023,
 author={Lichołai, Sabina},
 address={Kraków},
 howpublished={online},
 year={2023},
 school={Rada Dyscypliny Nauki medyczne},
 language={pol; eng},
 abstract={Tętniak aorty to lokalne, nieprawidłowe poszerzenie światła tętnicy głównej. Wykazywano, że zmienione chorobowo naczynie wykazuje nieprawidłowości w strukturze histologicznej, a jego ściana jest podatna na rozwarstwienie lub pęknięcie. Niejednoznaczna patogeneza choroby nie pozwoliła do tej pory na wprowadzenie skutecznej metody leczenia zachowawczego, a wśród czynników ryzyka wymienia się palenie tytoniu, nadciśnienie tętnicze, płeć męską czy zaawansowany wiek. Dodatni wywiad rodzinny także istotnie podnosi ryzyko wystąpienia choroby, ale wciąż nie udało się ustalić spójnego modelu dziedziczenia. Sugeruje to udział procesów epigenetycznych w jej patogenezie, a to z kolei pozwala na próby zastosowania cząsteczek modyfikujących ekspresję genetyczną jako potencjalnych biomarkerów, pozwalających na diagnostykę czy monitorowanie progresji choroby. Brak swoistych biomarkerów jest bowiem przyczyną utrudnionego wyboru odpowiedniego momentu elektywnego zabiegu chirurgicznego. Dlatego też w ramach niniejszej pracy podjęto się próby oceny niekodujących RNA w kontekście tętniaków aorty brzusznej, zarówno w perspektywie powiązania ich z patogenezą choroby, jak i potencjalnego wykorzystania jako biomarker. Pracę poprzedziły badania wstępne, gdzie określono profil mikro RNA w surowicy pacjentów z tętniakiem aorty brzusznej w odniesieniu do osób z grupy kontrolnej. Wybrano pulę 10 cząsteczek,},
 abstract={która najlepiej różnicowała grupę badaną od kontrolnej. Przeprowadzono oznaczenie poziomu wybranych cząsteczek zwiększając liczbę pacjentów, a następnie korzystając z uzyskanych w ten sposób wyników, wyznaczono podgrupę cząsteczek (miR-191, miR-126 oraz miR-21-5p) których udział w patogenezie choroby jest najbardziej prawdopodobny i wykorzystując model in vitro komórek o fenotypie endotelialnym eksperymentalnie wyznaczono ich wpływ transkryptom, uwzględniając zarówno jego część kodującą białka, jak i niekodujące RNA. Wzięto pod uwagę także cyrkularną część tego transkryptomu i w takich modelowych warunkach wytypowano cząsteczki mogących potencjalnie pełnić rolę biomarkera wśród cyrkularnych RNA. W pracy wykazano, że poziomi miR-191 istotnie różni się między grupą badaną a kontrolną. Cząsteczka ta wywołuje plejotropowy efekt na transkryptom komórek śróbłonka, prowadząc do zmiany ekspresji ponad 1000 genów, a część z obserwowanych zmian można powiązać z zaburzeniami opisywanymi w kontekście patogenezy tętniaków aorty brzusznej. Poza transkryptami dla genów kodujących białka, w komórkach endotelialnych znajdują się między innymi liczne cyrkularne RNA. Wprowadzane egzogenne mikroRNA także na tą część transkryptomu wywiera wpływ, co potwierdza hipotezę o sieci wzajemnych zależności w obrębie mikroRNA, cyrkularnych RNA i transkryptach genów kodujących białka.},
 title={MikroRNA jako potencjalny marker tętniaków aorty brzusznej},
 type={Praca doktorska},
}